TÜRKİYE ZİRAAT ODALARI BİRLİĞİ (TZOB)

 2013-2014 TARIMSAL ÜRETİM DÖNEMİ KURAKLIK

RİSK TAHMİN RAPORU

Bitkilerdeki büyüme ve gelişme, genetik yapının yanında çevre ve yetiştirme koşulları tarafından yönlendirilmektedir. Üretim iklimsel faktörlerden önemli ölçüde etkilenmektedir. Özellikle yağış yetersizlikleri ve yağış rejimindeki düzensizlikler sonucu bitkinin su ihtiyacının karşılanamaması verimde düşüşlere neden olmaktadır. Kış yağışlarının yetersizliği, toprakta depo edilen su miktarını doğrudan etkilemektedir. Kış yağışlarının yetersiz olması durumunda bitkinin en fazla su ihtiyacı duyduğu fizyolojik dönemdeki ilkbahar yağışları çok daha fazla önem kazanmaktadır.

İçinde bulunduğumuz 2013-2014 üretim sezonunda kışlık ekilişlerin yapıldığı Ekim-Kasım-Aralık aylarındaki yağış yetersizlikleri, birçok ekim alanında kayıplara neden olmuştur. Son günlerde meydana gelen yağışlar endişeleri bir parça gidermiş olmakla birlikte önümüzdeki aylardaki yağışlar rekolteyi belirleyecektir. 

Yağışların yanında bitkilerde verim ve kaliteyi sağlayacak unsurlardan biri de optimum sıcaklıklardır. Optimum sıcaklık rejimini oluşmadığı durumlarda bitkilerde kalite ve verimde kayıplar olmaktadır. Nitekim çok yıllık bahçe bitkileri, ilkbaharda normal bir gelişme gösterebilmeleri için belirli bir derecenin altında türlere göre değişen bir süre soğuklamaya ihtiyaç duymaktadır. Örneğin kayısı, şeftali, kiraz, erik, badem gibi sert çekirdekli meyve türlerinde soğuklanma ihtiyacı karşılanmadığında tomurcuk silkmeleri dediğimiz tomurcukların gelişemeyip düşmesi yaşanırken, elma, armut, ayva gibi yumuşak çekirdekli meyve türlerinde düzensiz çiçeklenme sonucu çiçeklenme dönemi uzayarak döllenme noksanlığından kaynaklanan verim azalmaları oluşmaktadır. Ayrıca içinde bulunduğumuz dönem gibi Ocak ve Şubat aylarında mevsim normalleri üzerinde seyreden yüksek sıcaklıklar, tomurcukların zamanından önce aktif hale geçmesine yol açmakta, erken çiçeklenmeye ve ürünün ilkbahar geç donlarından zarar görmesine neden olmaktadır.

“2013-2014 Yılı Tarımsal Üretim Dönemi Kuraklık Risk Tahmin Raporu” Ziraat Odalarından alınan bilgiler doğrultusunda hazırlanmıştır. Şubat ayı sonuna kadar gerçekleşen yağışlar ve ürünlerin gelişme durumları incelenmiş, bu aylardan itibaren yağışların normalleri civarında olması durumunda ülkemizin 2014 yılı buğday rekoltesi tahmini çıkarılmıştır.

Türkiye Geneli ve Bölgeler Yağış ve Sıcaklık

Değerlendirmesi

Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) verilerine göre, ülkemizde yeni tarım yılının başladığı 2013 yılı Ekim ayından Ocak 2014 sonuna kadarki birikimli yağışlar genel olarak normalden ve geçen yılın aynı dönemindeki yağışından az olmuştur. Normali 305,7 milimetre (mm), geçen yılın aynı dönem ortalaması ise 372,2 mm iken, 2013 Ekim-2014 Ocak döneminde yağış ortalaması 222,0 mm’de kalmıştır. Bu dönemdeki yağış miktarı normale göre yüzde 27,4, geçen yıla göre ise yüzde 40,4 azaldı.

Ekim, Kasım, Aralık, Ocak aylarında birikimli olarak normale göre yağış azalması yüzde 38,2 ile en fazla Akdeniz Bölgesinde görüldü. Bu bölgeyi, yüzde 38 ile İç Anadolu Bölgesi, yüzde 36,8 ile Doğu Anadolu Bölgesi, yüzde 28,7 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi, yüzde 27 ile Marmara Bölgesi, yüzde 14,9 ile Karadeniz Bölgesi, yüzde 13,7 ile Ege Bölgesi izlemektedir.

Ocak ayında da, yağışlar genel olarak normalden ve geçen yıl yağışından az olmuştur. 2014 Ocak ayı yağış ortalaması 60,1 mm, normali 77,2 mm, geçen yılın Ocak ayı ise 98,6 mm’dir. Bu yıl Ocak ayı yağışlarında normale göre yüzde 22,2, geçen yıla göre ise yüzde 39 azalma gözlenmektedir.

Normale göre yağış azalması, Ocak ayında, yüzde 52,8 ile en fazla Karadeniz Bölgesi’nde görülmüştür. Bu bölgeyi yüzde 31,3 ile Marmara Bölgesi, yüzde 22,8 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi, yüzde 14,4 ile Akdeniz Bölgesi, yüzde 14,1 ile Doğu Anadolu Bölgesi, yüzde 5,8 ile Ege Bölgesi, yüzde 1,3 ile İç Anadolu Bölgesi izlemektedir.

Türkiye’nin 1981-2010 ortalamalarına göre sonbahar mevsimi ortalama sıcaklığı 14,7 santigrat derecedir (°C). 2013 yılı sonbahar mevsimi ortalama sıcaklığı 14,8 °C ile mevsim normallerinin 0,1 °C üzerinde olmuştur.

2014 yılı Ocak ayında ortalama sıcaklıklar, yurdumuzun iç ve doğu bölgelerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşirken, diğer bölgelerde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir.

TÜRKİYE GENELİ KURAKLIK RİSKİ

2013-2014 tarımsal üretim döneminin başladığı Ekim-Ocak döneminde Türkiye genelinde yağışlar normallerinden düşük olmuştur. Aynı dönemde genel olarak hava sıcaklıklarının da mevsim normalleri civarında veya üzerinde seyretmesi ile bu yıl meteorolojik kuraklık yaşanmış, bazı illerimizde ise tarımsal kuraklık kendini göstermeye başlamıştır.

Ziraat Odalarımızdan alınan bilgilere göre, hububat ekiminin yapıldığı tarım alanlarında beklenen yağışın gerçekleşmemesi nedeniyle yer yer tohumlarda çıkış olmadığı, çürümeler oluştuğu, çıkışların zayıf kaldığı, çıkışı gerçekleşen bazı alanlarda da yağış yetersizliği nedeniyle kurumaların oluştuğu görülmüştür.

İçinde bulunduğumuz dönem gibi Ocak ve Şubat aylarında mevsim normalleri üzerinde seyreden yüksek sıcaklıklar, meyve ağaçlarında tomurcukların zamanından önce aktif hale geçmesine yol açmakta, çiçeklenme döneminde zarar görme olasılığı artmaktadır. Özelikle erken çiçek açan badem, kayısı, erik ve şeftali gibi türler ilkbaharda yaşanabilecek dondan zarar görebilmektedir. Bu yıl da bazı yörelerimizde sıcaklıklar nedeniyle meyve ağaçlarında yer yer erken çiçeklenme olmuştur.

Mart ve Nisan aylarında gerçekleşecek yağışlar, 2013-2014 tarımsal üretim sezonu için hayati önem taşımaktadır. Gerek hububat ürünlerinin gelişimi, gerek ekimine başlanacak endüstri bitkileri, yağlı tohumlar başta olmak üzere birçok ürün için Mart ve Nisan ayı yağışları önemlidir. Bu aylarda normalleri üzerinde yağışların gerçekleşmesi ve mevsim normallerinde gerçekleşecek sıcaklıklar ile bu yıl önemli bir tehdit olarak görünen tarımsal kuraklık riski azalır.

Ülkemiz için stratejik öneme sahip ürünlerimizden buğday ekili alanlar bölgelere göre değişmekle birlikte gelişim dönemindedir. Tüm bölgelerden alınan verilere göre, yağış yetersizliği nedeniyle, buğday üretiminin yoğun olarak yapıldığı İç Anadolu Bölgesi ile Akdeniz Bölgesi başta olmak üzere Marmara Bölgesi dışında tüm bölgelerde rekolte kayıplarının olacağı tahmin edilmektedir.

Yine çalışma sonuçlarına göre, kuraklık, Mart, Nisan, Mayıs ayları yağışlarının mevsim normallerinde olsa bile tahminlere göre buğdayda 27 ilde rekolteyi etkileyecektir. Yetersiz yağışların, buğdayda ülke rekoltesini yüzde 14,3 oranında düşüreceğini ve 2013 yılında 22 milyon 50 bin ton olan üretimi, 2014 yılında 19 milyon tonun altına 18 milyon 893 bin tona indireceği tahmin edilmektedir. Bu aydan itibaren iklim şartları iyi gitse, yağışlar da normalin üzerinde olursa rekolte kaybının azalacağı öngörülmektedir. Son günlerde meydana gelen yağışlar endişeleri bir parça gidermiş olmakla birlikte, önümüzdeki aylardaki, bahardaki yağışlar buğdayda rekolteyi belirleyecektir.

Bölgelerin 2013 yılı buğday üretimi ve 2014 yılı buğday rekolte tahmini

Kaynak: 2013 yılı üretimi TÜİK,

2014 yılı tahmini üretimi TZOB

Şubat ayı sonu itibariyle Ziraat Odalarımızdan alınan bilgiler doğrultusunda yapılan tespitlere göre, buğdayda rekolte kaybının, Akdeniz Bölgesi’nde yüzde 24,9, İç Anadolu Bölgesi’nde yüzde 23, Karadeniz Bölgesi’nde yüzde 15, Ege Bölgesi’nde yüzde 13, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yüzde 5, Doğu Anadolu Bölgesi’nde ise yüzde 4 olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.

Buğdayda kayıp tahmini Siirt’te yüzde 60, Mersin ve Gaziantep’te yüzde 50, Osmaniye’de yüzde 45, Sivas, Afyonkarahisar, Hatay ve Amasya’da yüzde 40’ı buluyor. Tahmin buğdayda Burdur’da yüzde 35, Adana, Eskişehir, Çorum, Kayseri, Kırşehir, Çankırı, Niğde, Erzurum, Uşak ve Düzce’de yüzde 30, Karaman’da yüzde 25, Ankara, Yozgat, Kırıkkale, Nevşehir, Aksaray’da yüzde 20, 2013’de 2,3 milyon tonluk üretimiyle en büyük buğday üreticisi Konya’da yüzde 15, Kütahya’da yüzde 5 kayıp olacağı şeklinde. Buğday rekoltesinde kayıp olacağı tahmin edilen 27 ilin kayıp oranı yüzde 27’yi geçeceği söylenebilir. Buna göre, 27 ilde buğday rekoltesi, Mart, Nisan, Mayıs yağışları mevsim normallerinde olsa bile 11,67 milyon tondan 8,51 milyon tona inecek. Bu aylarda mevsim normallerinin üzerinde bir yağış, kaybı azaltacak.

Kuraklık nedeniyle buğday ürün kaybı beklenen illerin 2013 yılı buğday üretimi ve 2014 yılı buğday rekolte tahmini

Kaynak: 2013 yılı üretimi TÜİK,

2014 yılı tahmini üretimi TZOB

AKDENİZ BÖLGESİ

Birikimli yağış azalması en fazla yüzde 38,2 ile Akdeniz Bölgesi’nde görülmüştür. Yağışların yetersizliği nedeniyle ekimi yapılan buğday ve arpa ürünlerinde yer yer çimlenme yetersizliği başta olmak üzere, çimlenmenin geçtiği bazı alanlarda da yağış yetersizliği nedeniyle buğdaylarda gelişmenin zayıf olduğu Adana, Osmaniye, Burdur, Hatay, Mersin illerinde rekolte kaybı beklenmektedir.

Buğdayda rekolte kaybı bölge genelinde yüzde 25 olarak tahmin edilmektedir. Rekolte kaybı Mersin’de yüzde 50’ye ulaşacağı, Adana ise yüzde 30’da kalacağı öngörülmektedir.

Ekim ayından buyana yağışların azalması baraj seviyelerinin düşmesine, yeraltı sularının gerilemesine neden olmuştur. Bu durum sulanan mısır, pamuk gibi su sıkıntısı yaşanmasına neden olacaktır. Özellikle bölgede yaygın olarak yapılan ikinci ürün ekilişlerinin sulanması daha önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yağış yetersizliği nedeniyle kışlık sebzelerde sulama ihtiyacı olması üretim maliyetlerinin artmasına neden olmuştur.

Burdur’da ekimi yapılan haşhaş ürününde yüzde 40 kayıp beklenmektedir.

Bölgenin önemli meyve üretici illerinden Isparta’da yağış yetersizliklerinin yanında hava sıcaklıklarının da mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşmesi sonucu meyvelerde erken çiçeklenme meydana gelmiştir. Bu durum Mart ve Nisan aylarında olası don riskini beraberinde getirmektedir. Don riskinin gerçekleşmesi durumunda meyvelerde zarar oluşabilecektir.

İÇ ANADOLU BÖLGESİ

Birikimli yağış azalmasının en fazla görüldüğü bölgelerden biri yüzde 38 oran ile İç Anadolu Bölgesidir. Yağışların yetersizliği nedeniyle ekimi yapılan buğday ve arpa ürünlerinde yer yer çimlenme olmadığı görülmüştür. Çimlenmenin olduğu bazı alanlarda ise yağış yetersizliği nedeniyle gelişme zayıf kalmıştır. Bölgede buğdayda rekolte kaybı tüm illerde beklenmektedir. Bölge genelinde Mart, Nisan, Mayıs yağışlarının normal olması durumunda, buğdayda kaybın yüzde 23 olacağı tahmin edilmektedir. Bu bölgemizde en fazla rekolte kaybı yüzde 40 ile Sivas’ta, en az kayıp ise yüzde 15 ile Konya İlinde beklenmektedir.

Ekim ayından buyana yağışların azalması baraj seviyelerinin düşmesine, yeraltı sularının gerilemesine neden olmuştur. Bu günlerde ekimi devam eden soğan, bahar aylarında ekimine başlanacak, ayçiçeği, şekerpancarı, silajlık mısır, patates, nohut gibi ürünlerin ekimlerinde yeterli toprak tavının sağlanmasında ve sulanan ürünlerde su sıkıntısı yaşanmasına neden olacaktır.

Ayrıca, bölgenin önemli meyve üretici illerinden Karaman’da yağış yetersizliklerinin yanında hava sıcaklıklarının da mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşmesi sonucu meyvelerde erken çiçeklenme meydana gelmiştir. Bu durum Mart, Nisan aylarında olası don riskini beraberinde getirmektedir. Don riskinin gerçekleşmesi durumunda meyvelerde zarar oluşabilecektir.

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

Birikimli yağış azalması bölgede yüzde 36,8 olarak gerçekleşmiştir. Bölgede her yıl bu aylarda kar yağışının yoğun olduğu ancak bu sene oldukça yetersiz kaldığı bilinmektedir.

Genel olarak tarımsal üretimin az olduğu bölge, hububat ekiminin geç yapılması nedeniyle şu an risk altında olmadığı için bu tarihlerden itibaren gerçekleşecek yağışlar alınacak ürünün rekoltesini belirleyecektir.

Bölgede hububatta kuraklık yaşanan Erzurum’da hububat ekim döneminde üretici kuru tarlaya ekim yapmak durumunda kalmıştır. Sonrasında gerçekleşen soğuklar ürünü kötü etkilemiştir. Erzurum’da buğday ürününde yüzde 30 kayıp olacağı tahmin edilmektedir.

GÜNEYDOĞU DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

Birikimli yağış azalması Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yüzde 28,7 olarak gerçekleşmiştir. Ekim ayından buyana yağışların azalması, baraj seviyelerinin düşmesine, yeraltı sularının gerilemesine neden olmuştur.

Yağış yetersizliği Şubat ayına kadar bölgenin genelinde önemli bir risk oluşturmamış, Şubat ayı sonlarında gerçekleşen yağış faydalı olmuştur. Yine de Gaziantep ve Siirt illerinde rekolte kaybı olacağı tahmin edilmektedir.

Yeni ekilecek ürünler ve hububat için bu aylardan itibaren gerçekleşecek yağışlar önem taşımaktadır.

MARMARA BÖLGESİ

Bölgede birikimli yağış azalması yüzde 27 olarak gerçekleşmiştir. Yağış yetersizliği bu aya kadar buğday ve arpa ürünlerinde önemli bir risk oluşturmamış, özellikle Şubat ayı sonlarında gerçekleşen yağışlar, buğdayın gelişimi için faydalı olmuştur.

Ekim ayından buyana yağışların azalması, nehir debilerinin ve baraj seviyelerinin düşmesine, yeraltı sularının gerilemesine yol açmıştır. Bu durum bölgenin en önemli ürünlerinden çeltik ürünün ekilmesinde ve su ihtiyacının giderilmesi konusunda sorun oluşturmaktadır. Çeltik ekiminin yapılması, bu aylardan itibaren gerçekleşecek yağışlarla netleşecektir.

Sebze, mısır, süs bitkileri,  silajlık mısır çeltik gibi ürünlerin ekimi ve sulanan ürünlerin sulama ihtiyacının giderilmesi için bahar yağışları bölge için çok önemlidir.

Marmara bölgesi meyve üretiminin oldukça yaygın olduğu bir bölgemizdir. Bölgenin önemli meyve üretici illerinden Bursa, Bilecik, Sakarya, Balıkesir, Çanakkale’de yağış yetersizliklerinin yanında hava sıcaklıklarının da mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşmesi sonucu meyvelerde erken çiçeklenme meydana gelmiştir. Bu durum Mart ve Nisan aylarında olası don riskini beraberinde getirmektedir. Don riskinin gerçekleşmesi durumunda meyvelerde zarar oluşabilecektir.

KARADENİZ BÖLGESİ

Birikimli yağış azalması bölgede yüzde 14,9 olarak gerçekleşmiştir.

Yağış yetersizliği bu aya kadar bölgenin genelinde buğday ve arpa ürünlerinde önemli bir risk oluşturmamakla birlikte, Amasya, Çorum ve Düzce illerinde rekolte kaybı beklenmektedir.

Buğdayda rekolte kaybı bölge genelinde yüzde 15 olacağı tahmin edilmektedir. Rekolte kaybının en fazla beklendiği il yüzde 40 ile Amasya’dır. Bu ili yüzde 30 ile Çorum ve Düzce’nin takip edeceği tahmin edilmektedir.

Yağışların normal yıllara göre düşük olmasının çay üretiminde de verim kaybı oluşturacağı beklenmektedir.

Hava sıcaklıklarının normalleri üzerinde gerçekleşmesi ile fındık başta olmak üzere, meyvelerde erken açmalar olmuştur.

Yağış yetersizliği nedeniyle Çorum, Amasya ve Düzce illerinde tohumlarda çimlenme ve gelişmede yetersizlik meydana gelmiştir. Çorum ilinde bazı çiftçilerin buğday alanlarını bozarak soğan ekimine yöneldiği görülmüştür.

EGE BÖLGESİ

Tüm bölgeler dikkate alındığında birikimli yağış azalmasının yüzde 13,7 ile en az olduğu bölge Ege Bölgesi’dir. 

Yağış yetersizliği bölgenin kıyı illerinde buğday ve arpa ürünlerinde önemli bir risk oluşturmasa da Kütahya, Afyonkarahisar ve Uşak illerinde rekolte kaybına sebep olacağı tahmin edilmektedir.

Buğdayda rekolte kaybı bölge genelinde yüzde 13 olarak beklenmektedir. Buğdayda rekolte kaybının yaşandığı iller dikkate alındığında en fazla kaybın beklendiği il yüzde 40 ile Afyonkarahisar’dır. Bu ili yüzde 30 ile Uşak’ın, yüzde 5 ile Kütahya’nın takip edeceği beklenmektedir.

Kuraklık yaşayan illere bakıldığında buğdaylarda çimlenme ve gelişim sıkıntı yaşanmıştır. Yeni ekilecek ürünler ve hububat için bu aylardan itibaren gerçekleşecek yağışlar önem taşımaktadır.

BÖLGELERE GÖRE KURAKLIK RİSK ANALİZİ

AKDENİZ BÖLGESİ         

Bölge Adana, Antalya, Burdur, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Kilis, Mersin ve Osmaniye illerinden oluşmaktadır.

Ekim, Kasım, Aralık ve Ocak aylarında birikimli yağışlarda bölge ortalaması 268,5 mm, normali 434,6 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 536,9 mm’dir. Birikimli yağışlarda normale göre yüzde 38,2, geçen yılın aynı aylarına göre ise yüzde 50,0 azalma gözlendi.

Akdeniz Bölgesi yağış dağılımı

Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü

Ocak ayında bölge yağış ortalaması 106,1 mm, normali 123,8 mm, 2013 Ocak ayı yağışı ise 118,8 mm’dir. Yağışlarda normaline göre yüzde 14,3, geçen yıl Ocak ayı yağışına göre ise yüzde 10,7 azalma oldu.

Bölgede sonbahar ortalama sıcaklıkları, Silifke ve Fethiye dolaylarında mevsim normallerinin üzerinde, bölgenin diğer kesimlerinde ise mevsim normalleri civarında gerçekleşti. Ocak ayında ise ortalama sıcaklıklar, Isparta, Burdur dolaylarında mevsim normalleri civarında, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde meydana geldi.

Bölgenin yetiştirilen önemli ürünler buğday, arpa, pamuk, mısır, fiğ, haşhaş, domates, patlıcan, kavun, karpuz, narenciye, serada yetiştirilen sebzelerdir.

Odalarımızdan alınan bilgilere göre 2013-2014 üretim döneminde Şubat ayı itibariyle buğday ve kışlık arpa ekilişlerinde ve yeni ekimi yapılacak ürünlerin durumları şöyledir.

Adana: İlde yetersiz ve zamansız olan yağışlar nedeniyle buğday ürününün çıkışları zayıf olmuş, çıkış yapan yerlerde ise gelişme zayıf olmuştur. Bu aydan itibaren yağışlar normal ol dahi buğdayda yüzde 30 oranında kayıp beklenmektedir. Yağışların yetersizliği nedeniyle barajlarda ve yeraltı sularında sıkıntı vardır. Mısır ekimlerinin başladığı bugünlerde gerçekleşen yağışlar oldukça iyi oldu. Ancak, sulama yapılacak ürünlerde su sıkıntısı beklenmektedir. Özellikle ikinci ürün ekilişleri için su miktarı yetersizdir. Kışlık sebzelerde yağış yetersizliği nedeniyle sulama ihtiyacı oluşmuş, bu durum maliyetlerin artmasına neden oldu.

Antalya: Önümüzdeki günlerden itibaren yağışlar normal olursa herhangi bir sıkıntı bulunmamaktadır. Son günlerdeki yağışlar iyi geldi.

Burdur: Haşhaş ekimi yapılan alanlarda yüzde 40 kayıp beklenmektedir. Yağış yetersizliği nedeniyle çimlenme ve bu zamana kadar buğdaylarda beklenen gelişme sağlanamadığı için yüzde 35 oranında kayıp beklenmektedir. Barajlarda su seviyesi düşük, ekimi yapılacak yulaf ve yem bitkileri için Nisan yağışları oldukça önem taşımaktadır.

Hatay: Yağışların yetersizliği nedeniyle buğdaylarda beklenen gelişme oluşmadı. Buğday boyları 10 cm kadar ancak uzadı. Bu sene yüzde 40 oranında kayıp beklenmektedir. Yeni ekilişler için çiftçi tedirgin, çünkü halen toprak suya doymadı, yağış beklenmektedir. Sulama için Reyhanlı barajının tamamlanması beklenmektedir.

Isparta: Son günlerde gerçekleşen yağışlar sonucu ilde herhangi bir sıkıntı bulunmamaktadır. Ancak hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşmesi nedeniyle meyve ağaçlarında özellikle badem ağaçlarında erken çiçek açma başladı.

Kahramanmaraş: Yağışlar yetersiz ancak bu tarihten itibaren yağışlar iyi olursa hububat ürünleri için ciddi sıkıntı olmaz. Barajlarda su sıkıntısı var, doluluk oranları çok düşük. Buğday rekoltesi normal yıllar gibi olmaz.

Kilis: Hububat son dönemde kuruma aşamasına gelmişti. Ancak son günlerde gerçekleşen yağışlar ürünü kurtardı. Yağışların devam etmesi halinde rekoltede sıkıntı yok. Bahar yağışları önemli

Mersin: Yağışların yetersizliği nedeniyle çimlenme geç oldu, buğdayın gelişimi zayıf bu nedenle yüzde 50 oranında kayıp beklenmektedir. Bu yıl Toros dağlarında yeteri kadar kar olmadı bu nedenle su sıkıntısı var. Bahar yağışları gerçekleşmezse sulamalar yeteri kadar yapılamayacak.

Osmaniye: Buğday ekimini takiben beklenen yağışlar geç geldi. Çimlenme yeteri kadar olmadı. Halen buğdayın beklenen gelişimi zayıf kaldı. Yağışlar gerçekleşse dahi buğdayda yüzde 40-50 oranında kayıp beklenmektedir. Son günlerde gerçekleşen yağışlar, yeni ekimi yapılacak ürünler için çok iyi oldu. Ancak, su yetersizliği nedeniyle barajlarda su seviyesi düşük ekimi yapılacak, mısır, pamuk gibi ürünlerde sulama sıkıntısı beklenmektedir.

Akdeniz Bölgesi 2013 yılı buğday üretimi ve 2014 yılı buğday rekolte tahmini

Kaynak: 2013 yılı üretimi TÜİK,

2014 yılı tahmini üretimi TZOB

Akdeniz Bölgesinde Ekim-Ocak arasında birikimli yağışların azalması neticesinde ekimi yapılan ve gelişme döneminde olan buğdayda 2014 yılında yüzde 24,9 oranında rekolte kaybı beklenmektedir. Tespit edilen rakamlara göre 2014 yılında Akdeniz Bölgesi buğday rekoltesi 1 milyon 942 bin ton olarak tahmin edilmektedir.

İÇ ANADOLU BÖLGESİ

İç Anadolu Bölgesi, Aksaray, Ankara, Çankırı, Eskişehir, Karaman, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde, Sivas ve Yozgat illerinden oluşmaktadır.

2013 Ekim-2014 Ocak dönemi birikimli yağışlarda bölge ortalaması 99,5 mm, normali 160,6 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 197,4 mm’dir. Birikimli yağışlarda normale göre yüzde 38,0, geçen yıla göre ise yüzde 49,6 azalma gözlenmiştir.

İç Anadolu Bölgesi yağış dağılımı

Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü

Ocak ayında bölge yağış ortalaması 37,5 mm, normali 38,0 mm, 2013 Ocak ayı yağışı ise 41,3 mm’dir. Yağışlarda normaline göre yüzde 1,3, geçen yıl Ocak ayı yağışına göre ise yüzde 9,2 azalma olmuştur.

Sonbahar mevsimi ortalama sıcaklıklar, Sivas’ın Gemerek İlçesi dolaylarında mevsim normallerinin altında, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. Ocak ayında ortalama sıcaklıklar, bölgenin doğu ve batı kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında meydana gelmiştir.

Bölgede yetiştirilen önemli ürünler, buğday, arpa, nohut, haşhaş, soğan, fiğ, ayçiçeği, korunga, şekerpancarı, patates, elma, silajlık mısır, badem, yoncadır.

Odalarımızdan alınan bilgilere göre 2013-2014 üretim döneminde Şubat ayı itibariyle buğday ve arpa ekilişlerinde ve yeni ekimi yapılacak ürünlerin durumları şöyledir.

Aksaray: İlde Ekim ve Ocak ayları birikimli yağışları yetersiz kalmış, buğdayda çimlenme ve gelişim zayıf olmuştur. Bu durumda ilde bu aylardan itibaren bahar yağışları normalleri civarında dahi olsa buğday rekoltesinde yüzde 20 kayıp olacağı tahmin edilmektedir. Mart ayı sonu itibariyle ekimine başlanacak ayçiçeği, şekerpancarı, yonca, silajlık mısır ürünleri için yağışlar beklenmektedir. Sulanan ürünlerde su sıkıntı yaşanacağı öngörülmektedir.

Ankara: Ekim-Ocak ayları birikimli yağışların oldukça yetersiz olduğu,  buğdayda çimlenme ve ürün gelişiminin zayıf kaldığı görülmüştür. Buğday ürününde yüzde 20 kayıp beklenmektedir. 24-25 Şubat 2014’degerçekleşen yağışların sevindirici, halen ekimi yapılan soğan ürünü için yağışların önemli olduğu bilinmektedir.

Haşhaş ise kış donlarından zarar görmüş olup, çiftçiler tarlasını bozmak zorunda kalmıştır. Arpalarda ise sıkıntı daha fazladır. Arpa kış soğuklarına karşı daha hassas bir üründür. Yağışların yetersizliği nedeniyle gelişimi zayıf olan arpa kış soğuklarından fazla etkilenmiştir.

Çankırı: İlde Ocak ayına kadar beklenen yağışların gerçekleşmemesi nedeniyle buğdaylarda yüzde 30 oranında kayıp olacağı tahmin edilmektedir. Mart ayı itibariyle ekimine başlanacak ürünler ve buğday için bahar yağışları beklenmektedir.

Eskişehir: Yağışların yetersizliği nedeniyle bazı alanlarda buğdaylarda çimlenmenin olmadığı, çimlenip de gelişimini gerçekleştiren alanlarda ise bu tarihten itibaren gerçekleşen yağışların önemli olduğu belirtilmektedir. Yağış yetersizliğinden dolayı buğdayda yüzde 30 oranında kayıp beklenmektedir. Porsuk çayı ve barajlardaki su sıkıntısı nedeniyle ekimine Nisan Mayıs aylarında başlanacak ayçiçeği, şekerpancarı, patates gibi ürünlerin sulanmasında sıkıntı olacağı belirtilmektedir.

Karaman: Ekim-Ocak aylarında birikimli yağışların yetersiz olması nedeniyle tohumlarda çürüme ve çimlenmenin gerçekleştiği alanlarda da gelişimde zayıflık olduğu belirtilmektedir. Buğdayda gelişim zayıflığı nedeniyle rekoltede yüzde 25 oranında kayıp beklenmektedir. Hava sıcaklıklarının mevsim normalleri üzerinde gerçekleşmesi ile elma ve badem ağaçlarında çiçeklenme erken başlamıştır. Don riski oluşmaktadır.

Kayseri: Yağış yetersizliği nedeniyle ürün gelişimi geç oldu, tahmini buğday kaybı yüzde 30, yazlık arpa ekimi için üretici tedirgin durumda yağış beklemektedir.

Kırıkkale: Beklenen yağışların gerçekleşmemesi nedeniyle buğday ve arpa çıkışları ve gelişimiyle ilgili sıkıntı vardır. Bu aylardan itibaren yağışlar gerçekleşse dahi buğday ve arpa da yüzde 20 kayıp oluşmuştur. Mart ayından itibaren ekilişine başlanacak olan fiğ, ayçiçeği gibi ürünler için yağış bekleniyor. Kar yağışlarının olmaması nedeniyle yeraltı su seviyelerinde azalma var.

Kırşehir: Beklenen yağışların olmaması nedeniyle çıkışlar zayıf oldu. Buğdaylar yeteri kadar gelişemedi. Buğday rekoltesinde yüzde 30 oranında kayıp beklenmektedir.

Konya: Ekim-Aralık aylarında yetersiz olan yağışlar, Ocak ayında normalinden yüzde 227 daha fazla gerçekleşmiştir. Ocak ayı yağışlarının yüzey akışa geçmeden düzenli bir şekilde yağması özellikle buğdayın gelişimi için fayda sağlamıştır.  Ekili olan buğday ve arpada gelişimin hızlanmasında etkili olmuştur. Ancak halen yüzde 15 arasında kayıp beklenmektedir. Yine de birikimli yağışların yetersiz olması nedeniyle yeraltı sularında çekilme olmuştur.

Nevşehir: Şubat ayına kadar yağışların yetersiz olduğu son günlerde gerçekleşen yağışların buğday ve arpanın gelişiminde etkili olduğu ancak, yine de buğdaylarda yüzde 20 oranında kayıp beklendiği ifade edilmektedir. Kar yağışı olmadığı için yeraltı suları azaldı. Bu yıl patates üreticilerinin sulama sıkıntısı yaşayacağı elektrik bedellerinin yüksek olacağı belirtilmektedir.

Niğde: İlimizde Ekim-Ocak yağışlarının yetersiz olması nedeniyle buğday çıkışları geç oldu, buğdayın filizlenme döneminde gerçekleşen soğuklar nedeniyle zarar gördü, devamında yağışlar olmadığı için gelişim zayıf oldu. İlde yüzde 30 oranında kayıp beklenmektedir. Kış aylarında kar yağmadığı için barajlarda doluluk oranı düştü.

Sivas: Ekim ayından itibaren kar ve yağmur yağmadı. Hububatta yüzde 40 oranında kayıp beklenmektedir.

Yozgat: Ekim-Ocak aylarında yağış düşüklüğü nedeniyle buğdayda gelişim yetersizliği olmuştur. Bundan dolayı yüzde 20 kayıp beklenmektedir. Son günlerde gerçekleşen yağışlar, tarım alanları için oldukça iyi oldu. Su yetersizliği nedeniyle bu yıl şekerpancarı sulamasında sıkıntı olacaktır.

İç Anadolu Bölgesi 2013 yılı buğday üretimi ve 2014 yılı buğday rekolte tahmini

Kaynak: 2013 yılı üretimi TÜİK,

2014 yılı tahmini üretimi TZOB

İç Anadolu Bölgesinde Ekim-Ocak arasında birikimli yağışların azalması neticesinde ekimi yapılan ve gelişme döneminde olan buğdayda 2014 yılında yüzde 23 oranında rekolte kaybı beklenmektedir. Tespit edilen rakamlara göre 2014 yılında İç Anadolu Bölgesi buğday rekoltesi 5 milyon 943 bin ton olarak tahmin edilmektedir.

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

Bölge, Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Şırnak, Tunceli ve Van illerinden oluşmaktadır.

Birikimli yağışlarda bölge ortalaması 146,5 mm, normali 231,7 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 269,5 mm’dir. Yağışlar normale göre yüzde 36,8 geçen yıla göre ise yüzde 45,6 azalma gözlendi.

Doğu Anadolu Bölgesi yağış dağılımı

Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü

Ocak ayı bölge yağış ortalaması 47,3 mm, normali 55,1 mm, 2013 Ocak ayı yağışı ise 89,2 mm’dir. Yağışlarda normaline göre yüzde 14,2 geçen yıl Ocak ayı yağışına göre ise yüzde 47,0 azalma oldu.

Sonbahar mevsiminde ortalama sıcaklıklar; Bitlis dolaylarında mevsim normallerinin altında gerçekleşirken, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşmişti.

Ocak ayı ortalama sıcaklıklar bölgenin batısı ile Ardahan ve Yüksekova dolaylarında mevsim normallerinin üzerinde, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında meydana geldi. 

Bölgede buğday, arpa, kayısı, şekerpancarı, patatestir.

Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Hakkari, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Tunceli, Van ve Şırnak’ta önceki yıllara göre kar ve yağmur az oldu. Ama şimdilik hububatta sıkıntı yok. Bahar yağışları önem taşıyor.

Erzurum: Önceki yıllara göre kar ve yağmur çok az yağdı. Ekim döneminde üretici kuru tarlaya ekim yatı. Sonrasında gerçekleşen soğuklar ürünü daha da kötü etkiledi. Sulama yapabilen kurtardı. Ama kuru tarım alanlarında en az yüzde 30 kayıp bekleniyor. Bahar ekilişleri için yağışların artması bekleniyor.

Doğu Anadolu Bölgesi 2013 yılı buğday üretimi ve 2014 yılı buğday rekolte tahmini

Kaynak: 2013 yılı üretimi TÜİK,

2014 yılı tahmini üretimi TZOB

Doğu Anadolu Bölgesinde Ekim-Ocak arasında birikimli yağışların azalması neticesinde ekimi yapılan ve gelişme döneminde olan buğdayda sadece Erzurum İlinde 2014 yılında yüzde 30 oranında rekolte kaybı beklenmektedir. Tespit edilen rakamlara göre 2014 yılında Doğu Anadolu Bölgesi buğday rekoltesi 1 milyon 439 bin ton olarak tahmin edilmektedir.

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ

Bölge Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Mardin, Siirt, Şanlıurfa illerinden oluşmaktadır.

Birikimli yağışlarda bölge ortalaması 190,8 mm, normali 267,5 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 404,3 mm’dir. Yağışlarda normale göre yüzde 28,7 geçen yılın aynı aylarına göre yüzde 52,8 azalma gözlendi.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi yağış dağılımı

Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü

Ocak ayı bölge yağış ortalaması 64,4 mm, normali 83,4 mm, 2013 Ocak ayı yağışı ise 98,5 mm’dir. Yağışlarda normaline göre yüzde 22,8, geçen yıl Ocak ayı yağışına göre yüzde 34,6 azalma oldu.

Sonbahar mevsimi ortalama sıcaklıkları, Diyarbakır dolaylarında mevsim normallerinin üzerinde, Bölgenin diğer kesimlerinde ise mevsim normalleri civarında gerçekleşti.

Ocak ayında ortalama sıcaklıklar, bölgenin doğu kesimlerinde mevsim normalleri civarında, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde oldu.

Bölgenin önemli ürünleri, buğday, arpa, pamuk, tütün, kırmızı mercimek, nohut, mısır, Antepfıstığıdır.

Odalarımızdan alınan bilgilere göre 2013-2014 üretim döneminde Şubat ayı itibariyle buğday ve kışlık arpa ekilişlerinde ve yeni ekimi yapılacak ürünlerin durumları şöyledir.

Adıyaman: Ekim-Ocak döneminde yağışlar yeterli olup hububatın çıkışı ve gelişiminden sıkıntı yoktur. Ekimden sonra yağışlar olduğu için çimlenme iyi, bahar yağışlarının normal gerçekleşmesi durumunda sorun olmayacak. Ancak yağışların az olması nedeniyle yeraltı su seviyeleri düşük.

Batman: Şu anda sıkıntı yok. Batman barajına akan su geçmiş yıllara göre az, barajın doluluk oranı yüzde 48, yüzde 40’ın altına düşmesi halinde tarımsal açıdan tehlike olabilir.

Diyarbakır: Şu anda sıkıntı yok. Bahar yağışlarının olması durumunda rekolte iyi olacak. Ancak yeraltı su seviyesi düşük düzeyde.

Gaziantep: Hububatta yüzde 50 rekolte kaybı bekleniyor. Şubat sonu  itibarıyla, ürünün bir miktarı çürüdü, bundan sonra yağış olsa bile yüzde 50 kayıp olacağı tahmin ediliyor.

Nohut ekili alanlar için Mart, Nisan yağışları bekleniyor. Yağarsa ürün kurtulur.

Yılın bu döneminde meralarda, göletlerde su gözlemlenirken şu an su bulunmuyor.

Mardin: Yağış azlığı var ama önemli bir sıkıntı yok, bahar yağışları bekleniyor.

Siirt: Buğday ve arpada sıkıntı var. 60 oranında rekolte kaybı bekleniyor. Yetersiz yağışların üzerine yapılan gübreleme üründe yanma meydana getirdi.

Önümüzdeki dönemde beklenen yağışlar önemli.

Şanlıurfa: Şu ana kadar sıkıntı yok. Bahar yağışları beklenmektedir.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2013 yılı buğday üretimi ve 2014 yılı buğday rekolte tahmini

Kaynak: 2013 yılı üretimi TÜİK,

2014 yılı tahmini üretimi TZOB

Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Ekim-Ocak arasında birikimli yağışların azalması neticesinde ekimi yapılan ve gelişme döneminde olan buğdayda 2014 yılında yüzde 4,9 oranında rekolte kaybı yaşanacağı tahmin ediliyor. Tespit edilen rakamlara göre 2014 yılında Güneydoğu Anadolu Bölgesi buğday rekoltesi 3 milyon 863 bin ton olarak tahmin edilmektedir.

MARMARA BÖLGESİ

Marmara Bölgesi Balıkesir, Bilecik, Bursa, Çanakkale, Edirne, İstanbul, Kırklareli, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova illerinden oluşmaktadır.

Marmara Bölgesinde Ekim-Ocak döneminde birikimli yağışlarda bölge ortalaması 238,5 mm, normali 326,7 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 426,1 mm’dir. Birikimli yağışlarda normale göre yüzde 27, geçen yılın aynı aylarına göre yüzde 44 azalma gözlendi.

Marmara Bölgesi yağış dağılımı

Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü

Ocak ayında gerçekleşen yağışlara bakıldığında ise bölgenin yağış ortalaması 51,6 mm, normali 75,2 mm, 2013 Ocak ayı yağışı ise 107,8 mm’dir. Yağışlarda normaline göre yüzde 31,3, geçen yıl Ocak ayı yağışına göre ise yüzde 52,1 azalma meydana geldi.

Bölgede sonbahar mevsimi ortalama sıcaklıkları, Tekirdağ dolaylarında mevsim normallerinin üzerinde, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. Ocak ayında ortalama sıcaklıklar, bölgenin tamamında mevsim normallerinin üzerinde oldu.

Bölgede yetiştirilen önemli ürünler buğday, arpa, mısır, ayçiçeği, çeltik, domates, kavun, karpuz, fındıktır. Bu ürünler dikkate alındığında ekimi yapılan ve gelişme döneminde olan ürünler buğday ve arpadır.

Odalarımızdan alınan bilgilere göre 2013-2014 üretim döneminde Şubat ayı itibariyle buğday ve kışlık arpa ekilişlerinde ve yeni ekimi yapılacak ürünlerin durumları şöyledir.

Balıkesir: Buğday ve arpa ekilişlerinde sıkıntı yok. Meyve ağaçlarında erken çiçeklenme nedeniyle don riski mevcut. Su yetersizliği nedeniyle bu yıl çeltik sulamasında sıkıntı olabilir. Ayrıca çeltik ekimi için yağış bekleniyor.

Bilecik: Buğdaylarda çimlenme ve gelişim yavaş ama bu aylarda yağışlar iyi olursa sıkıntı olmaz. Kiraz, şeftali ve ayva ağaçlarında erken çiçeklenme oldu. Meyveler don riski altında.

Bursa: Buğdaylarda fazla sıkıntı yok. Meyve ağaçlarının soğuklanma ihtiyacı yetersiz oldu. Bu nedenle meyvelerde verim kaybı beklenmektedir. Ayrıca, armut, şeftali, kiraz, erik ağaçlarında erken çiçeklenme oldu. Bu nedenle don riski beklenmektedir.

Çanakkale: Yağış yetersizliği nedeniyle sıkıntı çok fazla. Buğdaylarda bu aya kadar önemli bir sıkıntı yok. Ancak sulama barajları su seviyesi çok düşük. Sulama sıkıntısının fazla olduğu yerlerde çeltik ekimi sıkıntılı olacak. Mısır ekilişleri içinde sıkıntı var. Ayrıca ilde sebze ekimi oldukça fazla sebze ekilişlerinin sulanmasında da sorun olabilir. Şeftali, kayısı, elmada ağaçlar erken çiçek açtı, don riski bekleniyor. 

Edirne: İlde çeltik sulaması yapılan nehirlerde su debilerinin bugünlerde düşük olduğu, bu durumun bu şekilde devam etmesi durumunda çeltik üretiminin sıkıntıya gireceği bilinmektedir. Şubat ayı başlarında ilde gerçekleşen yağışların buğdayın gelişme döneminde faydalı olmuş, ancak, sulamanın yoğun olarak yapıldığı çeltik ürünü için yağış beklenmektedir.

Kırklareli: Şu ana kadar yağışlar özellikle barajların doluluk seviyesi açısından oldukça yetersizdir. Buğdayın gelişimi normal olmakla birlikte yeni ekim yapılacak ürünler için yağış çok önemli. İkinci ürün ekimi yapılmamasına yönelik uyarılar başladı.

Tekirdağ: Hububatta şimdilik sıkıntı yok. Yeni ürün ekilişleri için yağış beklenmektedir.

İstanbul: Şu ana kadar ürün verimini etkileyecek bir sıkıntı yok ama buğday, arpa ve yulaf ürünlerinin gelişimi bu tarihlerde olması gerekenin altında, ancak yağış bu tarihten itibaren iyi olursa sıkıntı olmaz. Yine de normal yılların altında bir rekolte bekliyoruz.

Kocaeli: Hububatta sıkıntı yok, gelişim normal. Erik, elma yeni yeni çiçek açıyor. Silajlık mısır ekimi için yağış bekleniyor.

Yalova: İlde buğday ekimi üçüncü kez yapıldı. Ekim, Kasım aylarında yapılan ekimlerde hiç çıkış olmadı. Yağış yetersizliği nedeniyle üçüncü kez ekim yapıldı. Son yağışlar buğdaylara iyi geldi. Barajlarda su sıkıntısı oldukça fazla olduğu görülüyor. İlde önemli ürünlerden mısır ve süs bitkilerinin sulanması sıkıntı oluşturabilir.

Sakarya: Yağışların yetersizliği nedeniyle sebze üretiminde yapılması gereken işlemler gecikti. Mısır ekimi için yağış bekleniyor. Erik, kiraz ağaçları erken çiçek açtı.

EGE BÖLGESİ

Bölge Afyonkarahisar, Aydın, Denizli,  İzmir, Kütahya, Manisa, Muğla ve Uşak illerinden oluşmaktadır.

Birikimli yağışlarda bölge ortalaması 291,9 mm, normali 338,1 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 432,7 mm’dir. Yağışlar normale göre yüzde 13,7 geçen yılın aynı ayına göre yüzde 32,5 azalma gözlenmiştir.

Ege Bölgesi yağış dağılımı

Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü

Ocak ayında bölge yağış ortalaması 86,7 mm, normali 92,1 mm, 2013 Ocak ayı yağışı ise 157,9 mm’dir. Yağışlarda normaline göre yüzde 5,9 geçen yıl Ocak ayı yağışına göre ise yüzde 45,1 azalma oldu.

Sonbahar mevsimi ortalama sıcaklıklar, Manisa dolaylarında mevsim normallerinin altında, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. 

Ocak ayında ortalama sıcaklıklar, Emirdağ dolaylarında mevsim normalleri civarında, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde oldu.

Bölgenin önemli ürünleri buğday, arpa, mısır, pamuk, incir, zeytin, domates, kiraz, elma, kayısı, şeftali, üzüm, susam, kekik, haşhaş, karpuzdur.

Odalarımızdan alınan bilgilere göre 2013-2014 üretim döneminde Şubat ayı itibariyle buğday ve kışlık arpa ekilişlerinde ve yeni ekimi yapılacak ürünlerin durumları şöyledir.

Afyonkarahisar: Yağışların yetersizliği nedeniyle buğday ve arpalarda çıkışlar çok zayıf oldu. Buğdaylarda yüzde 40 oranında kayıp olacağı tahmin ediliyor. Su kaynakları sıkıntılı, yem bitkileri ekilişleri için destek bekleniyor.

Aydın: Yağışlar yetersiz, hububatta önemli bir sıkıntı yok, Mart ve Nisan yağışları önemli.

Denizli: Hububat ekilişlerinde sıkıntı yok. Barajlardaki su seviyesi normal düzeyde, bu aylardan itibaren yağışlar normal olursa sulamada sıkıntı beklenmemektedir.

İzmir: Yağışlar yetersiz ama önemli sıkıntı yok. Mart, Nisan ayı yağışları önemli, yağış bekleniyor.

Kütahya: Yağışların yetersizliği nedeniyle çimlenme geç oldu. Erken ekilişlerde seyrelmeler var. Bundan sonra yağışlar normal olursa yüzde 5 oranında kayıpolacağı tahmini yapılıyor.

Manisa: Hububatın çimlenmesi ve gelişiminde sıkıntı yok.

Muğla: Yağışlar yetersiz ama hububatta bu aylardan itibaren normal yağışlar alınırsa sıkıntı olmaz. Yeraltı suları yetersiz durumda. Sulanan ürünler için sıkıntı görülüyor.

Uşak: Yağışların yetersizliği nedeniyle çıkışlar az, gelişim zayıf oldu. Buğdaylarda yüzde 30 oranında kayıp olacağı tahmini yapılıyor. İlin önemli ürünlerinden nohut başta olmak üzere yem bitkileri, mısır ve sebzeler için Mart ve Nisan yağışları bekleniyor.

Ege Bölgesi 2013 yılı buğday üretimi ve 2014 yılı buğday rekolte tahmini

Kaynak: 2013 yılı üretimi TÜİK,

2014 yılı tahmini üretimi TZOB

Ege Bölgesinde Ekim-Ocak döneminde birikimli yağışların azalması neticesinde ekimi yapılan ve gelişme döneminde olan buğdayda, 2014 yılında yüzde 13 oranında rekolte kaybı tahmini yapılıyor. Tespit edilen rakamlara göre 2014 yılında Ege Bölgesi buğday rekoltesi 1 milyon 533 bin ton olarak tahmin edilmektedir.

KARADENİZ BÖLGESİ

Bölge Amasya, Artvin, Bartın, Bayburt, Bolu, Çorum, Düzce, Giresun, Gümüşhane, Karabük, Kastamonu, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon, Zonguldak illerinden oluşmaktadır.

Birikimli yağışlarda bölge ortalaması 328,1 mm, normali 385,4 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 393,3 mm’dir. Yağışlarda normale göre yüzde 14,9, geçen yılın aynı yüzde 16,6 azalma gözlendi.

Karadeniz Bölgesi yağış dağılımı

Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü

Ocak ayı bölge yağış ortalaması 39,0 mm, normali 82,6 mm, 2013 Ocak ayı yağışı ise 93,7 mm’dir. Yağışlarda normaline göre yüzde 52,8, geçen yıl Ocak ayı yağışına göre ise yüzde 58,4 azalma oldu.

Sonbahar mevsimi ortalama sıcaklıklar, bölgenin tamamında mevsim normalleri civarında gerçekleşti. Ortalama sıcaklıklar, Amasya, Artvin, Çorum, Gümüşhane, Kastamonu ve Tokat dolaylarında mevsim normalleri civarında, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşti. 

Bölgenin önemli ürünleri fındık, çay, buğday, arpa, korunga, çeltik, mısır, ayçiçeği, soğan, şekerpancarıdır.

Odalarımızdan alınan bilgilere göre 2013-2014 üretim döneminde Şubat ayı itibariyle buğday ve kışlık arpa ekilişlerinde ve yeni ekimi yapılacak ürünlerin durumları şöyledir.

Amasya: Yağışların yetersizliği nedeniyle buğdaylarda çıkış yetersiz, gelişme zayıftır. Buğdayda yüzde 40 oranında kayıp bekleniyor.

Artvin: Sebze, meyve üretimi yapılan ilçelerde su azlığı nedeniyle sorun olabilir, bahar yağışları önemli.

Bartın: Sıkıntı yok.

Bayburt: Önemli bir sıkıntı yok.

Bolu: Kar yağdı. Sıkıntı yok.

Çorum: Yağışların yetersizliği nedeniyle buğdaylarda gelişme zayıf, bazı alanlarda üretici tarlasını bozarak soğan ekimine yöneldi. Arpalar kuruma oldu üretici tarla bozdu. Buğdaylarda yüzde 30 oranında kayıp bekleniyor. Toprakta yeterli nem olmadığı için toprak hazırlığı için maliyet artıyor. Yeni ekimi yapılacak ürünler için yağış bekleniyor.

Düzce: Yağışlar oldukça yetersiz. Akçakoca’da fındıklarda erken açmalar mevcut. Melen çayı debisi çok düşük. Yonca tohumları çıkış yapamadı. Buğdaylarda yüzde 30 oranında kayıp bekleniyor.

Giresun: Önemli bir sıkıntı yok.

Gümüşhane: Önemli bir sıkıntı yok.

Karabük: Bu aya kadar yağışlar yetersiz oldu ama bahar yağışları gerçekleşirse sıkıntı olmaz.

Kastamonu: Kışlık buğday ekilişleri toprak nemi yetersizliği nedeniyle ekilemedi. Geç ekim yapıldı. Ekimi geç yapılan buğday ekilişlerinin gelişim içinde mart nisan yağışları bekleniyor. Hayvancılığın yoğun olduğu ilde macar fiğ ekilişi de yapılamadı.

Ordu: Önemli bir sıkıntı yok.

Rize: Yağışların yetersiz olması nedeniyle çay da yüzde 10 kayıp bekleniyor. Kasım ayında hasadı yapılan kivilerde kayıp yüzde 25’i buldu.

Samsun: Buğdaylarda yağışlar normal olursa sıkıntı yok. Elma, armut, ağaçları erken çiçek açtı.

Sinop: Bahar yağışları önemli şu anda sıkıntı yok.

Tokat: Hububatta sıkıntı yok. Gelişim yeni başladı.

Trabzon: Herhangi bir sıkıntı yok.

Zonguldak: Bu aylardan itibaren bahar yağışları normal olursa sıkıntı yok.

Karadeniz Bölgesi 2013 yılı buğday üretimi ve 2014 yılı buğday rekolte tahmini

Kaynak: 2013 yılı üretimi TÜİK,

2014 yılı tahmini üretimi TZOB

Akdeniz Bölgesinde Ekim-Ocak arasında birikimli yağışların azalması neticesinde ekimi yapılan ve gelişme döneminde olan buğdayda 2014 yılında yüzde 15 oranında rekolte kaybı beklenmektedir. Tespit edilen rakamlara göre 2014 yılında Akdeniz Bölgesi buğday rekoltesi 1 milyon 534 bin ton olarak tahmin edilmektedir.

Kuraklığın etkilerini en aza indirmek için kısa, orta ve uzun vadede yapılması gerekenler şöyle sıralanabilir:

Kısa vade:

Barajlarda sulamayı sıkıntıya sokmayacak şekilde su toplanmasını sağlamak öncelikli olmalıdır. Bundan dolayı hidroelektrik santrallardan (HES) elektrik üretimi, bu gerçek göz önünde bulundurularak planlanmalıdır.

Bahar ekilişlerinde çok su tüketen ürünler mümkün olduğunca ekilmemeli, üretici su tüketimi az olan ürünlere yönlendirilmeli, aradaki gelir farkı destek olarak verilmelidir.

Orta vade:

Kuraklığa dayanıklı tohum kullanımı teşvik edilmelidir.

Çiftçilerimize su tasarrufu konusunda eğitim verilmelidir.

Kuraklık riski Tarım Sigortaları kapsamına alınmalıdır.

Kuraklık riskinin Tarım Sigortaları kapsamına alınmaması durumunda 2090 Sayılı afetlerden zarar gören çiftçilere yardım içeren Kanun, işler hale getirilmelidir.

Uzun vade:

Teknik ve ekonomik olarak sulanabilir ama altyapı çalışmaları tamamlanmadığı için henüz sulanmayan 2,77 milyon hektar tarımsal alan hızlı bir şekilde sulamaya açılmalıdır.

Ülkemizdeki sulamanın çok büyük bölümü yüzey sulama şeklinde yapılmaktadır. Bu da su kullanımını olağanüstü şekilde artırmaktadır. Yapılan araştırmalar modern yönetmelerle yapılan sulamada yüzde 30 ile yüzde 60 arasında değişen oranlarda su tasarrufu sağlandığını ortaya koymaktadır. Yağmurlama sulamada yüzde 30, damlama sulamada yüzde 60 tasarruf sağlandığı tespit edilmiştir.

Tarımsal sulamada halen 32 milyar metreküp su kullanılmaktadır. Modern yöntemlere geçilmesi halinde, mevcut hesapla 9,6-19,2 milyar metreküp arasında değişen su tasarrufu demektir. Halen içme kullanma suyu olarak 7 milyar metreküp, sanayi suyu olarak 5 milyar metreküp su kullandığımız düşünülürse rakamın boyutları çok daha iyi anlaşılacaktır.

Su tasarrufunun daha fazla miktarda yapılabilmesi için optimal arazi büyüklüğüne ulaşılması gerekir. Bu hem sulama yatırımlarının maliyetini azaltır, hem de suyun daha etkin kullanılmasını sağlar. Optimal arazi büyüklüğü için de arazi toplulaştırması yapılmalı ve arazilerin daha fazla parçalanması önlenmelidir.

Bu çerçevede Ziraat Odaları Birliği olarak arazi toplulaştırması için yapılan çalışmalar ile arazilerinin daha fazla bölünmesine engel olacak ve halen TBMM’nin ilgili komisyonunda görüşülen miras hukukuyla ilgili düzenlemenin bir an önce kanunlaştırılmasını sonuna kadar destekliyoruz.

                                                                                              Ş. Şemsi BAYRAKTAR

                                                                                                     Genel Başkan

                                                                                    Türkiye Ziraat Odaları Birliği