-Türk tarımı, dünya sıralamasında başa güreşiyor
-TZOB Genel Başkanı Bayraktar:
“Fındık, kayısı, incir, kiraz, vişne, ayva ve haşhaş tohumu
üretiminde birinci sıradayız”
-“Karpuz, kavun, çilek, pırasa, bal ve fiğde dünya ikincisi olan
Türkiye, mercimek, elma, salatalık, yeşil biber, yeşil fasulye,
kestane, Antepfıstığında, koyun sütünde ise üçüncü durumda”
-“Türkiye 7 üründe 1., 6 üründe 2., 8 üründe 3., 6 üründe 4.,
7 üründe 5., 4 üründe 6., 8 üründe 7., 2 üründe 8., 3 üründe
9., 4 üründe 10. sırayı alıyor”
-“17 üründe 11’incilikle 19’unculuk arasında yer bulunan Türkiye,
8 üründe ise ilk 20’ye giremedi”
-“ FAO verilerinden Türkiye’nin ürettiği ürünler bazında yaptığımız
araştırmaya göre, ilk 10’da 55 ürünümüz var. 11-20 arasında
17 ürünümüz bulunuyor. 8 üründe ise ilk 20’de yer alamıyoruz”
-“Tarıma yeterince destek sağlanır, yapısal sorunları çözülür,
girdi fiyatları rekabet edilebilir seviyeye çekilirse Türkiye,
tarımda dünyanın en parlak ülkelerinden biri olur”
-“Bu ürünleri ülkemizde korumak ve geliştirmek, bu ürünleri
üreten insanları korumak kollamak çok önemli, sürdürülebilir
üretim noktasında bununla ilgili gerekli tedbirlerin alınması
lazım”
-Çin, 80 üründen, tam 42 üründe birinci, 5 üründe ikinci,
2 üründe üçüncü, Hindistan 11 üründe birinci, 14 üründe ikinci,
6 üründe üçüncü, ABD, 4 üründe birinci, 16 üründe ikinci,
9 üründe üçüncü oldu
-Türkiye, Çin ve Hindistan’ın ardından en fazla birincilik alan
ülke oldu
-Türkiye’nin lider olduğu ürünlerden fındık, kayısı, incir, kiraz,
vişne, ayva, haşhaş tohumu, sağlık açısından da son derece
yararlı besinler
Ankara – 15.09.2012 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, gübre, mazot başta olmak üzere temel girdi fiyatlarının yüksekliğine, arazi parçalılığı, işletme küçüklüğü gibi temel yapısal sorunlarının hala devam etmesine rağmen, Türk tarımının, fındık, kayısı, incir, kiraz, vişne, ayva ve haşhaş tohumu gibi 7 üründe birinci sıradaki yerini koruduğunu bildirdi.
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, 2010 yılında Türkiye’nin birçok üründe dünya sıralamasında üstlerde yer aldığını belirtti.
Şemsi Bayraktar, fındık, kayısı, incir, kiraz, vişne, ayva ve haşhaş tohumu gibi 7 üründe dünya birincisi olan Türkiye’nin karpuz, kavun, çilek, pırasa, bal ve fiğden oluşan 6 üründe ikinci, mercimek, elma, salatalık, yeşil biber, yeşil fasulye, kestane, Antepfıstığında ve koyun sütünden oluşan 8 üründe ise üçüncü sırayı aldığını vurguladı.
Türkiye’nin domates, mandalina, ıspanak, ceviz, nohut ve bal mumumdan oluşan 6 üründe dünya dördüncüsü, şekerpancarı, çay, patlıcan, böğürtlen, keçiboynuzu, zeytin ve vanilyadan oluşan 7 üründe dünya beşincisi olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Üzüm, kuru soğan, şeftali ve aspirde 6., armut, limon, greyfurt, arpa, pamuk, ayçiçeği, çavdar ve yeşil soğanda 7., badem ve koyun etinde 8., kabak, marul ve kivide 9., buğday, havuç, portakal, karnabaharda 10. sıradayız. 17 üründe ise 11’incilikle 19’unculuk arasında yer buluyoruz. Bunlardan süt ve yeşil bezelyede 11., koyun ve tavuk sayısı ve enginarda 12., patates ve lahanada 13., yumurtada ve keçi sütünde 14., sarmısakta 15., yün ve kırmızıbiberde 16., hindi sayısında 17., tütün ve baklada 18., kuru fasulye ve mantarda 19. sıradayız.”
Türkiye’nin pirinç, mısır, yulaf, yer fıstığı, muz, keçi sayısı, sığır sayısı ve et üretiminde ilk 20’de yer alamadığını bildiren Bayraktar, “yulafta 22., mısırda 23., keçi sayısında 24., sığır sayısında 26., et üretiminde 27.,yer fıstığında 31., muzda 35., pirinçte 38. sıradayız” dedi.
Bayraktar, Türkiye'nin ekolojik üstünlüğe sahip 7 üründe dünya birincisi olduğunu belirtirken, bu ürünlerin Türkiye'ye aynı zamanda ihracat şansı, ihracat geliri de getiren ürünler olduğunu söyledi. Türkiye'nin üretimde birinci olduğu fındık, kayısı, incir, kiraz, vişne, ayva ve haşhaş tohumunun pahalı ürünler olduğuna dikkati çeken Bayraktar, ülkenin bu ürünlerin ihracatından önemli miktarda da döviz kazandığını bildirdi.
Bunun dışında Türkiye'nin 6 üründe dünya ikinciliği, 8 üründe de dünya üçüncülüğü olduğuna işaret eden Bayraktar, “Bu ürünleri ülkemizde korumak ve geliştirmek, bu ürünleri üreten insanları korumak kollamak çok önemli, sürdürülebilir üretim noktasında bununla ilgili gerekli tedbirlerin alınması lazım” dedi.
Türkiye'nin yaklaşık 55 ürününün dünya sıralamasında ilk 10'un içinde olduğuna dikkati çeken Bayraktar, bunu çok önemsediklerini söyledi.
Sadece meyve ve sebzede değil, baklagillerde de ülkenin iyi durumda olduğunu belirten Bayraktar, verdiği örnekte Türkiye'nin mercimek ve yeşim fasulyede dünya üçüncüsü olduğunu söyledi. Muzda bile Türkiye'nin 35'inci sırada olduğunu, pirinçte 38'inci sırada bulunduğunu anlatan Bayraktar, ekolojik üstünlüğe sahip olunmayan ürünlerde de Türkiye'nin durumunun iyi olduğunu ifade etti.
-“Sadece buğday üretimini 25 milyon tonların üzerine
çıkarabilmenin mümkün”-
Bayraktar, şunları kaydetti:
“Bu bizi şu sonuca götürüyor, Türkiye'nin müthiş bir potansiyeli, müthiş bir ürün çeşitliliği var. Bizim bu potansiyeli iyi değerlendirmemiz halinde gayri safi yurtiçi hasılaya katkımız çok fazla olacaktır. Bu ürünlerin önemli kısmı dünyada pahalı olan ürünler, bunların ihracatından da ülkemize çok önemli ölçüde döviz girdisi sağlanmış olacak. Tarım potansiyelimizi değerlendirdiğimizde birçok üründe daha yukarılara çıkma şansımız olacak.”
Türkiye'nin hububatta dünyadaki ilk 10 ülke arasında olmasını da çok önemsediklerini belirten Bayraktar, sadece buğday üretimini 25 milyon tonların üzerine çıkarabilmenin mümkün olduğunu söyledi. Türkiye'nin özellikle meyve ve sebzede dünya ile rekabet şansının yüksek olduğuna işaret eden Bayraktar, koyunculukta dünyada iyi bir noktada bulunan Türkiye'nin daha iyi bir noktaya gelebileceğini belirtti.
Bayraktar, sulama yatırımlarının tamamlanması durumunda yağlı tohumlarda da rekabet şansı yakalanabileceğini ifade etti.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, sanayi, ticarette olduğu gibi tarımda da dünyanın en büyük ülkesi olan Çin’in, Türkiye’nin üretim yaptığı FAO listesindeki 80 üründen, tam 42 üründe birinci, 5 üründe ikinci, 2 üründe üçüncü, Hindistan 11 üründe birinci, 14 üründe ikinci., 6 üründe üçüncü, ABD, 4 üründe birinci, 16 üründe ikinci, 9 üründe üçüncü olduğunu kaydetti. 7 üründe birinci, 6 üründe ikinci, 8 üründe üçüncülüğe yerleşen Türkiye’nin, Çin ve Hindistan’ın ardından en fazla birincilik alan ülke olduğunu bildiren Bayraktar, ilk 3’e bakıldığında ise Türkiye’nin, Çin, Hindistan ve ABD’nin ardından dördüncü sırada yer aldığını belirtti.
Bayraktar, “Çin, Hindistan ve ABD’nin kıta devletler ve Türkiye’nin 4-12 katı büyüklüğünde oldukları göz önüne alındığında, bu ülkelerin ardından Türkiye’nin gelmesi, ülkemizin tarımsal potansiyeli ve tarımdaki çeşitliliğini de göstermektedir. Türkiye, ilk 3’te yer aldığı veya en azından birinci olduğu 7 üründe dünya piyasalarına egemen olmalı, bu ürünlerdeki birinciliği korumak için elinden geleni yapmalıdır” dedi.
Şemsi Bayraktar, “Biz dünya tarım ticaretinde çok önemli bir role sahip olan hatta dünya ihracatında birinci sırada olan ABD’yi birincilik sayısında geçmiş durumdayız. ABD, birincilik sayısında dördüncü sırada. Bu bakımdan da bunun çok iyi değerlendirilmesi gerekir” dedi.
-Buğday, arpa, mısır, pirinç üretimi ve sığır, koyun ve keçi
varlığı artırılmalı-
Özellikle hayvancılıkta da kullanıldığı için buğday, arpa, mısır, pirinç üretiminin, sığır, koyun ve keçi varlığının artırılması gerektiğine dikkat çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“FAO verilerinden Türkiye’nin ürettiği ürünler bazında yaptığımız araştırmaya göre, çok sayıda üründe ilk 10’da yer alıyoruz. İlk 5’de 34 ürünümüz, 6-10’unculuk arasında 21 ürünümüz var. Bir diğer ifadeyle ilk 10’da 55 ürünümüz bulunuyor. 11-20’incilik arasında 17 ürünümüz yer alıyor. 8 üründe ise ilk 20’de yer bulamıyoruz. Bu seviye yeterli mi? Türkiye’nin potansiyeline bakınca çok daha iyisini başarabiliriz. Tarıma yeterince destek sağlanır, yapısal sorunları çözülür, girdi fiyatları rekabet edilebilir seviyeye çekilirse Türkiye, tarımda dünyanın en parlak ülkelerinden biri olur.”
Dünya sıralamasında daha çok yer almak için Türkiye'de yapısal sorunların çözümünün ve üreticilerin desteklenmesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Bayraktar, Türk çiftçisinin girdi maliyetlerinin yüksek olduğunu buna rağmen bu başarıyı sağladığını kaydetti. Yapısal sorunların çiftçiye getirdiği yüksek maliyetler de olduğunu belirten Bayraktar, şöyle devam etti:
“Nedir bunlar? 3 milyon hektar araziyi sulamaya açamadık. Bunu sulamaya açtığımızda bu ürünleri daha fazla daha verimli yetiştirmek mümkün olabilecek. Belki ürün çeşitliliğini sağlamamız mümkün olabilecek. İşletme büyüklüğümüz 5 hektar ama 6-7 parçadan oluşuyor, bu tarımda sürdürülebilir bir durum değildir. Arazilerin parçalanmasının önlenmesi, miras hukukunun değiştirilmesi çok önemli. Arazi toplulaştırılması anlamında da Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığın yaptığı çalışmalara destek veriyoruz. Hedef 10 yılda 10 milyon hektar arazinin toplulaştırılması.”
-Türkiye’nin üretimde dünya birincisi olduğu ürünler her derde deva-
Türkiye’nin lider olduğu ürünlerden fındık, kayısı, incir, kiraz, vişne, çilek, ayva, haşhaş tohumu, sağlık açısından da son yararlı besinler. Hemen her biri bir derde deva olan ve Türkiye’nin üretiminde dünya birinciliğini aldığı ürünlerin içerdiği vitamin ve mineraller ile bu ürünlerin yararları şöyle:
Fındık: Demir, kalsiyum, potasyum, magnezyum ve çinko gibi mineraller, protein ve E vitamini açısından oldukça zengin bir besin olan fındık, kalp ve damar sağlığı için çok önemli olan doymamış yağları, B grubu vitaminlerini içeriyor.
Çok iyi bir enerji kaynağı olan fındığın, kansızlığa iyi geldiği söyleniyor.
Kayısı: A, B, C ve P vitamini açısından zengin bir meyve olan kayısı, aynı zamanda bol miktarda demir içeriyor. Ayrıca magnezyum, kalsiyum, fosfor, kükürt, bakır, krom ve manganez mineralleri açısından da zengin bir meyve.
Besleyici ve iştah açıcı olan kayısı, bedensel ve zihinsel yorgunluğu giderdiği, cildi beslediği, nemlendirdiği söyleniyor.
İncir: İncir, içerdiği yüksek oranlardaki protein, vitamin ve minerallerle hücrelerin yenilenmesini sağlayan bir besindir. 100 gram kuru incirin, bedenin günlük gereksinimlerinden kalsiyumun, demir, magnezyum, fosfor, B1 ve B2 vitaminlerinin bir kısmını karşıladığı belirtiliyor. Sindirimi kolaylaştıran incirin, yüksek orandaki kalsiyum ve fosforla kemik ve dişlerin oluşumuna katkı sağladığı ifade ediliyor.
Kiraz: İyi bir C, E vitamini ve lif kaynağı olan kiraz, yüksek oranda fenolik ve antosiyonin içeriyor. Kiraz potasyum açısından da zengin bir meyve.
Vişne: Vişnenin besi değerini A, B1, B2, B12 ve C vitaminlerinin yanı sıra fruktoz, elma asidi ve limon asidi oluşturuyor.
Ayva: Meyvesinde pektin, tanen, şeker, organik asit, A ve C vitamini ve mineral tuzlardan bol miktarda bulunuyor. Tohumlarında tutkal maddeler, yağ, tanen, renkli maddeler ve yüksek oranda protein, az miktarda amygdalin ve emülsin var.
Haşhaş: Kapsülünde bulunan afyon, tıpta ağrı kesici olarak kullanılıyor. Afyonu çıkarılmış haşhaş tohumundan, yağ elde ediliyor ve çöreklere tat veriyor. Başta diş ağrıları olmak üzere ağrı ve sancılar ile ishali kesmekte, harici olarak da kullanılıyor.
FAO sıralamasına göre, ülkelerin ilk 3’e girdikleri sayı şöyle:
|
|
|
|
Toplam |
Ülkeler |
Birincilik |
İkincilik |
Üçüncülük |
İlk 3 |
Çin |
42 |
5 |
2 |
49 |
Hindistan |
11 |
14 |
6 |
31 |
Türkiye |
7 |
6 |
8 |
21 |
ABD |
4 |
16 |
9 |
29 |
İtalya |
2 |
6 |
1 |
9 |
İspanya |
2 |
2 |
5 |
9 |
İran |
2 |
2 |
5 |
9 |
Endonezya |
2 |
1 |
2 |
5 |
Brezilya |
1 |
3 |
3 |
7 |
Rusya |
1 |
2 |
5 |
8 |
Fransa |
1 |
1 |
3 |
5 |
Almanya |
1 |
1 |
1 |
3 |
Etiyopya |
1 |
1 |
1 |
3 |
Kanada |
1 |
1 |
0 |
2 |
Ukrayna |
1 |
0 |
2 |
3 |
Polonya |
1 |
0 |
0 |
1 |
Avustralya |
0 |
3 |
2 |
5 |
Mısır |
0 |
3 |
0 |
3 |
Meksika |
0 |
2 |
2 |
4 |
Arjantin |
0 |
1 |
2 |
3 |
G. Kore |
0 |
1 |
2 |
3 |
Yeni Zelanda |
0 |
1 |
2 |
3 |
Japonya |
0 |
1 |
1 |
2 |
Şili |
0 |
1 |
1 |
2 |
Yunanistan |
0 |
1 |
1 |
2 |
Bangladeş |
0 |
1 |
0 |
1 |
Çek Cum. |
0 |
1 |
0 |
1 |
Kazakistan |
0 |
1 |
0 |
1 |
Madagaskar |
0 |
1 |
0 |
1 |
Vietnam |
0 |
1 |
0 |
1 |
Pakistan |
0 |
0 |
3 |
3 |
Özbekistan |
0 |
0 |
2 |
2 |
Cezayir |
0 |
0 |
1 |
1 |
Fas |
0 |
0 |
1 |
1 |
Filipinler |
0 |
0 |
1 |
1 |
Hollanda |
0 |
0 |
1 |
1 |
Kenya |
0 |
0 |
1 |
1 |
Myanmar |
0 |
0 |
1 |
1 |
Nijerya |
0 |
0 |
1 |
1 |
Papua Yeni Gine |
0 |
0 |
1 |
1 |
Sudan |
0 |
0 |
1 |
1 |
Toplam |
80 |
80 |
80 |
240 |
FAO rakamlarına göre, çeşitli ürünlerde dünyanın ilk 5 sırası ve Türkiye’nin sıralamadaki yeri ve üretim rakamları şöyle:
|
Fındık |
(Ton) |
|
|
Pamuk (Lif) |
(Ton) |
1 |
TÜRKİYE |
600.000 |
|
1 |
Çin |
5.970.000 |
2 |
İtalya |
93.600 |
|
2 |
Hindistan |
5.695.000 |
3 |
ABD |
51.900 |
|
3 |
ABD |
3.941.700 |
4 |
Azerbaycan |
29.194 |
|
4 |
Pakistan |
1.948.200 |
5 |
Gürcistan |
28.800 |
|
5 |
Özbekistan |
1.136.000 |
|
|
|
|
6 |
Brezilya |
966.000 |
|
Kayısı |
(Ton) |
|
7 |
TÜRKİYE |
471.000 |
1 |
TÜRKİYE |
476.132 |
|
|
|
|
2 |
İran |
400.000 |
|
|
Ayçiçeği |
(Ton) |
3 |
Özbekistan |
325.000 |
|
1 |
Ukrayna |
6.771.500 |
4 |
İtalya |
252.892 |
|
2 |
Rusya |
5.344.820 |
5 |
Cezayir |
239.700 |
|
3 |
Arjantin |
2.220.710 |
|
|
|
|
4 |
Çin |
1.710.000 |
|
İncir |
(Ton) |
|
5 |
Fransa |
1.633.110 |
1 |
TÜRKİYE |
254.838 |
|
6 |
Bulgaristan |
1.596.100 |
2 |
Mısır |
184.972 |
|
7 |
TÜRKİYE |
1.320.000 |
3 |
Cezayir |
99.100 |
|
|
|
|
4 |
İran |
76.414 |
|
|
Çavdar |
(Ton) |
5 |
Fas |
74.300 |
|
1 |
Polonya |
3.270.300 |
|
|
|
|
2 |
Almanya |
2.903.470 |
|
Kiraz |
(Ton) |
|
3 |
Rusya |
1.635.630 |
1 |
TÜRKİYE |
417.905 |
|
4 |
Belarus |
735.399 |
2 |
ABD |
287.305 |
|
5 |
Çin |
650.000 |
3 |
İran |
255.500 |
|
6 |
Ukrayna |
464.900 |
4 |
İtalya |
115.476 |
|
7 |
TÜRKİYE |
365560 |
5 |
İspanya |
80.300 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yeşil Soğan |
(Ton) |
|
Vişne |
(Ton) |
|
1 |
Çin |
838.300 |
1 |
TÜRKİYE |
194.989 |
|
2 |
Japonya |
543.900 |
2 |
Rusya |
165.000 |
|
3 |
Güney Kore |
417.229 |
3 |
Ukrayna |
154.500 |
|
4 |
Nijerya |
235.500 |
4 |
Polonya |
142.679 |
|
5 |
Tunus |
215.000 |
5 |
İran |
106.500 |
|
6 |
Yeni Zelanda |
204.900 |
|
|
|
|
7 |
TÜRKİYE |
165.478 |
|
Ayva |
(Ton) |
|
|
|
|
1 |
TÜRKİYE |
121.085 |
|
|
Badem |
(Ton) |
2 |
Çin |
110.700 |
|
1 |
ABD |
1.413.800 |
3 |
Özbekistan |
67.000 |
|
2 |
İspanya |
221.000 |
4 |
Fas |
45.513 |
|
3 |
İran |
158.050 |
5 |
İran |
37.500 |
|
4 |
Fas |
102.170 |
|
|
|
|
5 |
İtalya |
85.500 |
|
Haşhaş Tohumu |
(Ton) |
|
8 |
TÜRKİYE |
55.398 |
1 |
TÜRKİYE |
36.910 |
|
|
|
|
2 |
Çek Cum. |
23.690 |
|
|
Koyun Eti |
(Ton) |
3 |
İspanya |
7.100 |
|
1 |
Çin |
2.070.000 |
4 |
Fransa |
5.800 |
|
2 |
Avustralya |
555.616 |
5 |
Hırvatistan |
4.421 |
|
3 |
Yeni Zelanda |
470.906 |
|
|
|
|
4 |
İran |
360.000 |
|
Karpuz |
(Ton) |
|
5 |
Sudan |
349.000 |
1 |
Çin |
56.649.725 |
|
8 |
TÜRKİYE |
259.000 |
2 |
TÜRKİYE |
3.683.100 |
|
|
|
|
3 |
İran |
3.466.880 |
|
|
Kabaklar |
(Ton) |
4 |
Brezilya |
1.870.400 |
|
1 |
Çin |
6.149.978 |
5 |
ABD |
1.866.660 |
|
2 |
Hindistan |
4.424.200 |
|
|
|
|
3 |
Rusya |
988.180 |
|
Kavun |
(Ton) |
|
4 |
ABD |
778.630 |
1 |
Çin |
11.333.747 |
|
5 |
İran |
695.600 |
2 |
TÜRKİYE |
1.611.700 |
|
9 |
TÜRKİYE |
430.402 |
3 |
İran |
1.317.600 |
|
|
|
|
4 |
Mısır |
1.076.770 |
|
|
Marul,Hindiba |
(Ton) |
5 |
ABD |
999.800 |
|
1 |
Çin |
12.574.500 |
|
|
|
|
2 |
ABD |
3.954.800 |
|
Çilek |
(Ton) |
|
3 |
Hindistan |
998.600 |
1 |
ABD |
1.292.780 |
|
4 |
İtalya |
843.344 |
2 |
TÜRKİYE |
299.940 |
|
5 |
İspanya |
809.200 |
3 |
İspanya |
275.300 |
|
9 |
TÜRKİYE |
358096 |
4 |
Mısır |
238.432 |
|
|
|
|
5 |
G. Kore |
231.803 |
|
|
Kivi |
(Ton) |
|
|
|
|
1 |
İtalya |
415.877 |
|
Pırasa |
(Ton) |
|
2 |
Yeni Zelanda |
378.500 |
1 |
Endonezya |
541.359 |
|
3 |
Şili |
229.000 |
2 |
TÜRKİYE |
244.812 |
|
4 |
Yunanistan |
76.000 |
3 |
Fransa |
174.160 |
|
5 |
Fransa |
70.422 |
4 |
Belçika |
165.000 |
|
9 |
TÜRKİYE |
26.554 |
5 |
Çin |
127.308 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Buğday |
(Ton) |
|
Fiğ |
(Ton) |
|
1 |
Çin |
115.180.303 |
1 |
Etiyopya |
202.700 |
|
2 |
Hindistan |
80.710.000 |
2 |
TÜRKİYE |
121.676 |
|
3 |
ABD |
60.102.600 |
3 |
Meksika |
98.400 |
|
4 |
Rusya |
41.507.600 |
4 |
Rusya |
59.030 |
|
5 |
Fransa |
38.207.000 |
5 |
İspanya |
45.600 |
|
6 |
Almanya |
24.106.700 |
|
|
|
|
7 |
Pakistan |
23.310.800 |
|
Bal |
(Ton) |
|
8 |
Kanada |
23.166.800 |
1 |
Çin |
398.000 |
|
9 |
Avustralya |
22.138.000 |
2 |
TÜRKİYE |
81.115 |
|
10 |
TÜRKİYE |
19.660.000 |
3 |
ABD |
79.789 |
|
|
|
|
4 |
Ukrayna |
70.900 |
|
|
Havuç |
(Ton) |
5 |
Arjantin |
59.000 |
|
1 |
Çin |
15.899.078 |
|
|
|
|
2 |
ABD |
1.324.370 |
|
Mercimek |
(Ton) |
|
3 |
Rusya |
1.303.300 |
1 |
Kanada |
1.947.100 |
|
4 |
Özbekistan |
1.107.000 |
2 |
Hindistan |
900.000 |
|
5 |
Polonya |
814.932 |
3 |
TÜRKİYE |
447.400 |
|
10 |
TÜRKİYE |
523.253 |
4 |
ABD |
392.670 |
|
|
|
|
5 |
Nepal |
151.757 |
|
|
Portakal |
(Ton) |
|
|
|
|
1 |
Brezilya |
19.112.300 |
|
Elma |
(Ton) |
|
2 |
ABD |
7.478.830 |
1 |
Çin |
33.265.186 |
|
3 |
Hindistan |
6.268.100 |
2 |
ABD |
4.212.330 |
|
4 |
Çin |
5.003.289 |
3 |
TÜRKİYE |
2.600.000 |
|
5 |
Meksika |
4.051.630 |
4 |
İtalya |
2.204.970 |
|
10 |
TÜRKİYE |
1.710.500 |
5 |
Hindistan |
2.163.400 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Karnabahar |
(Ton) |
|
Antepfıstığı |
(Ton) |
|
1 |
Çin |
7.555.242 |
1 |
İran |
446.647 |
|
2 |
Hindistan |
5.988.500 |
2 |
ABD |
213.000 |
|
3 |
İspanya |
511.100 |
3 |
TÜRKİYE |
128.000 |
|
4 |
İtalya |
427.407 |
4 |
Suriye |
57.500 |
|
5 |
Fransa |
370.968 |
5 |
Çin |
48.700 |
|
10 |
TÜRKİYE |
158.579 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Salatalık |
(Ton) |
|
|
Süt |
(Ton) |
1 |
Çin |
40.709.556 |
|
1 |
Hindistan |
117.000.000 |
2 |
İran |
1.811.630 |
|
2 |
ABD |
87.461.300 |
3 |
TÜRKİYE |
1.739.190 |
|
3 |
Çin |
41.150.406 |
4 |
Rusya |
1.161.870 |
|
4 |
Pakistan |
35.491.000 |
5 |
ABD |
883.360 |
|
5 |
Rusya |
32.136.130 |
|
|
|
|
11 |
TÜRKİYE |
13.605.594 |
|
Yeşil Biber |
(Ton) |
|
|
|
|
1 |
Çin |
13.189.303 |
|
|
Yeşil Bezelye |
(Ton) |
2 |
Meksika |
2.335.560 |
|
1 |
Çin |
8.982.082 |
3 |
TÜRKİYE |
1.986.700 |
|
2 |
Hindistan |
3.029.000 |
4 |
Endonezya |
1.332.360 |
|
3 |
Fransa |
406.100 |
5 |
ABD |
918.120 |
|
4 |
İngiltere |
372.830 |
|
|
|
|
5 |
ABD |
325.430 |
|
Yeşil Fasulye |
(Ton) |
|
11 |
TÜRKİYE |
90.191 |
1 |
Çin |
13.033.750 |
|
|
|
|
2 |
Endonezya |
884.500 |
|
|
Koyun |
(Baş) |
3 |
TÜRKİYE |
587.967 |
|
1 |
Çin |
134.021.213 |
4 |
Hindistan |
582.200 |
|
2 |
Hindistan |
73.991.000 |
5 |
Tayland |
304.712 |
|
3 |
Avustralya |
68.085.500 |
|
|
|
|
4 |
İran |
54.000.000 |
|
Kestane |
(Ton) |
|
5 |
Sudan |
52.014.100 |
1 |
Çin |
1.620.000 |
|
12 |
TÜRKİYE |
21.794.500 |
2 |
Güney Kore |
82.200 |
|
|
|
|
3 |
TÜRKİYE |
59.171 |
|
|
Tavuk |
(Sayı) |
4 |
Bolivya |
53.577 |
|
1 |
Çin |
4.802.670.000 |
5 |
İtalya |
42.700 |
|
2 |
ABD |
2.100.000.000 |
|
|
|
|
3 |
Endonezya |
1.622.750.000 |
|
Koyun Sütü |
(Ton) |
|
4 |
Brezilya |
1.238.910.000 |
1 |
Çin |
1.724.000 |
|
5 |
Hindistan |
866.000.000 |
2 |
Yunanistan |
855.000 |
|
12 |
TÜRKİYE |
229.969.000 |
3 |
TÜRKİYE |
816.000 |
|
|
|
|
4 |
Romanya |
651.317 |
|
|
Enginar |
(Ton) |
5 |
Suriye |
643.000 |
|
1 |
İtalya |
480.112 |
|
|
|
|
2 |
Mısır |
215.534 |
|
Domates |
(Ton) |
|
3 |
İspanya |
166.700 |
1 |
Çin |
41.879.684 |
|
4 |
Peru |
127.503 |
2 |
ABD |
12.902.000 |
|
5 |
Arjantin |
84.800 |
3 |
Hindistan |
11.979.700 |
|
12 |
TÜRKİYE |
29.070 |
4 |
TÜRKİYE |
10.052.000 |
|
|
|
|
5 |
Mısır |
8.544.900 |
|
|
Patates |
(Ton) |
|
|
|
|
1 |
Çin |
74.799.084 |
|
Mandalina |
(Ton) |
|
2 |
Hindistan |
36.577.300 |
1 |
Çin |
10.121.000 |
|
3 |
Rusya |
21.140.500 |
2 |
İspanya |
1.708.200 |
|
4 |
Ukrayna |
18.705.000 |
3 |
Brezilya |
1.122.730 |
|
5 |
ABD |
18.016.200 |
4 |
TÜRKİYE |
858.699 |
|
13 |
TÜRKİYE |
4.548.090 |
5 |
Mısır |
796.867 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Lahana |
(Ton) |
|
Ispanak |
(Ton) |
|
1 |
Çin |
25.156.578 |
1 |
Çin |
16.025.100 |
|
2 |
Hindistan |
6.356.800 |
2 |
ABD |
355.430 |
|
3 |
Rusya |
2.732.510 |
3 |
Japonya |
269.000 |
|
4 |
Japonya |
2.247.700 |
4 |
TÜRKİYE |
218.291 |
|
5 |
Güney Kore |
2.035.700 |
5 |
Endonezya |
152.334 |
|
13 |
TÜRKİYE |
693.002 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ceviz |
(Ton) |
|
|
Yumurta |
(Ton) |
1 |
Çin |
1.060.600 |
|
1 |
Çin |
28.001.340 |
2 |
ABD |
458.000 |
|
2 |
ABD |
5.411.600 |
3 |
İran |
270.300 |
|
3 |
Hindistan |
3.414.000 |
4 |
TÜRKİYE |
178.142 |
|
4 |
Japonya |
2.515.000 |
5 |
Ukrayna |
87.400 |
|
5 |
Meksika |
2.381.380 |
|
|
|
|
14 |
TÜRKİYE |
740.024 |
|
Nohut |
(Ton) |
|
|
|
|
1 |
Hindistan |
7.480.000 |
|
|
Keçi Sütü |
(Ton) |
2 |
Avustralya |
602.000 |
|
1 |
Hindistan |
4.300.000 |
3 |
Pakistan |
561.500 |
|
2 |
Bangladeş |
2.496.000 |
4 |
TÜRKİYE |
530.634 |
|
3 |
Sudan |
1.601.900 |
5 |
Myanmar |
410.800 |
|
4 |
Pakistan |
739.000 |
|
|
|
|
5 |
Fransa |
645.176 |
|
Bal Mumu |
(Ton) |
|
14 |
TÜRKİYE |
272.811 |
1 |
Hindistan |
21.200 |
|
|
|
|
2 |
Arjantin |
4.700 |
|
|
Sarımsak |
(Ton) |
3 |
Etiyopya |
4.500 |
|
1 |
Çin |
13.664.069 |
4 |
TÜRKİYE |
4.148 |
|
2 |
Hindistan |
833.970 |
5 |
G. Kore |
3.800 |
|
3 |
Güney Kore |
271.560 |
|
|
|
|
4 |
Mısır |
244.626 |
|
Şeker Pancarı |
(Ton) |
|
5 |
Rusya |
213.480 |
1 |
Fransa |
31.910.400 |
|
15 |
TÜRKİYE |
76.936 |
2 |
ABD |
28.940.100 |
|
|
|
|
3 |
Almanya |
23.858.400 |
|
|
Yün |
(Ton) |
4 |
Rusya |
22.255.900 |
|
1 |
Çin |
386.768 |
5 |
TÜRKİYE |
17.942.100 |
|
2 |
Avustralya |
382.300 |
|
|
|
|
3 |
Yeni Zelanda |
165.800 |
|
Çay |
(Ton) |
|
4 |
İngiltere |
67.000 |
1 |
Çin |
1.467.467 |
|
5 |
İran |
60.000 |
2 |
Hindistan |
991.180 |
|
16 |
TÜRKİYE |
29.700 |
3 |
Kenya |
399.000 |
|
|
|
|
4 |
Sri Lanka |
282.300 |
|
|
Kırmızı Biber |
(Ton) |
5 |
TÜRKİYE |
235.000 |
|
1 |
Hindistan |
1.227.800 |
|
|
|
|
2 |
Çin |
253.800 |
|
Patlıcan |
(Ton) |
|
3 |
Pakistan |
191.800 |
1 |
Çin |
24.501.936 |
|
4 |
Tayland |
158.883 |
2 |
Mısır |
1.229.790 |
|
5 |
Etiyopya |
141.200 |
3 |
Hindistan |
1.056.300 |
|
16 |
TÜRKİYE |
28.200 |
4 |
İran |
888.500 |
|
|
|
|
5 |
TÜRKİYE |
846.998 |
|
|
Hindi |
(Sayı) |
|
|
|
|
1 |
ABD |
244.188.000 |
|
Böğürtlen |
(Ton) |
|
2 |
Şili |
28.500.000 |
1 |
İran |
179.100 |
|
3 |
İtalya |
24.000.000 |
2 |
Vietnam |
148.800 |
|
4 |
Fransa |
23.596.000 |
3 |
Papua Yeni Gine |
128.800 |
|
5 |
Brezilya |
23.000.000 |
4 |
İtalya |
84.700 |
|
17 |
TÜRKİYE |
2.755.000 |
5 |
TÜRKİYE |
77.076 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bakla |
(Ton) |
|
Keçiboynuzu |
(Ton) |
|
1 |
Çin |
1.700.000 |
1 |
İspanya |
48.000 |
|
2 |
Etiyopya |
606.800 |
2 |
İtalya |
25.337 |
|
3 |
Fransa |
480.935 |
3 |
Fas |
20.489 |
|
4 |
Mısır |
233.523 |
4 |
Portekiz |
19.400 |
|
5 |
Avustralya |
202.300 |
5 |
TÜRKİYE |
14.172 |
|
18 |
TÜRKİYE |
19.898 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zeytin |
(Ton) |
|
|
Tütün |
(Ton) |
1 |
İspanya |
8.014.000 |
|
1 |
Çin |
3.005.753 |
2 |
İtalya |
3.170.700 |
|
2 |
Brezilya |
780.942 |
3 |
Yunanistan |
1.809.800 |
|
3 |
Hindistan |
755.500 |
4 |
Fas |
1.483.510 |
|
4 |
ABD |
326.080 |
5 |
TÜRKİYE |
1.415.000 |
|
5 |
Malavi |
215.000 |
|
|
|
|
18 |
TÜRKİYE |
55.000 |
|
Vanilya |
(Ton) |
|
|
|
|
1 |
Endonezya |
2.400 |
|
|
Kuru Fasulye |
(Ton) |
2 |
Madagaskar |
1.900 |
|
1 |
Hindistan |
4.870.000 |
3 |
Çin |
1.300 |
|
2 |
Brezilya |
3.202.150 |
4 |
Meksika |
395 |
|
3 |
Myanmar |
3.029.800 |
5 |
TÜRKİYE |
270 |
|
4 |
Çin |
1.538.693 |
|
|
|
|
5 |
ABD |
1.442.470 |
|
Üzüm |
(Ton) |
|
19 |
TÜRKİYE |
212.758 |
1 |
Çin |
8.651.831 |
|
|
|
|
2 |
İtalya |
7.787.800 |
|
|
Mantar |
(Ton) |
3 |
ABD |
6.220.360 |
|
1 |
Çin |
4.182.079 |
4 |
İspanya |
6.107.200 |
|
2 |
ABD |
396.596 |
5 |
Fransa |
5.848.960 |
|
3 |
Hollanda |
235.000 |
6 |
TÜRKİYE |
4.255.000 |
|
4 |
Polonya |
178.500 |
|
|
|
|
5 |
İspanya |
126.700 |
|
Kuru Soğan |
(Ton) |
|
19 |
TÜRKİYE |
21.559 |
1 |
Çin |
20.507.759 |
|
|
|
|
2 |
Hindistan |
13.372.100 |
|
|
Yulaf |
(Ton) |
3 |
ABD |
3.320.870 |
|
1 |
Rusya |
3.219.800 |
4 |
Mısır |
2.208.080 |
|
2 |
Kanada |
2.297.600 |
5 |
İran |
1.922.970 |
|
3 |
Avustralya |
1.374.000 |
6 |
TÜRKİYE |
1.900.000 |
|
4 |
Polonya |
1.334.400 |
|
|
|
|
5 |
ABD |
1.178.470 |
|
Şeftali, Nektarin |
(Ton) |
|
22 |
TÜRKİYE |
203.870 |
1 |
Çin |
10.718.048 |
|
|
|
|
2 |
İtalya |
1.590.660 |
|
|
Mısır |
(Ton) |
3 |
İspanya |
1.134.750 |
|
1 |
ABD |
316.165.000 |
4 |
ABD |
1.044.440 |
|
2 |
Çin |
177.540.788 |
5 |
Yunanistan |
639.400 |
|
3 |
Brezilya |
56.060.400 |
6 |
TÜRKİYE |
543.903 |
|
4 |
Meksika |
23.301.900 |
|
|
|
|
5 |
Arjantin |
22.676.900 |
|
Aspir |
(Ton) |
|
23 |
TÜRKİYE |
4.310.000 |
1 |
Hindistan |
171.000 |
|
|
|
|
2 |
Kazakistan |
122.240 |
|
|
Keçi |
(Baş) |
3 |
ABD |
100.400 |
|
1 |
Hindistan |
154.000.000 |
4 |
Meksika |
97.078 |
|
2 |
Çin |
150.706.554 |
5 |
Çin |
33.200 |
|
3 |
Pakistan |
59.900.000 |
6 |
TÜRKİYE |
26.000 |
|
4 |
Nijerya |
56.524.100 |
|
|
|
|
5 |
Sudan |
43.441.000 |
|
Armut |
(Ton) |
|
24 |
TÜRKİYE |
5.128.290 |
1 |
Çin |
15.231.858 |
|
|
|
|
2 |
İtalya |
736.646 |
|
|
Sığır |
(Baş) |
3 |
ABD |
732.642 |
|
1 |
Hindistan |
210.200.000 |
4 |
Arjantin |
704.200 |
|
2 |
Brezilya |
209.541.000 |
5 |
İspanya |
473.400 |
|
3 |
ABD |
93.881.200 |
6 |
Hindistan |
382.000 |
|
4 |
Çin |
83.798.151 |
7 |
TÜRKİYE |
380.003 |
|
5 |
Etiyopya |
50.884.000 |
|
|
|
|
26 |
TÜRKİYE |
10.724.000 |
|
Limon |
(Ton) |
|
|
|
|
1 |
Hindistan |
3.098.900 |
|
|
Et |
(Ton) |
2 |
Meksika |
1.891.400 |
|
1 |
Çin |
80.743.115 |
3 |
Arjantin |
1.113.380 |
|
2 |
ABD |
42.169.828 |
4 |
Çin |
1.058.105 |
|
3 |
Brezilya |
21.333.113 |
5 |
Brezilya |
1.020.350 |
|
4 |
Almanya |
8.222.448 |
6 |
ABD |
800.140 |
|
5 |
Rusya |
6.905.110 |
7 |
TÜRKİYE |
787.063 |
|
27 |
TÜRKİYE |
2.079.800 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Greyfurt |
(Ton) |
|
|
Yer Fıstığı |
(Ton) |
1 |
Çin |
2.868.750 |
|
1 |
Çin |
15.709.036 |
2 |
ABD |
1.123.090 |
|
2 |
Hindistan |
5.640.000 |
3 |
Meksika |
400.934 |
|
3 |
Nijerya |
2.636.230 |
4 |
G. Afrika |
343.180 |
|
4 |
ABD |
1.884.950 |
5 |
Tayland |
294.949 |
|
5 |
Senegal |
1.286.860 |
6 |
Hindistan |
260.300 |
|
31 |
TÜRKİYE |
97.310 |
7 |
TÜRKİYE |
213.768 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Muz |
(Ton) |
|
Arpa |
(Ton) |
|
1 |
Hindistan |
31.897.900 |
1 |
Almanya |
10.412.100 |
|
2 |
Çin |
9.848.895 |
2 |
Fransa |
10.102.000 |
|
3 |
Filipinler |
9.101.340 |
3 |
Ukrayna |
8.484.900 |
|
4 |
Ekvador |
7.931.060 |
4 |
Rusya |
8.350.020 |
|
5 |
Brezilya |
6.978.310 |
5 |
İspanya |
8.156.000 |
|
35 |
TÜRKİYE |
210.178 |
6 |
Avustralya |
7.294.000 |
|
|
|
|
7 |
TÜRKİYE |
7.240.000 |
|
|
Pirinç |
(Ton) |
|
|
|
|
1 |
Çin |
197.212.010 |
|
|
|
|
2 |
Hindistan |
120.620.000 |
|
|
|
|
3 |
Endonezya |
66.411.500 |
|
|
|
|
4 |
Bangladeş |
49.355.000 |
|
|
|
|
5 |
Vietnam |
39.988.900 |
|
|
|
|
38 |
TÜRKİYE |
860.000 |