-Tarım ve gıdada Mayıs ayı enflasyonu…
-TZOB Genel Başkanı Bayraktar:
-“Tarım ve gıdada Mayıs ayında üretici fiyatları yüzde
5,80 artarken, tüketici fiyatlarında gıda ve alkolsüz
içeceklerde yüzde 2,18 geriledi”
-“Üretici fiyatlarında Mayıs ayındaki artışa rağmen, yıllık
bazda hala yüzde 5,30’luk düşüş var. Yıllık bazda genel
üretici fiyatları yüzde 2,17 arttı”
-“Mayıs ayında market fiyatlarına bakıldığında; 6 üründe
fiyat değişimi olmazken, 16 üründe azalma, 15 üründe ise
fiyat artışı görüldü”
-“Üretici fiyatlarına bakıldığında ise 12 üründe fiyatlar
bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 14 üründe azalma,
7 üründe ise fiyat artışları meydana geldi”
-“Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü yüzde 41,11 ile
domateste, en fazla fiyat artışı yüzde 21,46 ile patateste
görüldü”
-“Üretici fiyatlarında ise domatesin fiyatı yüzde 55,31
düşerken, patatesin fiyatı yüzde 103,05 arttı”
-“Fiyatı artan ürünlere bakıldığında, patatesteki fiyat artışı
yazlık patateslerden kaynaklandı. Havuç ve kuru üzümde,
rekoltede düşüş beklentisi fiyatlarda artışa yol açtı”
-“Domates, salatalık, kabak, sivri biber, çilek gibi ürünlerde
artan hava sıcaklıkları ile birlikte hasat edilen ürün
miktarındaki artış fiyat düşüşünde etkili oldu”
Ankara – 03.06.2013 - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarım ve gıdada Mayıs ayında Üretici Fiyatları Endeksinde (ÜFE) artış, Tüketici Fiyatları Endeksinde (TÜFE) gerileme olduğunu bildirerek, “Tarım ve gıdada Mayıs ayında üretici fiyatları yüzde 5,80 artarken, tüketici fiyatlarında gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 2,18 geriledi” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, yıllık bazda genel ÜFE yüzde 2,17 artarken, tarımda yüzde 5,30 azaldığını, gıda ve alkolsüz içeceklerde yıllık enflasyon yüzde 7,07 ile yüzde 6,51 olan genel TÜFE’nin üzerinde gerçekleşse de 12 aylık ortalamalara göre yüzde 7,15 olan artışın, yüzde 7,51 artan genel TÜFE’nin altında kaldığını vurguladı.
Şemsi Bayraktar, genel ÜFE’nin Mayıs ayında yüzde 1, geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 0,99, yıllık bazda yüzde 2,17, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 3,27 arttığını, tarımda üretici fiyatlarının Mayıs ayında Nisan ayına göre yüzde 5,80, Aralık ayına göre yüzde 3,39, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 0,33 arttığını, geçen yıl Mayıs ayına göre yüzde 5,30 düştüğü belirtti.
Bayraktar, genel TÜFE’nin Mayıs ayında yüzde 0,15, geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 3,21, yıllık bazda yüzde 6,51, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 7,51 arttığını, tarımda üretici fiyatlarının Mayıs ayında Nisan ayına göre yüzde 2,18 gerilediğini, Aralık ayına göre yüzde 3,36, geçen yıl Mayıs ayına göre yüzde 7,07, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 7,15 arttığını bildirdi.
Yıllık üretici enflasyonunun genel tarımda yüzde 5,30, tarım ve avcılıkta yüzde 5,53, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 11,39 gerilediğini, balıkçılıkta yüzde 12,17 arttığına dikkati çeken Bayraktar, “Mayıs ayında aylık bazda tarım, avcılıkta yüzde 5,96, ormancılık, tomrukçulukta yüzde 0,33, balıkçılıkta yüzde 5,35 arttı” dedi.
Şemsi Bayraktar, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklama yapmaya devam ettiklerini bildirdi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Mayıs ayında üretici ve marketlerde fiyat en fazla artan ürünlerin patates ve havuç, fiyatı en fazla düşen ürünlerin ise domates ve salatalık olduğunu belirtti. Şemsi Bayraktar, “Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü yüzde 41,11 ile domateste, en fazla fiyat artışı yüzde 21,46 ile patateste görüldü. Üretici fiyatlarında ise domatesin fiyatı yüzde 55,31 düşerken, patatesin fiyatı yüzde 103,05 arttı” dedi.
-Market fiyatlarındaki değişimler-
Bayraktar, Mayıs ayındaki market fiyatlarına bakıldığında; 6 üründe fiyat değişimi olmazken, 16 üründe azalma, 15 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirtti. Mayıs ayında, kuru soğan, kuru fasulye, kırmızı mercimek, kuru incir, süt ve ay çiçek yağı fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 41,11 oranla en fazla domateste olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 23,75 ile salatalık, yüzde 18,67 ile sivri biber, yüzde 15,05 ile yeşil soğan, yüzde 12,01 ile marul, yüzde 11,19 ile kabak, yüzde 7,77 ile yumurta, yüzde 5,31 ile limon, yüzde 3,58 ile çilek, yüzde 3,04 ile tavuk eti, yüzde 2,98 ile yeşil mercimek, yüzde 2,77 ile kuru kayısı, yüzde 1,50 ile nohut, yüzde 1,33 ile dana eti, yüzde 0,49 ile kuzu eti, yüzde 0,29 ile Antep fıstığı izledi.
Market fiyatlarında en fazla fiyat artışı ise yüzde 21,46 oranla patateste görüldü. Patatesteki fiyat artışını yüzde 15,90 ile havuç, yüzde 8,10 ile maydanoz, yüzde 6,65 ile patlıcan, yüzde 4,76 ile yeşil fasulye, yüzde 4,41 ile kuru üzüm, yüzde 3,54 ile zeytin, yüzde 3,30 ile elma, yüzde 2,08 ile ıspanak, yüzde 1,69 ile fındık, yüzde 1,52 ile lahana, yüzde 1,40 ile pirinç, yüzde 1,17 ile mısırözü yağı, yüzde 0,77 ile zeytinyağı, yüzde 0,42 ile toz şeker takip etti.”
-Üretici fiyatlarındaki değişimler-
Mayıs ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında; 12 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 14 üründe azalma, 7 üründe ise fiyat artışları olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:
“Mayıs ayında, lahana, maydanoz, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru incir, süt ve zeytin fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 55,31 oran ile en fazla domateste görüldü. Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 39,55 ile salatalık, yüzde 31,13 ile kabak, yüzde 16,48 ile limon, yüzde 16,13 ile yumurta, yüzde 13,24 ile sivri biber, yüzde 12,75 ile çilek, yüzde 9,86 ile yeşil soğan, yüzde 9,64 ile marul, yüzde 9 ile kuzu eti, yüzde 7,71 ile patlıcan, yüzde 5,26 ile zeytinyağı, yüzde 4,36 ile yeşil fasulye, yüzde 0,60 ile dana eti izledi. En fazla fiyat artışı yüzde 103,05 ile oran ile patateste görüldü. Patatesteki fiyat artışını yüzde 53,85 ile havuç, yüzde 35,14 ile ıspanak, yüzde 30 ile kuru üzüm, yüzde 12,67 ile fındık, yüzde 3,76 ile kuru soğan, yüzde 1,54 ile Antep fıstığı takip etti.”
-Fiyat değişimlerinin nedenleri-
Şemsi Bayraktar, fiyatı artan ürünlere bakıldığında, patatesteki fiyat artışının yazlık patateslerden kaynaklandığını, hali hazırda yazlık patates çeşitlerinin hasadının devam ettiğini, piyasada yer alan patateslerin yazlık çeşitler olduğunu bildirdi. Üreticilerin, kışlık patateste ciddi pazarlama sorunu yaşadıkları bilgisini veren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Yaşanan pazarlama problemleri nedeniyle de üretici fiyatları düştü. Nisan ayında kışlık patates piyasadayken, Mayıs ayında ise piyasada bulunan patatesler yazlık patatesler olup, fiyat değerlendirmesinde eski ve yeni ürün kıyaslandığı için patatesteki artış yüksek çıktı. Havuçta ise önümüzdeki sezon rekoltede düşüş bekleniyor. Bu durumun fiyatlara yansıdığı düşünülmektedir. Kuru üzümde de önümüzdeki sezon rekoltede beklenen düşüş, fiyatlarda artışa yol açtı.
Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda, domates, salatalık, kabak, sivri biber, çilek gibi ürünlerde artan hava sıcaklıklarıyla birlikte hasat edilen ürün miktarındaki artış fiyat düşüşünde etkili oldu. Genel olarak değerlendirdiğimizde arz ve talepteki değişime bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalışların meydana geldiği görülmektedir.”
Seçilmiş ürünlerde market, üretici fiyatlarındaki aylık değişim ile üretici, hal, pazar, market fiyatları şöyle:
Seçilmiş Ürünlerde Market Fiyatlarındaki Aylık Değişim
|
Market Fiyatları(TL/Kg) |
30 Nisan 2013 |
31 Mayıs 2013 |
30 Nisan/31 Mayıs 2013 Değişim (Yüzde) |
|
Patates |
1,25 |
1,52 |
21,46 |
|
Havuç |
1,65 |
1,91 |
15,90 |
|
Maydanoz(adet) |
0,73 |
0,79 |
8,10 |
|
Patlıcan |
2,12 |
2,27 |
6,65 |
|
Yeşil Fasulye |
4,67 |
4,89 |
4,76 |
|
Kuru Üzüm |
10,15 |
10,60 |
4,41 |
|
Zeytin |
11,30 |
11,70 |
3,54 |
|
Elma |
3,56 |
3,68 |
3,30 |
|
Ispanak |
2,40 |
2,45 |
2,08 |
|
Fındık (İç) |
20,73 |
21,08 |
1,69 |
|
Lahana |
1,10 |
1,12 |
1,52 |
|
Pirinç |
5,00 |
5,07 |
1,40 |
|
Mısırözü yağı |
6,83 |
6,91 |
1,17 |
|
Zeytinyağı |
12,93 |
13,03 |
0,77 |
|
Toz Şeker |
3,20 |
3,22 |
0,42 |
|
Kuru Soğan |
1,23 |
1,23 |
0,00 |
|
Kuru Fasulye |
5,99 |
5,99 |
0,00 |
|
Kırmızı Mercimek |
3,92 |
3,92 |
0,00 |
|
Kuru İncir |
14,76 |
14,76 |
0,00 |
|
1Lt Süt |
2,85 |
2,85 |
0,00 |
|
Ayçiçeği Yağı |
5,48 |
5,48 |
0,00 |
|
Antep Fıstığı |
22,73 |
22,67 |
-0,29 |
|
Kuzu Eti |
34,87 |
34,70 |
-0,49 |
|
Dana Eti |
28,01 |
27,63 |
-1,33 |
|
Nohut |
6,29 |
6,20 |
-1,50 |
|
Kuru Kayısı |
13,00 |
12,64 |
-2,77 |
|
Yeşil Mercimek |
4,75 |
4,61 |
-2,98 |
|
Tavuk Eti |
6,85 |
6,64 |
-3,04 |
|
Çilek |
4,13 |
3,98 |
-3,58 |
|
Limon |
3,66 |
3,47 |
-5,31 |
|
Yumurta |
0,31 |
0,29 |
-7,77 |
|
Kabak |
2,26 |
2,00 |
-11,19 |
|
Marul(adet) |
2,71 |
2,39 |
-12,01 |
|
Yeşil Soğan |
2,99 |
2,54 |
-15,05 |
|
Sivri Biber |
2,63 |
2,14 |
-18,67 |
|
Salatalık |
2,05 |
1,56 |
-23,75 |
|
Domates |
3,30 |
1,94 |
-41,11 |
Seçilmiş Ürünlerde Üretici Fiyatlarındaki Aylık Değişim
|
Üretici Fiyatları (TL/Kg) |
30 Nisan 2013 |
31 Mayıs 2013 |
30 Nisan/31 Mayıs 2013 Değişim (Yüzde) |
|
Patates |
0,27 |
0,56 |
103,05 |
|
Havuç |
0,65 |
1,00 |
53,85 |
|
Ispanak |
0,74 |
1,00 |
35,14 |
|
Kuru Üzüm |
3,00 |
3,90 |
30,00 |
|
Fındık (İç) |
8,84 |
9,96 |
12,67 |
|
Kuru Soğan |
0,44 |
0,46 |
3,76 |
|
Antep Fıstığı |
16,25 |
16,50 |
1,54 |
|
Lahana |
0,38 |
0,38 |
0,00 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,18 |
0,18 |
0,00 |
|
Elma |
1,02 |
1,02 |
0,00 |
|
Kuru Fasulye |
2,30 |
2,30 |
0,00 |
|
Nohut |
2,15 |
2,15 |
0,00 |
|
Kırmızı Mercimek |
1,05 |
1,05 |
0,00 |
|
Yeşil Mercimek |
1,55 |
1,55 |
0,00 |
|
Pirinç |
1,85 |
1,85 |
0,00 |
|
Kuru Kayısı |
5,00 |
5,00 |
0,00 |
|
Kuru İncir |
6,00 |
6,00 |
0,00 |
|
1 Litre Süt |
0,90 |
0,90 |
0,00 |
|
Zeytin |
4,00 |
4,00 |
0,00 |
|
Dana Eti |
15,01 |
14,92 |
-0,60 |
|
Yeşil Fasulye |
2,12 |
2,03 |
-4,36 |
|
Zeytinyağı |
4,75 |
4,50 |
-5,26 |
|
Patlıcan |
0,86 |
0,80 |
-7,71 |
|
Kuzu Eti |
20,88 |
19,00 |
-9,00 |
|
Marul (Adet) |
0,87 |
0,78 |
-9,64 |
|
Yeşil Soğan |
1,42 |
1,28 |
-9,86 |
|
Çilek |
1,98 |
1,73 |
-12,75 |
|
Sivri Biber |
0,93 |
0,80 |
-13,24 |
|
Yumurta |
0,16 |
0,13 |
-16,13 |
|
Limon |
1,53 |
1,28 |
-16,48 |
|
Kabak |
0,76 |
0,52 |
-31,13 |
|
Salatalık |
0,67 |
0,41 |
-39,55 |
|
Domates |
1,29 |
0,58 |
-55,31 |
Seçilmiş Ürünlerde 31 Mayıs 2013 Tarihi İtibarıyla Ortalama Üretici, Hal, Pazar ve Market Fiyatları(TL/Kg)
|
Ürünler |
Üretici Fiyatı |
Hal Fiyatı |
Pazar Fiyatı |
Market Fiyatı |
Hal/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Pazar/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Market/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
|
Domates |
0,58 |
0,79 |
1,33 |
1,94 |
37,68 |
130,43 |
237,87 |
|
Salatalık |
0,41 |
0,77 |
1,22 |
1,56 |
89,30 |
200,41 |
286,28 |
|
Sivri Biber |
0,80 |
1,36 |
1,93 |
2,14 |
69,26 |
140,91 |
166,53 |
|
Yeşil Fasulye |
2,03 |
2,97 |
3,83 |
4,89 |
46,14 |
88,83 |
141,00 |
|
Patlıcan |
0,80 |
1,24 |
1,62 |
2,27 |
56,20 |
103,10 |
184,59 |
|
Kabak |
0,52 |
1,03 |
1,42 |
2,00 |
98,72 |
172,44 |
285,13 |
|
Ispanak |
1,00 |
1,20 |
1,68 |
2,45 |
20,00 |
68,00 |
145,00 |
|
Lahana |
0,38 |
0,56 |
0,81 |
1,12 |
50,00 |
116,67 |
197,78 |
|
Havuç |
1,00 |
1,21 |
1,82 |
1,91 |
21,00 |
82,00 |
91,00 |
|
Marul (Adet) |
0,78 |
0,94 |
1,75 |
2,39 |
20,13 |
123,64 |
204,92 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,18 |
0,22 |
0,46 |
0,79 |
25,71 |
162,86 |
348,89 |
|
Yeşil Soğan (Kg) |
1,28 |
1,80 |
2,20 |
2,54 |
40,63 |
71,88 |
98,28 |
|
Kuru Soğan |
0,46 |
0,60 |
0,99 |
1,23 |
30,43 |
115,58 |
167,39 |
|
Patates |
0,56 |
0,83 |
1,13 |
1,52 |
50,15 |
102,70 |
174,17 |
|
Limon |
1,28 |
2,02 |
2,75 |
3,47 |
58,17 |
115,69 |
172,03 |
|
Elma |
1,02 |
1,81 |
2,68 |
3,68 |
78,33 |
164,04 |
262,32 |
|
Çilek |
1,73 |
2,67 |
3,23 |
3,98 |
54,56 |
87,17 |
130,51 |
|
Kiraz |
3,08 |
4,27 |
5,50 |
8,01 |
38,53 |
78,57 |
160,08 |
|
Karpuz |
0,42 |
0,68 |
1,00 |
1,47 |
61,90 |
138,10 |
249,21 |
|
Kuru Fasulye |
2,30 |
3,90 |
4,88 |
5,99 |
69,57 |
111,96 |
160,43 |
|
Nohut |
2,15 |
3,25 |
5,50 |
6,20 |
51,16 |
155,81 |
188,24 |
|
Kırmızı Mercimek |
1,05 |
1,65 |
3,25 |
3,92 |
57,14 |
209,52 |
272,96 |
|
Yeşil Mercimek |
1,55 |
2,25 |
3,75 |
4,61 |
45,16 |
141,94 |
197,20 |
|
Pirinç |
1,85 |
3,00 |
3,87 |
5,07 |
62,16 |
109,01 |
174,09 |
|
Kuru Kayısı |
5,00 |
- |
8,25 |
12,64 |
- |
65,00 |
152,80 |
|
Kuru Üzüm |
3,90 |
- |
9,25 |
10,60 |
- |
137,18 |
171,79 |
|
Kuru İncir |
6,00 |
- |
11,75 |
14,76 |
- |
95,83 |
146,00 |
|
Fındık (İç) |
9,96 |
- |
17,00 |
21,08 |
- |
70,68 |
111,61 |
|
Antep Fıstığı |
16,50 |
- |
19,00 |
22,67 |
- |
15,15 |
37,37 |
|
Yumurta |
0,13 |
- |
0,30 |
0,29 |
- |
130,77 |
123,08 |
|
1 Litre Süt |
0,90 |
- |
- |
2,85 |
- |
- |
216,30 |
|
Dana Kuşbaşı |
14,92 |
- |
- |
27,63 |
- |
- |
85,21 |
|
Kuzu Eti |
19,00 |
- |
- |
34,70 |
- |
- |
82,63 |
|
Zeytin |
4,00 |
- |
- |
11,70 |
- |
- |
192,50 |
|
Zeytinyağı |
4,50 |
- |
- |
13,03 |
- |
- |
189,59 |
|
Mısırözü Yağı |
- |
- |
- |
6,91 |
- |
- |
- |
|
Ayçiçek Yağı |
- |
- |
- |
5,48 |
- |
- |
- |
|
Toz Şeker |
- |
- |
- |
3,22 |
- |
- |
- |
|
Tavuk Eti |
- |
- |
- |
6,64 |
- |
- |
- |
Not: Hal, pazar ve market verileri İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Mersin ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardı. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç, kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları Gimat toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Kurutulmuş ürünler, baklagil ve pirinç fiyatları yeni sezona ait fiyatlardır.