-Üretici, 2012-2013 zeytin ve zeytinyağı
sezonunda, “düşük rekolte” nedeniyle sıkıntıda
-TZOB Genel Başkanı Bayraktar:
-“Bu sezon özellikle Körfez yöresindeki sofralık
zeytin üreticilerimiz yüzde 70-80 gibi ciddi rekolte
kaybıyla karşı karşıyadır”
-“Sofralıktaki fiyat artışı olumludur ancak, rekoltedeki
düşüklük nedeniyle üreticilerimiz bu artıştan
yeterli ölçüde yararlanamayacaktır”
-“TARİŞ’in, zeytinyağında maliyetleri gözeten,
üretimi teşvik edici bir fiyatla alım yapması
büyük önem taşımaktadır”
-“Rekolte kaybı yaşayan üreticilerimizin borçları
faizsiz ertelenmeli; sonraki üretim dönemi için
kredi temininde kolaylık gösterilmelidir”
-“Yağlı tohum ve ham yağ ithalatı için yaklaşık
2,7 milyar dolar ödenmektedir. Bitkisel yağ açığının
kapatılması için zeytinyağı devreye sokulmalı, iç
tüketim çeşitli tanıtım faaliyetleriyle artırılmalıdır”
Ankara - 25/11/2012 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, sofralık zeytinde 2012-2013 sezonunda yaşanan rekolte düşüklüğünün üreticiyi kara kara düşündürdüğünü belirterek, “Bu sezon özellikle Körfez yöresindeki sofralık zeytin üreticilerimiz yüzde 70-80 oranlarına ulaşan ciddi bir rekolte kaybıyla karşı karşıyadır. Geçen sezon fiyat düşüşleriyle mağduriyet yaşayan bölge üreticisi, bu sezon da rekolte kaybıyla mağdurdur. Bu bölgedeki üreticilerimiz bu yıl neredeyse ürün kaldıramama durumuna gelmiştir” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, coğrafi konumu ve iklim özellikleri dolayısıyla dünyanın önde gelen zeytin ve zeytinyağı üreticilerinden biri olan Türkiye’nin dünya sofralık zeytin üretiminde ikinci, yağlık zeytin ile zeytinyağı üretiminde ise beşinci ülke konumunda bulunduğunu belirtti.
Son yıllarda zeytin üretiminde Türk çiftçisinin ulaştığı başarılara dikkati çeken Bayraktar, “Üreticilerimiz, kendilerine sunulan teknik eğitim ve teknoloji ürünü fidanlara verilen destekler sayesinde ‘yok yılı’nı bile yok etmekte çok önemli yol kat etmiştir” dedi.
2000 yılında 98 milyon adet olan zeytin ağacı sayısının 155 milyon adede kadar yükseldiğinin altını çizen Bayraktar, henüz meyve vermeyen ağaçların meyveye yatmasıyla birlikte üretimin daha da artacağını vurguladı.
Bayraktar, şöyle devam etti:
“Üreticiler olarak beklentimiz, üretimdeki artışın fiyatlara da yansıması ve üreticilerimizin refahının artmasıdır. Ancak bugün gelinen noktada üreticilerimiz maliyetinin altında ürün satmak zorunda kalmaktadır. Önceki sezonlarda zeytinyağında maliyete yakın bir fiyat oluşurken, üretimin artamaya başlamasıyla birlikte zeytinyağı fiyatları maliyetin altında kalmaktadır.
Birliğimiz tarafından her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen zeytinyağı üretim maliyet rakamı, 2012-2013 için de Ziraat Odalarımızdan alınan veriler ışığında gerçekleştirilmiştir. Bu yıl için tespit edilen zeytinyağı üretim maliyeti kilogram başına 6,38 liradır. 2012-2013 sezonuna ait zeytinyağı fiyatları henüz ilan edilmemiş olmakla birlikte halihazırda piyasada bulunan ürün kilogramı 4-4,5 liradan satışa sunulmaktadır. Son birkaç sezonda fiyatlar kilogramda 4 lira dolaylarında gerçekleşmiştir. Görüldüğü üzere üretimdeki artış, üretici refahına yeterince yansımamıştır.”
Hedefin sadece üretim artışı olmaması gerektiğinin altını çizen Bayraktar, sürdürülebilirlik ve artan üretimin çiftçi gelirlerine de yansımasının sağlanmasını, ayrıca artan üretimin ne şekilde değerlendirileceği üzerinde de önemle durulması gereğine işaret etti.
-Marmara’da kayıp büyük…-
Gelinen noktada zeytin üreticilerinin, üretimden pazarlamaya kadar pek çok sorunla karşı karşıya kaldığını bildiren Bayraktar, “Bu sezon Marmara’da, özellikle Körfez yöremizde sofralık zeytin üreticilerimiz yüzde 70-80 oranlarına ulaşan ciddi bir rekolte kaybıyla karşı karşıya kaldı. Geçen üretim sezonunda fiyat düşüşleriyle mağduriyet yaşayan bölge üreticisi, bu sezon da rekolte kaybıyla mağdur olmuştur. Bölge üreticisi bu yıl neredeyse ürün kaldıramama durumuna gelmiştir” dedi.
Sofralık zeytin nihai alım fiyatlarının MARMARABİRLİK tarafından açıklandığını anımsatan Bayraktar, şöyle devam etti:
“2012-2013 sezonunda, nihai alım fiyatı, kilogramda, 190 dane için 6 lira, 200 dane için 5,60 lira, 210 dane için ise 5,2 lira, yağlık zeytinin fiyatı ise 0,90 lira olarak belirlenmiştir. 200-410 dane grubu arasında fiyatlar geçen yıla göre yüzde 12,5 ile yüzde 36,6 arasında artış göstermiştir. Sofralık zeytinde yaşanan fiyat artışı olumlu olarak değerlendirilse de bu sezon sofralık zeytinde rekoltenin düşük olması nedeniyle üreticilerimiz fiyat artışından yeterli ölçüde yaralanamayacaktır. Yeterli ürün alamamayla karşı karıya kalan üreticilerimiz borçlarını ödemede de büyük sıkıntı içine gireceklerdir.
Açıklanan fiyatlara baktığımızda 200-210 dane grubu ile aynı seleye giren 210-240 dane arasındaki fiyat farkı geçen yıl 2 kuruş iken, bu yıl 4 kuruş olmuştur. Baremler arasındaki fiyat farkı yüksek olduğu gibi, bir önceki yıl verilerine göre bir değerlendirme yaptığımızda özellikle 340 dane ve üzerindeki zeytin fiyatları bir önceki yılın gerisinde kaldığı görülmektedir. Ayrıca, 420-430 ve 440-460 dane grubundaki zeytinler için ayrı fiyat belirlenirken bu yıl bu baremdeki zeytinler yağlık olarak kabul edilmiştir. 420-430 ve 440-460 dane grubundaki zeytinlerin yağlık olarak değerlendirilmesiyle birlikte bu barem için dane zeytin fiyatı geçen yıla göre yüzde yüzde 41,9 ile yüzde 40 gerilemiştir.”
-TARİŞ, maliyetleri gözetmeli…-
Tüccarın, zeytin ve zeytinyağı alımında birliklerin açıkladığı fiyatları beklediğini ve piyasanın bu fiyatlara göre şekillendiğini vurgulayan Bayraktar, “TARİŞ, henüz herhangi bir fiyat ilanı yapmamıştır. TARİŞ’in zeytinyağında maliyetleri gözeten, üretimi teşvik edici bir fiyatla alım yapması büyük önem taşımaktadır. Birliklerin zeytin ve zeytinyağı piyasasını etkileyici rol oynadığı dikkate alındığında ilan edilen fiyatlar maliyetin altında bırakılmamalıdır” değerlendirmesinde bulundu.
Zeytinyağında yapılan fark ödeme desteğinin 2012 yılı için 50 kuruş olarak belirlendiğini, destek miktarında bir önceki yıla göre bir artış olmadığını hatırlatan Bayraktar, şunları kaydetti:
“Verilen bu destekler, olumlu karşılanmakla birlikte, Avrupa Birliği’nde (AB) üreticilere kilogram başına verilen yaklaşık 1 Avro destekle karşılaştırıldığında yetersiz kalmaktadır. Zeytinciliğimizin istikrarının sağlanması, dünya ikinciliği hedeflerine ulaşılması ve AB ülkeleriyle rekabet edilebilmesi bakımından üreticilerimize verilen destek artırılmalıdır.
-Borçlar ertelenmeli…-
Ülkemizde geçmiş yıllara nazaran zeytinyağında kişi başına tüketim 1 kilogram seviyesinden 1,3 kilogram seviyesine çıksa da, kişi başına tüketimin 21 kilogram olduğu Yunanistan ile kıyaslandığında çok çok gerilerde olduğumuz görülmektedir. Ülkemizin bitkisel yağ açığının kapatılması için yapılan yağlı tohum ve ham yağ ithalatı için yaklaşık 2,7 milyar dolar ödenmektedir. Bitkisel yağ açığının kapatılması için, insan sağlığı açısından da son derece faydalı bulunan zeytinyağı devreye sokulmalı, iç tüketim çeşitli tanıtım faaliyetleriyle artırılmalıdır.
Sofralık zeytin üreticisinin mağduriyetinin önlenmesi için, rekolte kaybı yaşayan üreticilerimizin Ziraat Bankası, özel bankalar ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçları, faizsiz olarak ertelenmeli; bir sonraki üretim dönemi için ihtiyaçları olan finansmanının sağlanması bakımından kredi temininde kolaylık gösterilmelidir.”