-TZOB’un üretici-market fiyatları araştırması…
-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Mayıs ayında market fiyatlarına bakıldığında, 7 üründe fiyat değişimi görülmezken, 14 üründe azalma, 15 üründe ise fiyat artışı oldu”
-“Üretici fiyatlarında ise Mayıs ayında 15 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 11 üründe azalma, 6 üründe ise fiyat artışı meydana geldi”
-“Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü 25,33 ile salatalık, en fazla fiyat artışı yüzde 29,92 oran ile kuru kayısıda görüldü”
-“Üretici fiyatlarında ise kabak fiyatı yüzde 35,61 düşerken, havuç fiyatı yüzde 30 arttı”
-“Havuçta piyasaya arz edilen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak fiyatlar artış gösterdi”
-“Arzın erkenci çeşitlerden sağlandığı patateste, piyasada bulunan ürünlerin yeni ürün olmasıyla birlikte fiyatlar yükseldi”
-“Antep fıstığı ve kayısıda rekoltede meydana gelen düşüşe bağlı olarak fiyatlar arttı”
Ankara – 01.06.2014 - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mayıs ayında market fiyatlarına bakıldığında, 7 üründe fiyat değişimi görülmezken, 14 üründe azalma, 15 üründe ise fiyat artışı olduğunu, üretici fiyatlarında ise 15 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 11 üründe azalma, 6 üründe ise fiyat artışı meydana geldiğini bildirdi.
Şemsi Bayraktar, Mayıs ayında en fazla fiyat düşüşünün markette salatalık, üreticide kabakta, en fazla fiyat artışının markette kuru kayısıda, üreticide havuçta görüldüğünü bildirerek, “Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü 25,33 ile salatalık, en fazla fiyat artışı yüzde 29,92 oran ile kuru kayısıda görüldü. Üretici fiyatlarında ise
kabak fiyatı yüzde 35,61 düşerken, havuç fiyatı yüzde 30 arttı” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri, takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklamalara devam ettiklerini bildirdi.
-Market fiyatlarındaki değişimler-
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Mayıs ayındaki market fiyatlarına bakıldığında, 7 üründe fiyat değişimi görülmezken, 14 üründe azalma, 15 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirtti. Mayıs ayında ıspanak, patates, fındık, yumurta, süt, mısırözü yağı, toz şeker fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşünün yüzde 25,33 ile en fazla salatalık olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Salatalıktaki fiyat düşüşünü yüzde 23,31 ile domates, yüzde 18,68 ile kabak, yüzde 17,47 ile yeşil fasulye, yüzde 16,70 ile kuru soğan, yüzde 10,92 ile yeşil soğan, yüzde 9,57 ile çilek, yüzde 8,15 ile sivri biber, yüzde 7,36 ile kuru fasulye, yüzde 5,98 ile marul, yüzde 2,57 kırmızı mercimek, yüzde 2,52 ile yeşil mercimek, yüzde 2,26 ile ayçiçek yağı, yüzde 2,17 maydanoz izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 29,92 oran ile kuru kayısıda görüldü. Kuru kayısıdaki fiyat artışını yüzde 19,91 ile havuç, yüzde 16,14 ile limon, yüzde 14,77 ile Antep fıstığı, yüzde 11,02 ile lahana, yüzde 5,27 ile kuru üzüm, yüzde 5,18 ile kuru incir, yüzde 4,92 ile nohut, yüzde 3,81 ile patlıcan, yüzde 3,40 ile dana eti, yüzde 2,85 ile kuzu eti, yüzde 2,33 ile elma, yüzde 1,60 ile tavuk eti, yüzde 1,11 ile pirinç, yüzde 1 ile zeytinyağı takip etti.”
-Üretici fiyatlarındaki değişimler-
. Mayıs ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında, 15 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 11 üründe azalma, 6 üründe ise fiyat artışı olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:
“Mayıs ayında, patlıcan, ıspanak, lahana, marul, kuru soğan, limon, çilek, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru incir, süt ve zeytinyağı fiyatlarında değişim meydana gelmedi. Fiyat düşüşü yüzde 35,61 oran ile en fazla kabakta görüldü.
Kabaktaki fiyat düşüşünü yüzde 34,15 ile domates, yüzde 25,86 ile yeşil fasulye, yüzde 13,89 ile salatalık, yüzde 13,68 ile fındık, yüzde 12,50 ile yumurta, yüzde 7,14 ile maydanoz, yüzde 5,46 ile yeşil soğan, yüzde 3,79 ile sivri biber, yüzde 2,94 ile kuru üzüm, yüzde 2,09 ile kuzu eti izledi.
En fazla fiyat artışı yüzde 30 oran ile havuç oldu. Havuçtaki fiyat artışını yüzde 20,97 ile patates, yüzde 15,63 ile Antep fıstığı, yüzde 15,38 ile kuru kayısı, yüzde 8 ile elma yüzde 3,62 ile dana eti takip etti.”
-Üretici-market fiyat farkı-
Bayraktar, Mayıs ayındaki, seçilmiş ürünlerde üretici ve market fiyatları arasındaki fark incelediğinde, en fazla farkın yüzde 453,85 ile maydanozda görüldüğünü bildirdi. Şemsi Bayraktar, lahanada yüzde 432, kabakta yüzde 386,53, ıspanakta yüzde 361,90, sivri biberde yüzde 361,15 fiyat farkı bulunduğunu vurguladı.
-Fiyat değişimlerinin nedenleri-
Üreticilerde fiyatı artan ürünlere bakıldığında fiyatı en fazla artan ürünün havuç olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Havuçta piyasaya arz edilen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak fiyatlar artış gösterdi. Arzın erkenci çeşitlerden sağlandığı patateste, piyasada bulunan ürünlerin yeni ürün olmasıyla birlikte fiyatlar yükseldi. Antep fıstığı ve kayısıda rekoltede meydana gelen düşüşe bağlı olarak fiyatlar arttı.
Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda, kabak, domates, yeşil fasulye, salatalık, sivri biber gibi ürünlerde hava sıcaklıklarıyla birlikte hasat edilen ürün miktarındaki artış fiyat düşüşünde etkili oldu.
Genel olarak değerlendirdiğimizde arz ve talepteki değişime bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalışların meydana geldiği görüldü.”
Seçilmiş ürünlerde market, üretici fiyatlarındaki aylık değişim ile üretici, hal, pazar, market fiyatları şöyle:
Seçilmiş ürünlerde market fiyatları ve fiyatlardaki aylık değişim oranı:
|
Ürünler |
Market Fiyatı 30 Nisan 2014 (TL/Kg) |
Market Fiyatı 30 Mayıs 2014 (TL/Kg) |
30 Mayıs 2014/ 30 Nisan 2014 Değişim (Yüzde) |
|
Kuru Kayısı |
25,40 |
33,00 |
29,92 |
|
Havuç |
2,18 |
2,61 |
19,91 |
|
Limon |
3,60 |
4,18 |
16,14 |
|
Antep Fıstığı |
43,13 |
49,50 |
14,77 |
|
Lahana |
1,20 |
1,33 |
11,02 |
|
Kuru Üzüm |
11,23 |
11,82 |
5,27 |
|
Kuru İncir |
14,73 |
15,49 |
5,18 |
|
Nohut |
6,12 |
6,42 |
4,92 |
|
Patlıcan |
1,84 |
1,91 |
3,81 |
|
Dana Eti |
29,44 |
30,44 |
3,40 |
|
Kuzu Eti |
36,06 |
37,09 |
2,85 |
|
Elma |
3,89 |
3,98 |
2,33 |
|
Tavuk Eti |
6,51 |
6,61 |
1,60 |
|
Pirinç |
7,13 |
7,21 |
1,11 |
|
Zeytinyağı |
15,59 |
15,75 |
1,00 |
|
Ispanak |
1,94 |
1,94 |
0,00 |
|
Patates |
2,57 |
2,57 |
0,00 |
|
Fındık (İç) |
30,15 |
30,15 |
0,00 |
|
Yumurta |
0,34 |
0,34 |
0,00 |
|
1 Litre Süt |
3,03 |
3,03 |
0,00 |
|
Mısırözü Yağı |
6,52 |
6,52 |
0,00 |
|
Toz Şeker |
3,36 |
3,36 |
0,00 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,74 |
0,72 |
-2,17 |
|
Ayçiçek Yağı |
5,53 |
5,40 |
-2,26 |
|
Yeşil Mercimek |
4,96 |
4,84 |
-2,52 |
|
Kırmızı Mercimek |
4,93 |
4,80 |
-2,57 |
|
Marul (Adet) |
2,00 |
1,88 |
-5,98 |
|
Kuru Fasulye |
9,09 |
8,42 |
-7,36 |
|
Sivri Biber |
2,13 |
1,95 |
-8,15 |
|
Çilek |
5,40 |
4,88 |
-9,57 |
|
Yeşil Soğan |
2,75 |
2,45 |
-10,92 |
|
Kuru Soğan |
1,42 |
1,18 |
-16,70 |
|
Yeşil Fasulye |
5,27 |
4,35 |
-17,47 |
|
Kabak |
1,97 |
1,61 |
-18,68 |
|
Domates |
2,80 |
2,15 |
-23,31 |
|
Salatalık |
2,01 |
1,50 |
-25,33 |
Seçilmiş ürünlerde üretici fiyatları ve fiyatlarındaki aylık değişim oranı:
|
Ürünler |
Üretici Fiyatı 30 Nisan 2014 (TL/Kg) |
Üretici Fiyatı 30 Mayıs 2014 (TL/Kg) |
30 Mayıs 2014/ 30 Nisan 2014 Değişim (Yüzde) |
|
Havuç |
1,00 |
1,30 |
30,00 |
|
Patates |
1,03 |
1,25 |
20,97 |
|
Antep Fıstığı |
32,00 |
37,00 |
15,63 |
|
Kuru Kayısı |
13,00 |
15,00 |
15,38 |
|
Elma |
1,25 |
1,35 |
8,00 |
|
Dana Eti |
17,66 |
18,30 |
3,62 |
|
Patlıcan |
0,59 |
0,59 |
0,00 |
|
Ispanak |
0,42 |
0,42 |
0,00 |
|
Lahana |
0,25 |
0,25 |
0,00 |
|
Marul (Adet) |
0,58 |
0,58 |
0,00 |
|
Kuru Soğan |
0,32 |
0,32 |
0,00 |
|
Limon |
1,25 |
1,25 |
0,00 |
|
Çilek |
2,25 |
2,25 |
0,00 |
|
Kuru Fasulye |
3,20 |
3,20 |
0,00 |
|
Nohut |
2,15 |
2,15 |
0,00 |
|
Kırmızı Mercimek |
1,39 |
1,39 |
0,00 |
|
Yeşil Mercimek |
1,70 |
1,70 |
0,00 |
|
Pirinç |
2,14 |
2,14 |
0,00 |
|
Kuru İncir |
5,00 |
5,00 |
0,00 |
|
1 Litre Süt |
1,05 |
1,05 |
0,00 |
|
Zeytinyağı |
6,50 |
6,50 |
0,00 |
|
Kuzu Eti |
20,56 |
20,13 |
-2,09 |
|
Kuru Üzüm |
3,40 |
3,30 |
-2,94 |
|
Sivri Biber |
0,44 |
0,42 |
-3,79 |
|
Yeşil Soğan |
0,92 |
0,87 |
-5,46 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,14 |
0,13 |
-7,14 |
|
Yumurta |
0,20 |
0,18 |
-12,50 |
|
Fındık (İç) |
21,20 |
18,30 |
-13,68 |
|
Salatalık |
0,45 |
0,39 |
-13,89 |
|
Yeşil Fasulye |
2,33 |
1,73 |
-25,86 |
|
Domates |
1,09 |
0,72 |
-34,15 |
|
Kabak |
0,51 |
0,33 |
-35,61 |
Seçilmiş ürünlerde 30 Mayıs 2014 tarihi itibarıyla ortalama üretici, hal, pazar ve market fiyatları ve fiyatlar arasındaki farklar:
|
Ürünler |
Üretici Fiyatı (TL/Kg) |
Hal Fiyatı (TL/Kg) |
Pazar Fiyatı (TL/Kg) |
Market Fiyatı (TL/Kg) |
Hal/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Pazar/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Market/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
|
Domates |
0,72 |
0,88 |
1,58 |
2,15 |
21,53 |
119,91 |
198,46 |
|
Salatalık |
0,39 |
0,58 |
1,36 |
1,50 |
50,54 |
250,54 |
287,10 |
|
Sivri Biber |
0,42 |
0,77 |
2,30 |
1,95 |
81,10 |
443,31 |
361,15 |
|
Yeşil Fasulye |
1,73 |
2,13 |
3,88 |
4,35 |
23,01 |
124,79 |
151,65 |
|
Patlıcan |
0,59 |
0,96 |
1,59 |
1,91 |
63,12 |
170,92 |
224,82 |
|
Kabak |
0,33 |
0,65 |
1,29 |
1,61 |
96,97 |
291,41 |
386,53 |
|
Ispanak |
0,42 |
0,80 |
1,65 |
1,94 |
90,48 |
292,86 |
361,90 |
|
Lahana |
0,25 |
0,45 |
0,89 |
1,33 |
80,00 |
255,00 |
432,00 |
|
Havuç |
1,30 |
1,70 |
2,13 |
2,61 |
30,77 |
63,46 |
100,77 |
|
Marul (Adet) |
0,58 |
0,91 |
1,46 |
1,88 |
56,90 |
151,44 |
223,75 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,13 |
0,20 |
0,58 |
0,72 |
55,38 |
348,72 |
453,85 |
|
Yeşil Soğan (Kg) |
0,87 |
1,48 |
2,00 |
2,45 |
70,52 |
131,21 |
182,95 |
|
Kuru Soğan |
0,32 |
0,52 |
1,13 |
1,18 |
59,79 |
247,94 |
264,54 |
|
Patates |
1,25 |
1,50 |
1,67 |
2,57 |
20,00 |
33,33 |
105,60 |
|
Limon |
1,25 |
2,47 |
3,22 |
4,18 |
97,33 |
157,33 |
234,13 |
|
Elma |
1,35 |
2,13 |
3,10 |
3,98 |
57,78 |
129,63 |
195,16 |
|
Çilek |
2,25 |
3,08 |
4,13 |
4,88 |
37,34 |
84,11 |
117,52 |
|
Kiraz |
3,50 |
4,38 |
5,00 |
6,77 |
25,00 |
42,86 |
93,50 |
|
Karpuz |
0,60 |
0,85 |
1,45 |
1,55 |
41,67 |
141,67 |
159,00 |
|
Kuru Fasulye |
3,20 |
6,50 |
7,84 |
8,42 |
103,13 |
145,00 |
163,13 |
|
Nohut |
2,15 |
3,18 |
5,80 |
6,42 |
47,67 |
169,77 |
198,41 |
|
Kırmızı Mercimek |
1,39 |
2,95 |
4,12 |
4,80 |
112,23 |
196,40 |
245,56 |
|
Yeşil Mercimek |
1,70 |
2,38 |
3,80 |
4,84 |
39,71 |
123,53 |
184,56 |
|
Pirinç |
2,14 |
4,70 |
5,63 |
7,21 |
119,63 |
162,85 |
236,99 |
|
Kuru Kayısı |
15,00 |
- |
12,67 |
33,00 |
- |
-15,56 |
120,00 |
|
Kuru Üzüm |
3,30 |
- |
12,00 |
11,82 |
- |
263,64 |
258,31 |
|
Kuru İncir |
5,00 |
- |
13,00 |
15,49 |
- |
160,00 |
209,75 |
|
Fındık (İç) |
18,30 |
- |
23,27 |
30,15 |
- |
27,14 |
64,74 |
|
Antep Fıstığı |
37,00 |
- |
35,00 |
49,50 |
- |
-5,41 |
33,78 |
|
Yumurta |
0,18 |
- |
0,55 |
0,34 |
- |
214,29 |
93,65 |
|
1 Litre Süt |
1,05 |
- |
- |
3,03 |
- |
- |
188,25 |
|
Dana Eti |
18,30 |
- |
- |
30,44 |
- |
- |
66,33 |
|
Kuzu Eti |
20,13 |
- |
- |
37,09 |
- |
- |
84,24 |
|
Zeytinyağı |
6,50 |
- |
- |
15,75 |
- |
- |
142,29 |
|
Mısırözü Yağı |
- |
- |
- |
6,52 |
- |
- |
- |
|
Ayçiçek Yağı |
- |
- |
- |
5,40 |
- |
- |
- |
|
Toz Şeker |
- |
- |
- |
3,36 |
- |
- |
- |
|
Tavuk Eti |
- |
- |
- |
6,61 |
- |
- |
- |
Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden alınmıştır. Pirinç, kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Baklagil fiyatları sezon ortalamasıdır.