-Ramazan sonu fiyatları…
-TZOB Genel Başkanı Bayraktar:
-“Kuru incir 5,3 kat, salatalık 5,1 kat,
elma 4,5 kat, maydanoz, kuru soğan ve nohut 3,9 kat fazlaya tüketiciye satılmaktadır”
-“Üreticide 13 lira olan kuru incir 68 lira
70 kuruşa, 59 kuruş olan salatalık 3 liraya, 1 lira 63 kuruş olan elma 7 lira
29 kuruşa, 50 kuruş olan maydanoz 1 lira 96 kuruşa, 60 kuruş olan kuru soğan 2
lira 32 kuruşa, 2 lira 89 kuruş olan nohut 11 lira 13 kuruşa satılmaktadır”
-“Üreticilerimiz değil aracılar kazanıyor.
Aracıların insaflı olmasını, üreticilerimizin emeğine saygı göstermesini
bekliyoruz”
-“Ramazan sonunda markette 21, üreticide 9 üründe
fiyat arttı; markette 10, üreticide 8 üründe fiyat düştü. Markette 5, üreticide
11 üründe ise fiyat değişmedi”
-“Patates ve soğan hasadının yoğunlaşması, lokantaların,
otellerin kapalı olması ile sokağa çıkma kısıtlamasının etkisiyle talepteki
daralma ve ihracat kısıtlamaları fiyatlarda düşüşe neden olmuştur”
Ankara – 22.05.2020 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği
(TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan’ın son günlerinde, üretici ve
market fiyat farkının 5,3 kata kadar ulaştığına dikkati çekti.
“Kuru incirin 5,3 kat, salatalığın 5,1 kat, elmanın
4,5 kat, maydanoz, kuru soğan ve nohudun 3,9 kat fazlaya tüketiciye satıldığını
ifade eden Bayraktar, “Üreticide 13 lira olan kuru incir 68 lira 70 kuruşa, 59
kuruş olan salatalık 3 liraya, 1 lira 63 kuruş olan elma 7 lira 29 kuruşa, 50
kuruş olan maydanoz 1 lira 96 kuruşa, 60 kuruş olan kuru soğan 2 lira 32
kuruşa, 2 lira 89 kuruş olan nohut 11 lira 13 kuruşa satılmaktadır” diye
konuştu.
Şemsi Bayraktar,
yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak üreticiden tüketiciye
halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip
etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirmeye devam ettiklerini vurguladı.
Bayraktar,
marketlerde yüksek fiyatlarla karşılaşan tüketicilerin, fiyat artışından
üreticileri sorumlu tuttuğunu belirtti. Bu yanlış algının önüne geçmek amacıyla
üretici ve market fiyatlarını paylaştıklarını ifade eden Bayraktar, “Üreticilerimiz
değil aracılar kazanıyor. Aracıların insaflı olmasını, üreticilerimizin emeğine
saygı göstermesini bekliyoruz” diye konuştu.
Ramazan sonunda markette 21, üreticide 9 üründe
fiyat artışı; markette 10, üreticide 8 üründe fiyat düşüşü olduğunu; markette
5, üreticide 11 üründe fiyatın değişmediğini bildiren Bayraktar, Ramazan
sonunda fiyatı en fazla artan ürünün markette ve üreticide havuç; fiyatı en
fazla düşen ürünün ise markette sivri biber ve üreticide kuru soğan olduğunu
belirtti.
-Market fiyatlarındaki
değişim-
Ramazanın son
günlerinde, Ramazan öncesine kıyasla markette kuru fasulye, kuru üzüm, Antep
fıstığı, zeytinyağı ve yeşil soğan fiyatında bir değişim meydana gelmezken, markette
fiyat düşüşünün en fazla yüzde 58,48 ile sivri biberde görüldüğünü bildiren
Bayraktar, şunları kaydetti:
“Sivri biberdeki fiyat düşüşünü yüzde 43,26 ile kuru soğan, yüzde 38,61
ile patates, yüzde 34,16 ile salatalık, yüzde 25,43 ile kabak izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 52,36 ile havuçta yaşandı.
Havuçtaki fiyat artışını yüzde 12,87 ile yumurta, yüzde 10,62 ile elma, yüzde
8,82 ile kuru kayısı, yüzde 8,31 ile mısırözü yağı, yüzde 7,85 ile kuru incir,
yüzde 7,74 ile ayçiçek yağı, yüzde 6,73 ile pirinç takip etti.”
-Üretici
fiyatlarındaki değişim-
Ramazanın son günlerinde, Ramazan öncesine kıyasla üreticide, maydanoz,
yeşil soğan, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek,
pirinç, kuru incir, zeytinyağı ve süt fiyatında değişim yaşanmadığını, yüzde
75,26 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürünün kuru soğan olduğunu belirten
Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Kuru soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 67,20 ile sivri biber, yüzde 63,05
ile patates, yüzde 58,53 ile salatalık, yüzde 21,75 ile kabak, yüzde 18,92 ile
domates, yüzde 5,13 ile limon, yüzde 4,21 ile marul izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı
yüzde 70,73 ile havuçta görüldü. Havuçtaki fiyat artışını yüzde 36,85 ile
patlıcan, yüzde 36,36 ile kuru kayısı, yüzde 20 ile fındık, yüzde 11,47 ile
yumurta, yüzde 9,99 ile Antep fıstığı, yüzde 3,37, yüzde 3,09 ile kuru üzüm,
yüzde 2,42 ile kuzu eti takip etti.”
-Fiyat
değişimlerinin nedenleri-
Ramazanın son günlerinde fiyatı en fazla düşen ürünün kuru soğan olduğunu
belirten Bayraktar, “Patates ve soğan hasadının yoğunlaşması, lokantaların,
otellerin kapalı olması ile sokağa çıkma kısıtlaması nedeniyle talepteki
daralma ve ihracat kısıtlamaları fiyatlarda düşüşe neden olmuştur” diye
konuştu.
Soğan fiyatlarındaki düşüşün üreticiyi tedirgin ettiğini ifade eden
Bayraktar, “Soğan fiyatları, fiyat alınan illerin ortalamasına bakıldığında 60
kuruştur. Adana’da 30-40 kuruşa kadar düşen ürün, bu fiyatlara rağmen alıcı
bulunamadığı için tarlada beklemektedir. Soğanda ihracatın biran evvel açılması
gerekmektedir” diye konuştu.
Bayraktar fiyat değişimleri hakkında şu bilgileri verdi:
“Kuru soğan ve patatesin yanı sıra sivri biber, salatalık, kabak, domates
ve marulda da fiyat düşüşleri yaşanmıştır. Artan hava sıcaklıkları ile birlikte
hasat edilen ürün miktarının artması ve koronavirüsle mücadele kapsamında
uygulanan sokağa çıkma kısıtlaması fiyat düşüşünde etkili olmuştur.
İhracata getirilen yasak limonda fiyat düşüşüne yol açmıştır.
Bu süreçte fiyatı en fazla artan ürün havuç olmuştur. Havuçta artık sezon
sonuna gelinmesi artışta etkili olurken patlıcanda yeni ürünün henüz çıkmaması
fiyat artışına yol açmıştır.
Kuru kayısıda meydana gelen don, fındıkta eldeki ürünün azalması, Antep
fıstığında düşük rekolte, kuru üzümde ise dolar kurundaki yükselme ile ihracatta yaşanan artış fiyatların
yükselmesinde etkili olmuştur.
Dana eti ve kuzu etinde artan üretim maliyetleri fiyata yansımıştır.”
Seçilmiş ürünlerde 21 Mayıs 2020 tarihi itibarıyla ortalama üretici, hal, pazar ve market fiyatları ve fiyat farkları:
Ürünler |
Üretici |
Hal |
Pazar |
Market |
Hal/Üretici |
Pazar/Üretici |
Market/Üretici |
|
Fiyatı (TL/Kg) |
Fiyatı (TL/Kg) |
Fiyatı (TL/Kg) |
Fiyatı (TL/Kg) |
Fiyat Farkı
(Yüzde) |
Fiyat Farkı
(Yüzde) |
Fiyat Farkı
(Yüzde) |
Kuru incir |
13,00 |
- |
53,33 |
68,70 |
- |
310,26 |
428,46 |
Salatalık |
0,59 |
1,23 |
2,50 |
3,00 |
109,36 |
325,53 |
410,92 |
Elma |
1,63 |
4,10 |
5,30 |
7,29 |
151,53 |
225,15 |
347,44 |
Maydanoz (adet) |
0,50 |
0,76 |
1,20 |
1,96 |
52,00 |
140,00 |
291,33 |
Kuru soğan |
0,60 |
0,96 |
1,80 |
2,32 |
60,42 |
200,00 |
286,02 |
Nohut |
2,89 |
5,00 |
9,83 |
11,13 |
73,01 |
240,25 |
285,12 |
Kabak |
1,08 |
1,90 |
3,29 |
3,96 |
75,52 |
204,08 |
266,18 |
Sivri Biber |
1,03 |
1,99 |
3,42 |
3,69 |
94,15 |
233,17 |
259,67 |
Süt (litre) |
2,12 |
- |
- |
7,43 |
- |
- |
250,47 |
Yeşil mercimek |
2,95 |
7,00 |
8,67 |
9,98 |
137,29 |
193,79 |
238,21 |
Patates |
0,84 |
1,35 |
2,20 |
2,67 |
61,19 |
162,69 |
219,27 |
Marul (adet) |
1,14 |
1,54 |
2,30 |
3,54 |
35,38 |
102,20 |
210,99 |
Kırmızı mercimek |
3,29 |
8,00 |
9,50 |
9,79 |
143,16 |
188,75 |
197,53 |
Kuru kayısı |
15,00 |
- |
36,67 |
43,98 |
- |
144,44 |
193,17 |
Yeşil soğan (kg) |
2,17 |
3,13 |
4,17 |
5,98 |
44,23 |
92,31 |
175,77 |
Limon |
3,64 |
5,10 |
7,00 |
9,70 |
40,24 |
92,48 |
166,73 |
Domates |
2,00 |
2,89 |
4,17 |
5,23 |
44,50 |
108,33 |
161,50 |
Havuç |
1,75 |
2,36 |
3,38 |
4,48 |
34,86 |
92,86 |
155,96 |
Patlıcan |
1,94 |
2,79 |
3,75 |
4,62 |
43,57 |
92,97 |
137,82 |
Antep fıstığı |
55,05 |
- |
110,00 |
126,46 |
- |
99,82 |
129,72 |
Zeytinyağı |
16,00 |
- |
35,92 |
- |
- |
124,48 |
|
Karpuz |
2,10 |
2,76 |
3,50 |
4,66 |
31,43 |
66,67 |
122,00 |
Kuru fasulye |
6,10 |
12,00 |
14,00 |
12,96 |
96,72 |
129,51 |
112,46 |
Kuru üzüm |
10,00 |
- |
20,33 |
21,10 |
- |
103,33 |
111,00 |
Çilek |
7,00 |
9,30 |
9,75 |
14,31 |
32,86 |
39,29 |
104,36 |
Fındık (iç) |
48,00 |
- |
65,00 |
89,85 |
- |
35,42 |
87,19 |
Pirinç |
4,80 |
6,75 |
8,00 |
8,89 |
40,63 |
66,67 |
85,30 |
Kuzu eti |
48,20 |
- |
- |
77,37 |
- |
- |
60,52 |
Dana eti |
37,46 |
- |
- |
59,63 |
- |
- |
59,18 |
Yumurta |
0,42 |
- |
0,75 |
0,64 |
- |
79,43 |
53,91 |
Beyaz peynir (kg) |
31,91 |
||||||
Kaşar peyniri
(kg) |
44,90 |
||||||
Yoğurt (kg) |
8,74 |
||||||
Tereyağ (kg) |
59,57 |
||||||
Mısırözü yağı |
- |
- |
- |
14,41 |
- |
- |
- |
Ayçiçek yağı |
- |
- |
- |
12,88 |
- |
- |
- |
Tavuk eti |
- |
- |
- |
14,50 |
- |
- |
- |
Toz şeker |
- |
- |
- |
5,97 |
- |
- |
- |
Not: Hal, pazar ve market
verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden
derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli
üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut,
kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış
fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest
piyasa fiyatıdır.
Seçilmiş ürünlerde
Ramazan sonu fiyatlar ve değişim oranları:
Market |
17 Nisan 2020 |
21 Mayıs 2020 |
21 Mayıs 2020/17 Nisan 2020 |
Ürünler |
Ramazan Öncesi Market Fiyatı (TL/Kg) |
Ramazan Sonu Market Fiyatı (TL/Kg) |
Ramazan Öncesine Göre Değişim(Yüzde) |
Havuç |
2,94 |
4,48 |
52,36 |
Yumurta |
0,57 |
0,64 |
12,87 |
Elma |
6,59 |
7,29 |
10,62 |
Kuru kayısı |
40,41 |
43,98 |
8,82 |
Mısırözü yağı |
13,30 |
14,41 |
8,31 |
Kuru incir |
63,70 |
68,70 |
7,85 |
Ayçiçek yağı |
11,95 |
12,88 |
7,74 |
Pirinç |
8,33 |
8,89 |
6,73 |
Yeşil mercimek |
9,41 |
9,98 |
6,02 |
Tereyağ |
56,82 |
59,57 |
4,84 |
Yoğurt |
8,39 |
8,74 |
4,11 |
Fındık (iç) |
86,35 |
89,85 |
4,05 |
Kuzu eti |
74,81 |
77,37 |
3,42 |
Kırmızı mercimek |
9,47 |
9,79 |
3,37 |
Dana eti |
58,14 |
59,63 |
2,56 |
Tavuk eti |
14,17 |
14,50 |
2,35 |
Toz şeker |
5,86 |
5,97 |
1,82 |
Nohut |
10,95 |
11,13 |
1,61 |
Süt (litre) |
7,34 |
7,43 |
1,23 |
Kaşar peyniri |
44,50 |
44,90 |
0,91 |
Beyaz peynir |
31,88 |
31,91 |
0,08 |
Kuru fasulye |
12,96 |
12,96 |
0,00 |
Kuru üzüm |
21,10 |
21,10 |
0,00 |
Antep fıstığı |
126,46 |
126,46 |
0,00 |
Zeytinyağı |
35,92 |
35,92 |
0,00 |
Yeşil soğan (kg) |
5,98 |
5,98 |
0,00 |
Maydanoz (adet) |
1,98 |
1,96 |
-1,18 |
Limon |
9,94 |
9,70 |
-2,41 |
Patlıcan |
4,83 |
4,62 |
-4,31 |
Marul (adet) |
3,70 |
3,54 |
-4,39 |
Domates |
5,72 |
5,23 |
-8,63 |
Kabak |
5,32 |
3,96 |
-25,43 |
Salatalık |
4,56 |
3,00 |
-34,16 |
Patates |
4,36 |
2,67 |
-38,61 |
Kuru soğan |
4,08 |
2,32 |
-43,26 |
Sivri Biber |
8,88 |
3,69 |
-58,48 |
Seçilmiş ürünlerde
Ramazan sonu fiyatlar ve değişim oranları:
Üretici |
17 Nisan 2020 |
21 Mayıs 2020 |
21 Mayıs 2020/17 Nisan 2020 |
Ürünler |
Ramazan Öncesi Üretici Fiyatı (TL/Kg) |
Ramazan Sonu Üretici Fiyatı (TL/Kg) |
Ramazan Öncesine Göre Değişim(Yüzde) |
Havuç |
1,03 |
1,75 |
70,73 |
Patlıcan |
1,42 |
1,94 |
36,85 |
Kuru kayısı |
11,00 |
15,00 |
36,36 |
Fındık (iç) |
40,00 |
48,00 |
20,00 |
Yumurta |
0,38 |
0,42 |
11,47 |
Antep fıstığı |
50,05 |
55,05 |
9,99 |
Dana eti |
36,24 |
37,46 |
3,37 |
Kuru üzüm |
9,70 |
10,00 |
3,09 |
Kuzu eti |
47,06 |
48,20 |
2,42 |
Maydanoz (adet) |
0,50 |
0,50 |
0,00 |
Yeşil soğan (kg) |
2,17 |
2,17 |
0,00 |
Elma |
1,63 |
1,63 |
0,00 |
Kuru fasulye |
6,10 |
6,10 |
0,00 |
Nohut |
2,89 |
2,89 |
0,00 |
Kırmızı mercimek |
3,29 |
3,29 |
0,00 |
Yeşil mercimek |
2,95 |
2,95 |
0,00 |
Pirinç |
4,80 |
4,80 |
0,00 |
Kuru incir |
13,00 |
13,00 |
0,00 |
Zeytinyağı |
16,00 |
16,00 |
0,00 |
Süt (litre) |
2,12 |
2,12 |
0,00 |
Marul (adet) |
1,19 |
1,14 |
-4,21 |
Limon |
3,83 |
3,64 |
-5,13 |
Domates |
2,47 |
2,00 |
-18,92 |
Kabak |
1,38 |
1,08 |
-21,75 |
Salatalık |
1,42 |
0,59 |
-58,53 |
Patates |
2,27 |
0,84 |
-63,05 |
Sivri Biber |
3,13 |
1,03 |
-67,20 |
Kuru soğan |
2,43 |
0,60 |
-75,26 |