-TZOB’un üretici-market fiyatları araştırması…
-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Beklentilerin aksine Temmuz ayında dana eti fiyatlarında bir artış olmadı”
-“Temmuz ayında, arz, talep ve ürünlerin hasat dönemine bağlı olarak fiyatlar değişti. Market fiyatlarına bakıldığında,9 üründe fiyat değişimi görülmezken, 11 üründe azalma,
18 üründe ise fiyat artışı oldu”
-“Üretici fiyatlarında ise Temmuz ayında 13 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 4 üründeazalma, 17 üründe ise fiyat artışı meydana geldi”
-“Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü 11,49 ile kuru üzümde, en fazla fiyat artışı yüzde 33,77 ile limonda görüldü”
-“Üretici fiyatlarında ise havuç fiyatı yüzde 32,50 düşerken, karpuz fiyatı yüzde 30,37 arttı”
-“Karpuzda görülen fiyat artışında, örtü altı üretimin bitmesi ve arzın açıkta yetiştirilen ürünlerden sağlanmasıyla birlikte arzdaki daralma ve talep artışı etkili oldu”
-“Çilekte sezonun sonuna gelinmesine bağlı olarak arzda görülen daralma nedeniyle fiyat artışı yaşandı”
-“Domates, salatalık, biber, kabak, patlıcan gibi ürünlerde görülen fiyat artışında, örtü altının bitmesi ve arzın tarladan sağlanmaya başlaması etkili oldu”
-“Havuçta talepte görülen daralma, fiyatları geriletti. Yumurta fiyatlarında yaşanan düşüşte Irak’taki olaylar nedeniyle ihracatta yaşanan sıkıntılar ile yaz aylarında
talepte yaşanan azalma, patateste hasat edilen ürün miktarındaki artış fiyatları düşürdü”
-“Market raflarında fiyatı en fazla artan ürünlerden limonda,depodaki ürünün azalması ile arzda yaşanan sıkıntı fiyatlara yansıdı”
Ankara – 03.08.2014 - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, beklentilerin aksine Temmuz ayında dana eti fiyatlarında bir artış olmadığını bildirdi.
Bayraktar, Temmuz ayında, arz, talep ve ürünlerin hasat dönemine bağlı olarak fiyatların değiştiğini, market fiyatlarına bakıldığında, 9 üründe fiyat değişimi görülmezken, 11 üründe azalma, 18 üründe ise fiyat artışı olduğunu, üretici fiyatlarında ise 13 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 4 üründe azalma, 17 üründe ise fiyat artışı meydana geldiğini belirtti.
Şemsi Bayraktar, Temmuz ayında en fazla fiyat düşüşünün markette kuru üzümde, üreticide havuçta, en fazla fiyat artışının markette limonda, üreticide karpuzda görüldüğünü bildirerek, “Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü 11,49 ile kuru üzümde, en fazla fiyat artışı yüzde 33,77 ile limonda görüldü. Üretici fiyatlarında ise havuç fiyatı yüzde 32,50 düşerken, karpuz fiyatı yüzde 30,37 arttı” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, Ramazan ayı boyunca fiyatları yakından izlediklerini, uyarılarda bulunduklarını, bunun sonucunda spekülatif artışların görülmediğini, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri, takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklamalara devam ettiklerini bildirdi.
Şemsi Bayraktar, Temmuz ayında beklentilerin aksine dana eti fiyatlarında bir artış olmadığına dikkati çekti.
-Market fiyatlarındaki değişimler-
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Temmuz ayındaki market fiyatlarına bakıldığında, 9 üründe fiyat değişimi görülmezken, 11 üründe azalma, 18 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirtti. Temmuz ayında marul, maydanoz, kuru soğan, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, dana eti, zeytinyağı ve pirinç fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 11,49 oran ile kuru üzümde olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Kuru üzümdeki fiyat düşüşünü yüzde 10,58 ile havuç, yüzde 8,21 ile Antep fıstığı, yüzde 6,83 ile yeşil soğan, yüzde 6,66 ile kabak izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 33,77 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 33,09 ile çilek, yüzde 30,6 ile sivri biber, yüzde 24,57 ile kiraz, yüzde 17,88 ile kuru kayısı, yüzde 15,38 ile karpuz, yüzde 13,57 ile yeşil fasulye, yüzde 10,79 ile domates takip etti.”
-Üretici fiyatlarındaki değişimler-
. Temmuz ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında, 13 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 4 üründe azalma, 17 üründe ise fiyat artışı olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:
“Temmuz ayında, yeşil fasulye, maydanoz, yeşil soğan, kuru soğan, kuru fasulye, nohut, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm, kuru incir, zeytinyağı ve fındık fiyatlarında değişim meydana gelmedi. Fiyat düşüşü yüzde 32,50 oran ile en fazla havuçta görüldü.
Havuçtaki fiyat düşüşünü yüzde 16,67 ile yumurta, yüzde 7,33 ile patates, yüzde 4,76 ile Antep fıstığı izledi.
En fazla fiyat artışı yüzde 30,37 oran ile karpuzda oldu. Karpuzdaki fiyat artışını yüzde 14,71 ile kırmızı mercimek, yüzde 13,29 ile kabak, yüzde 10,05 ile çilek, yüzde 9,52 ile süt, yüzde 9,02 ile marul, yüzde 8,99 ile kavun takip etti.”
-Üretici-market fiyat farkı-
Bayraktar, Temmuz ayındaki, seçilmiş ürünlerde üretici ve market fiyatları arasındaki fark incelediğinde, en fazla farkın yüzde 469,23 ile maydanozda görüldüğünü bildirdi. Şemsi Bayraktar, sivri bibere yüzde 308,01, salatalıkta yüzde 304,39, limonda yüzde 292,94, kuru soğanda yüzde 280,65 fiyat farkı bulunduğunu vurguladı.
-Fiyat değişimlerinin nedenleri-
Üreticilerde fiyatı artan ürünlere bakıldığında fiyatı en fazla artan ürünün karpuz olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Karpuzda görülen fiyat artışında, örtü altı üretimin bitmesi ve arzın açıkta yetiştirilen ürünlerden sağlanmasıyla birlikte arzdaki daralmanın yanı sıra, mevsim itibarıyla yaşanan talep artışı etkili oldu. Kırmızı mercimekte üretici fiyatı yeni sezon fiyatıdır. Bundan dolayı geçen sezona göre fiyatlarda bir miktar atış yaşandı. Çilekte sezonun sonuna gelinmesine bağlı olarak arzda görülen daralma fiyatlarda artışa yol açtı.
Domates, salatalık, biber, kabak, patlıcan gibi ürünlerde görülen fiyat artışında mevsim itibarıyla örtü altının bitmesi ve arzın tarladan sağlanmaya başlaması etkili oldu.
Üreticilerde fiyatı düşen ürünlere baktığımızda havuçta talepte görülen daralmaya bağlı olarak fiyatlar geriledi. Yumurta fiyatlarında yaşanan düşüşte Irak’taki olaylar nedeniyle ihracatta yaşanan sıkıntılar ile yaz aylarında talepte yaşanan azalma etkili oldu. Patateste görülen fiyat düşüşünde hasat edilen ürün miktarındaki artışın etkisi görülüyor.
Market raflarında fiyatı en fazla artan ürünlerden limonda, depodaki ürünün azalması ile arzda yaşanan sıkıntı fiyatlara yansıdı.”
Bayraktar, genel olarak değerlendirdiklerinde arz ve talepteki değişime ve ürünlerin hasat dönemlerine bağlı olarak fiyatlarda azalış ve artışların meydana geldiğini vurguladı.
Seçilmiş ürünlerde market, üretici fiyatlarındaki aylık değişim ile üretici, hal, pazar, market fiyatları şöyle:
Seçilmiş ürünlerde market fiyatları ve fiyatlardaki aylık değişim oranı:
|
Market Fiyatları |
27 Haziran 2014 (TL/Kg) |
31 Temmuz 2014 (TL/Kg) |
27 Haziran 2014/ 31 Temmuz 2014 Değişim (Yüzde) |
|
Limon |
5,08 |
6,80 |
33,77 |
|
Çilek |
5,05 |
6,72 |
33,09 |
|
Sivri Biber |
2,17 |
2,83 |
30,60 |
|
Kiraz |
7,62 |
9,50 |
24,57 |
|
Kuru Kayısı |
33,00 |
38,90 |
17,88 |
|
Karpuz |
0,98 |
1,14 |
15,38 |
|
Yeşil Fasulye |
3,41 |
3,87 |
13,57 |
|
Domates |
2,02 |
2,24 |
10,79 |
|
Şeftali |
3,60 |
3,91 |
8,61 |
|
Salatalık |
1,37 |
1,48 |
8,23 |
|
Tavuk Eti |
6,66 |
6,88 |
3,29 |
|
Elma |
4,23 |
4,37 |
3,29 |
|
Toz Şeker |
3,44 |
3,52 |
2,51 |
|
Kavun |
1,72 |
1,76 |
2,39 |
|
Patlıcan |
1,61 |
1,64 |
2,21 |
|
Mısırözü Yağı |
6,45 |
6,56 |
1,71 |
|
1 Litre Süt |
3,04 |
3,06 |
0,55 |
|
Kuzu Eti |
37,51 |
37,64 |
0,36 |
|
Marul (Adet) |
2,07 |
2,07 |
0,00 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,74 |
0,74 |
0,00 |
|
Kuru Soğan |
1,18 |
1,18 |
0,00 |
|
Nohut |
6,14 |
6,14 |
0,00 |
|
Kırmızı Mercimek |
4,83 |
4,83 |
0,00 |
|
Yeşil Mercimek |
4,82 |
4,82 |
0,00 |
|
Dana Eti |
30,77 |
30,77 |
0,00 |
|
Zeytinyağı |
15,28 |
15,28 |
0,00 |
|
Pirinç |
7,50 |
7,50 |
0,00 |
|
Ayçiçek Yağı |
5,40 |
5,36 |
-0,74 |
|
Fındık (İç) |
32,28 |
31,95 |
-1,03 |
|
Patates |
2,10 |
2,04 |
-2,83 |
|
Kuru Fasulye |
9,38 |
8,93 |
-4,81 |
|
Yumurta |
0,37 |
0,36 |
-4,91 |
|
Kuru İncir |
15,73 |
14,95 |
-4,93 |
|
Kabak |
1,58 |
1,47 |
-6,66 |
|
Yeşil Soğan |
2,70 |
2,51 |
-6,83 |
|
Antep Fıstığı |
45,75 |
41,99 |
-8,21 |
|
Havuç |
2,03 |
1,81 |
-10,58 |
|
Kuru Üzüm |
11,85 |
10,49 |
-11,49 |
Seçilmiş ürünlerde üretici fiyatları ve fiyatlarındaki aylık değişim oranı:
|
Üretici Fiyatları |
27 Haziran 2014 (TL/Kg) |
31 Temmuz 2014 (TL/Kg) |
27 Haziran 2014/ 31 Temmuz 2014 Değişim (Yüzde) |
|
Karpuz |
0,34 |
0,44 |
30,37 |
|
Kırmızı Mercimek |
1,70 |
1,95 |
14,71 |
|
Kabak |
0,38 |
0,43 |
13,29 |
|
Çilek |
2,04 |
2,25 |
10,05 |
|
1 Litre Süt |
1,05 |
1,15 |
9,52 |
|
Marul (Adet) |
0,61 |
0,67 |
9,02 |
|
Kavun |
0,63 |
0,69 |
8,99 |
|
Elma |
1,63 |
1,75 |
7,69 |
|
Şeftali |
1,53 |
1,63 |
6,32 |
|
Salatalık |
0,35 |
0,37 |
6,28 |
|
Sivri Biber |
0,65 |
0,69 |
6,26 |
|
Patlıcan |
0,48 |
0,51 |
6,22 |
|
Domates |
0,60 |
0,63 |
5,42 |
|
Limon |
1,66 |
1,73 |
4,22 |
|
Kiraz |
3,29 |
3,41 |
3,81 |
|
Kuzu Eti |
20,50 |
20,81 |
1,51 |
|
Dana Eti |
19,30 |
19,35 |
0,26 |
|
Yeşil Fasulye |
1,35 |
1,35 |
0,00 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,13 |
0,13 |
0,00 |
|
Yeşil Soğan |
1,13 |
1,13 |
0,00 |
|
Kuru Soğan |
0,31 |
0,31 |
0,00 |
|
Kuru Fasulye |
3,20 |
3,20 |
0,00 |
|
Nohut |
2,15 |
2,15 |
0,00 |
|
Yeşil Mercimek |
1,70 |
1,70 |
0,00 |
|
Pirinç |
2,14 |
2,14 |
0,00 |
|
Kuru Kayısı |
14,00 |
14,00 |
0,00 |
|
Kuru Üzüm |
3,00 |
3,00 |
0,00 |
|
Kuru İncir |
5,00 |
5,00 |
0,00 |
|
Zeytinyağı |
6,80 |
6,80 |
0,00 |
|
Fındık (İç) |
18,36 |
18,36 |
0,00 |
|
Antep Fıstığı |
31,50 |
30,00 |
-4,76 |
|
Patates |
0,91 |
0,84 |
-7,33 |
|
Yumurta |
0,22 |
0,19 |
-16,67 |
|
Havuç |
0,80 |
0,54 |
-32,50 |
Seçilmiş ürünlerde 1 Ağustos 2014 tarihi itibarıyla ortalama üretici, hal, pazar ve market fiyatları ve fiyatlar arasındaki farklar:
|
Ürünler |
Üretici Fiyatı (TL/Kg) |
Hal Fiyatı (TL/Kg) |
Pazar Fiyatı (TL/Kg) |
Market Fiyatı (TL/Kg) |
Hal/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Pazar/ Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Market/ Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
|
Domates |
0,63 |
1,00 |
1,75 |
2,24 |
58,10 |
176,68 |
253,83 |
|
Salatalık |
0,37 |
0,68 |
1,29 |
1,48 |
85,45 |
252,27 |
304,39 |
|
Sivri Biber |
0,69 |
1,10 |
2,04 |
2,83 |
58,65 |
194,47 |
308,01 |
|
Yeşil Fasulye |
1,35 |
2,67 |
3,42 |
3,87 |
97,04 |
152,46 |
186,12 |
|
Patlıcan |
0,51 |
0,85 |
1,38 |
1,64 |
65,85 |
168,29 |
220,43 |
|
Kabak |
0,43 |
0,77 |
1,38 |
1,47 |
76,92 |
217,31 |
239,85 |
|
Havuç |
0,54 |
0,94 |
1,60 |
1,81 |
74,07 |
196,30 |
235,93 |
|
Marul (Adet) |
0,67 |
0,93 |
1,55 |
2,07 |
40,35 |
133,08 |
211,28 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,13 |
0,22 |
0,71 |
0,74 |
65,38 |
444,87 |
469,23 |
|
Yeşil Soğan (Kg) |
1,13 |
1,86 |
2,75 |
2,51 |
65,33 |
144,44 |
123,41 |
|
Kuru Soğan |
0,31 |
0,56 |
1,02 |
1,18 |
80,65 |
229,03 |
280,65 |
|
Patates |
0,84 |
1,12 |
1,55 |
2,04 |
32,81 |
83,79 |
141,63 |
|
Limon |
1,73 |
3,45 |
5,83 |
6,80 |
99,42 |
237,19 |
292,94 |
|
Elma |
1,75 |
3,00 |
3,50 |
4,37 |
71,43 |
100,00 |
149,52 |
|
Çilek |
2,25 |
3,67 |
4,33 |
6,72 |
63,33 |
93,02 |
199,33 |
|
Kiraz |
3,41 |
5,40 |
6,20 |
9,50 |
58,36 |
81,76 |
178,49 |
|
Şeftali |
1,63 |
2,55 |
3,08 |
3,91 |
56,76 |
89,55 |
140,37 |
|
Kavun |
0,69 |
0,98 |
1,43 |
1,76 |
42,72 |
108,74 |
156,47 |
|
Karpuz |
0,44 |
0,68 |
0,89 |
1,14 |
54,55 |
102,65 |
158,21 |
|
Kuru Fasulye |
3,20 |
6,45 |
8,20 |
8,93 |
101,56 |
156,25 |
179,03 |
|
Nohut |
2,15 |
3,55 |
5,90 |
6,14 |
65,12 |
174,42 |
185,43 |
|
Kırmızı Mercimek |
1,95 |
3,05 |
4,20 |
4,83 |
56,41 |
115,38 |
147,82 |
|
Yeşil Mercimek |
1,70 |
3,05 |
3,90 |
4,82 |
79,41 |
129,41 |
183,58 |
|
Pirinç |
2,14 |
4,65 |
5,66 |
7,50 |
117,29 |
164,60 |
250,42 |
|
Kuru Kayısı |
14,00 |
|
14,67 |
38,90 |
- |
4,76 |
177,86 |
|
Kuru Üzüm |
3,00 |
|
11,33 |
10,49 |
- |
277,78 |
249,59 |
|
Kuru İncir |
5,00 |
- |
13,00 |
14,95 |
- |
160,00 |
199,00 |
|
Fındık (İç) |
18,36 |
- |
25,00 |
31,95 |
- |
36,17 |
74,01 |
|
Antep Fıstığı |
30,00 |
- |
35,00 |
41,99 |
- |
16,67 |
39,97 |
|
Yumurta |
0,19 |
- |
0,50 |
0,36 |
- |
170,27 |
91,89 |
|
1 Litre Süt |
1,15 |
- |
|
3,06 |
- |
- |
165,72 |
|
Dana Eti |
19,35 |
- |
|
30,77 |
- |
- |
59,03 |
|
Kuzu Eti |
20,81 |
- |
|
37,64 |
- |
- |
80,87 |
|
Zeytinyağı |
6,80 |
- |
|
15,28 |
- |
- |
124,75 |
|
Mısırözü Yağı |
- |
- |
- |
6,56 |
- |
- |
- |
|
Ayçiçek Yağı |
- |
- |
- |
5,36 |
- |
- |
- |
|
Toz Şeker |
- |
- |
- |
3,52 |
- |
- |
- |
|
Tavuk Eti |
- |
- |
- |
6,88 |
- |
- |
- |
Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden alınmıştır. Pirinç, kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Fındık üretici fiyatı haziran ayına ait olup, temmuz ayında tescil yapılmamıştır. Kırmızı mercimek fiyatı yeni sezona aittir.