-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Önümüzdeki günlerde tarla ürünlerine geçilmesiyle domates, taze fasulye, kabak, patlıcan, patates, karpuz ve kavun gibi ürünlerde üretim artışı olacak ve fiyatlar daha makul seviyeye oturacak"

-"Kuru gıdalarda, tavuk, kuzu ve dana etinde bir fiyat artışı beklemiyoruz"

-"Bu saydığım ürünlerde fiyatlarda bir artış görüldüğü takdirde bu artışın spekülasyona bağlı bir artış olduğu kanaatimiz hasıl olacak. Özellikle ürün fiyatlarını Ramazan boyunca takip edeceğiz ve spekülatif artış varsa, kamuoyunu ve ilgili kurum ve kuruluşları bilgilendireceğiz, uyaracağız”

-“Et fiyatlarında görülebilen en küçük artışta bile harekete geçen ithalat lobileri, üreticilerimizde büyük tedirginlik yaratıyor. Hayvan ithalatının ne üreticiye, ne tüketiciye bir faydası vardır”

-“Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızın da talebimiz doğrultusunda ithalata sıcak bakmamasını memnuniyetle

karşılıyor ve kendilerine de teşekkür ediyoruz”

-“Eğer TMO fiyat açıklayacaksa, doğal afetleri ve üreticimize yüklediği maliyeti dikkate almak suretiyle bir fiyat açıklamak zorunda”

Ankara – 20.06.2014 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaklaşan Ramazan öncesi gıda fiyatlarına ilişkin, "Önümüzdeki günlerde tarla ürünlerine geçilmesiyle domates, taze fasulye, kabak, patlıcan, patates, karpuz ve kavun gibi ürünlerde üretim artışı olacak ve fiyatlar daha makul seviyeye oturacak. Kuru gıdalarda, tavuk, kuzu ve dana etinde bir fiyat artışı beklemiyoruz" dedi.

Bayraktar, TZOB Genel Merkezi'nde Ramazan öncesi gıda fiyatlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Çiftçinin bu yıl yaşamadığı bir doğal afet kalmadığını belirten Bayraktar, "Çiftçimizin bağına, bahçesine, tarlasına ateş düştü" diye konuştu.

Doğal afet yaşanan bölgelere TZOB Yönetim Kurulu üyeleriyle giderek çiftçiye moral vermeye çalıştıklarını anlatan Bayraktar, üreticinin sorunlarını dinlediklerini, bürokratların da bu toplantılara katıldığını söyledi. Çiftçinin zararların tazminini beklediğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

"Bu yıl Ramazan öncesi gıda fiyatlarının daha önceki yıllardan çok daha büyük bir önem arz ettiği herkesin malumu. Zira, 2013-2014 üretim sezonu başlangıcından itibaren, çiftçimizin bağına, bahçesine adeta ateş düşen doğal afetlerin hemen her türlüsünün yaşandığı bir yıl oldu. Kuraklıkla başlayan, ardından don afetiyle devam eden, dolu, fırtına, aşırı yağış, hortumla, iki bölgemiz dışında ülkemizin tamamına yakınını daha önceki yıllarda görülmediği şekilde etkileyen, tabii afetler yaşadık.

 Daha önce sizlerle de paylaşmış olduğum gibi, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, bu afetlerin yaralarının sarılması, ülkemizin gıda güvencesini sağlayan çiftçimizin sorunlarının sahada dinlenmesi ve incelenmesi için, yurt genelini kapsayacak şekilde toplantılar düzenledik.

 Bu toplantılar neticesinde, iller bazlı hazırladığımız zararlar, talepler ve beklentilerle ilgili raporları, başta Başbakanlık olmak üzere, tüm bakanlıklara, muhalefet liderlerine, ilgili birimlere ilettik.

Yerinde yaptığımız incelemelerde tespitlerimiz o ki, bu yıl çiftçimizin sorunları büyüktür. Mutlaka,  acil ve farklı tedbirlerle çözülmesi zorunluluğu vardır. Zira, bu sorunları, çiftçimize moral verecek şekilde çözemezsek, gelecek üretim sezonuna hazırlamakta zorluk çekeriz, çiftçiyi tarlaya sokamayız.

Alınacak tedbirler; çiftçimize can suyu, onları gelecek sezona hazırlayacak şekilde moral olmalı, tarlasına, bağına, bahçesine girmesi için teşvik etmelidir. Bunu yapamazsak bu yıl ki sıkıntıları gelecek yıllara taşımak gibi bir sorunla karşı karşıya kalabiliriz. Evet hükümetimiz bir adım atarak, düşük faizli kredileri, bir yıl erteleme kararı almıştır. Ancak; sahada yaşanan ile alınan tedbirler karşılaştırdığımızda bu tedbirleri yeterli görmemekteyiz. Çünkü ÇKS kayıtlarındaki sıkıntılardan dolayı düşük faizli kredi kullanamamış çok sayıda çiftçimiz, yüksek faizli aldığı borçları nasıl ödeyeceğinin büyük endişesini yaşamaktadır.

Kısaca özetlemeye çalıştığımız durum nedeniyle, dinen manevi iklimimizin en değerli bölümünü oluşturan Ramazan ayında, artan gıda ihtiyacının, spekülasyona bu yıl çok daha açık olduğu hepimizin malumudur. Bazı ürünlerde yaşanan arz eksikliği, elbette bir miktar fiyat artışlarına yol açacaktır.

Ancak, vefakar, cefakar çiftçimizin bin bir emekle ürettiği, sadece rızkını çıkaracak kadar elde ettiği gelirin, hiçbir aracının cebine haksız bir şekilde bir kuruş olarak yansımasını kabul etmiyoruz.

-“Borç ertelemesi bir yıl değil birkaç yıl olmasını istiyoruz”-

 Borç ertelemesinin bir yıl değil de birkaç yıl olmasını istiyoruz. Diğer kurumlara olan çiftçi borçlarının, elektrik borçları da dahil olmak üzere erteleme kapsamına girmesini arzu ediyoruz. Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) girmeyen üreticilerimizin borç ertelemesi yapılmadı. Doğal afetlerden zarar gören ve ÇKS'ye girmeyen çok sayıda üreticimiz var. Bu üreticilerimize de bir yapılandırma bekliyoruz. Bunları yapamazsak, çiftçimize moral veremezsek, onu motive edemezsek, çiftçimizin önümüzdeki yıl üretim için tarlaya girme şansı kalmaz, Allah korusun, Allah, bu ülkeyi açlıkla imtihan etmesin, en büyük korkumuz budur, çiftçimiz tarlaya girmediği takdirde önümüzdeki yılların üretimi de düşecek, ülkemiz gıda güvencesini sağlama noktasında bir tehditle karşı karşıya kalacaktır."

Ramazanda bu nedenlerle gıda ihtiyacının spekülasyona açık olduğunu belirten Bayraktar, bazı ürünlerde yaşanan arz eksikliğinin fiyat artışlarına neden olacağına işaret etti.

Bayraktar, 7 yıldır Ramazan öncesi fiyatları tespit ettiklerini ve kamuoyunu bilgilendirdiklerini, bu yıl piyasayı daha fazla takip edeceklerini vurgulayarak, bütün kurum ve kuruluşların da bu manada dikkatli olması gerektiğini söyledi. Ramazanda gıdaya talebin arttığını vurgulayan Bayraktar, bu talebin özellikle et, et ürünleri, süt ürünleri, bakliyat ve unlu mamullerde yoğunlaştığını dile getirdi.

-“TZOB olarak bu yıl her zamankinden daha çok önem vereceğiz”-

Şemsi Bayraktar, “Bu hassas dönemde ürün fiyatlarının spekülasyona açık olması nedeniyle, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, 7 yıldır Ramazan öncesi yaptığımız, ardından ay boyunca takipçisi olduğumuz çalışmalara, bu yıl her zamankinden daha çok önem vereceğiz. Buradaki sorumluluğumuzun farkındayız. Ancak bir talebimiz de gıda fiyatlarının spekülatif yükselmesini önleyecek bütün kurum ve kuruluşlarımıza yöneliktir. Onların da konuya bizim kadar duyarlı yaklaşacağından, takipçisi olacağından emin olduğumuzu önemle vurgulamak isterim” dedi.

-Tarım arazilerinin korunması-

Tarım arazilerinin amaç dışı kullanımına dikkat çeken Bayraktar, şunları kaydetti:

“Yeri gelmişken, gıdanın bu kadar hayati önemde olduğunun altını bir kez daha çizmişken, her fırsatta yapmış olduğum bir uyarıyı huzurunuzda yenilemek istiyorum.

Ülkemizin artık kaybedecek tek karış tarım arazisi yoktur. Sanıldığı kadar toprak zengini bir ülke değiliz. Aksine sahip olduğumuz arazinin sadece yüzde 6’sını birinci sınıf tarım araziler oluşturmaktadır. Bu gerçeğin artık herkes tarafından çok iyi bilinmesi gerekir. Gittiğim her yerde sayın valilere, belediye başkanlarına seslendim.

Cenabı Allah, kutsal bildiğimiz bu vatanın toprağını bize, çiftçimiz üretsin, insanlarımızı doyursun diye bahşetmiştir. Biz çiftçiler olarak, çiftçilerimizin temsilcisi olarak, artık tarım arazilerimizin imara da, sanayiye de açılmasını, kirletilmesini istemiyor, aksine her zamankinden daha çok duyarlı olacak şekilde korunmasını ve kollanmasını bekliyoruz.

Tarım arazileri zaten kendi başına birer üstü açık fabrikadır. Fabrikanın üstüne bir fabrika daha kurulmasını istemiyoruz. Çocuklarımızın ve ülkemizin geleceği için fevkalade önemli bu konuda, hem yerel, hem de merkezi yönetimden aşırı duyarlılık bekliyoruz. Verimli arazilerinin üzerini sanayi tesisleri, yerleşim yerleri dolduruyor. Tarımda gelişmiş hiçbir ülkede bunları görmüyoruz. Bu konuda toprak kurullarının çok verimli, dikkatli çalışması gerekiyor.”

-İthalat lobileri üreticide büyük tedirginlik yaratıyor-

Ramazan ayında gıdaya talebin arttığını, bu talebin özellikle et, et ürünleri, süt ürünleri, bakliyat ve unlu mamullerde yoğunlaştığını bildiren Bayraktar, şöyle devam etti:

“Fiyatlara geçmeden önce, bir kez daha uyarmak istiyorum ki; et fiyatlarında görülebilen en küçük artışta bile harekete geçen ithalat lobileri, üreticilerimizde büyük tedirginlik yaratmaktadır. ‘Tüketici fiyatları yükseliyor, ithalat yapılmalı’ söylemlerinin arkasına sığınarak, ithalatın tekrar açılmasını sağlamaya çalışmak, kırmızı et üretimine vurulacak en büyük darbe olacaktır. Tüketici fiyatlarını geriletmenin en etkili yolu, karkas üretim maliyetlerini düşürmekten geçmektedir. Bu ise yem ve besiye alınacak canlı materyal fiyatlarını düşürmekle mümkün olacaktır. İthalat, karkas üretim maliyetleri ortadayken üreticilerin sektörden tasfiyesine yol açar. Zaten geçmişte yapılan ithalat, et fiyatlarında ciddi bir düşüşe neden olmamıştır. İthalattan ne üretici, ne tüketici kazanmıştır. Hayvan ithalatının ne üreticiye, ne tüketiciye bir faydası vardır. Tek kazanan yabancı ülkelerin çiftçileri, ithalat lobileri ve aracılar olmuştur. 

Bu yıl yaşanan doğal afetler, hayvan yemi olarak kullanılan ürünlerde de ciddi üretim kayıplarına neden olacaktır. Hayvancılıkta en fazla kullanılan yemlerden, mısırda, arpada, soyada, fiğde üretim kaybı beklenmektedir.

Türkiye İstatistik Kurumu da birinci tahmin verilerinde, buğday, mısır, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, sorgum, soya, fiğ, tohumluk korunga, diğer yem bitkilerinde üretim düşüşü beklediğini açıklamıştı.

Bu kayıplar, hayvancılığımızda en önemli maliyet kalemlerinden biri olan yem fiyatlarının yükselmesine, dolayısıyla üretim maliyetlerinin daha da artmasına neden olacaktır. 2012 yılında yaşanan ve ithalatla aşılmaya çalışılan ‘saman krizi’nin bu yıl da yaşanmasının muhtemel görünmesi ve buna yönelik şimdiden tedbir alınmaya çalışılması, bahsedilen bu hususun ilk sinyallerini vermesi açısından önemlidir.

Bütün bu bilgiler ışığında en önemli beklentimiz; yem piyasa fiyatlarının yükselmesini önleyici tedbirlerin alınması, bu konuda üreticilerin desteklenmesidir.

Haziran ayı itibariyle son altı aylık sürede, yem ve yem hammaddelerinin fiyatları, yüzde 5 ila yüzde 41,9 arasında değişen oranlarda artmıştır. Bu kadar kısa sürede, böylesi yüksek artışların olması üretim maliyetlerine ve ister istemez karkas et fiyatlarını artırdı.

Şu anda canlı kilogramı 13 liraya alınacak bir dananın, 8 aylık besi sonunda, karkas maliyeti, üreticinin karı olmadan 19 lira 26 kuruşa kadar çıkacaktır. Dolayısıyla şu an itibarıyla, yağsız karkas satış fiyatının ortalama olarak kilogramı 19 lira 10 kuruş olduğu düşünüldüğünde, besiye canlı kilogramı 13 lira ve altında maliyetle hayvan koymadan üretimin sürdürülemez olduğu görülmektedir. Bu hesaplamada üretim maliyetlerinin gelecek 8 ay süreyle artmayacağı da varsayılmıştır. Yem fiyatlarında artış olması durumunda, canlı dana kilogram fiyatı 13 liranın altına olsa dahi üreticimiz zarar edecektir.

-Yem fiyatları makul düzeyde tutulmalı-

Bu çerçevede, hükümetimizin yem fiyatlarını makul düzeyde tutacak bütün tedbirleri almasını bekliyoruz. 

Türkiye, orta ve uzun vadede hayvancılıktaki sorunlarını çözmek zorundadır. 77 milyon nüfusa sahip bir ülkenin, en temel gıdalardan biri olan ette ithalata bağlı olması, kaliteli kaba yem açığını kapatamaması kabul edilemez. Mera ıslahı çok önemli. Ülkemizde önemli meralar var. Bunlar ıslah edilip üreticiye açılmalı. Bunu sağladığımızda üretici fiyatları aşağıya gidecektir. Hükümetimizden talebimiz yem maliyetlerini muhakkak suretle aşağıya çekmemiz lazım. Bunun için öncelikle ve acilen yapılması gereken, ucuz yem kaynağı olan meraların hızla ıslah edilmesi, üreticilerimizin hizmetine sunulması, ucuz gübre, mazot, tohum temini gibi yem hammadde üretim maliyetlerini düşürecek tedbirlerin alınması gereklidir. Ayrıca süt sektöründe istikrarın sağlanması, ucuz besi materyalinin temin edilmesi, bu kapsamda atılacak önemli adımlardan birisi olacaktır. Süt sığırcılığı, erkek danaların et materyali olarak da kullanılması nedeniyle et fiyatlarını doğrudan etkilemektedir. Ana yoksa dana yoktur. Süt fiyatlarında istikrar sağlanamazsa, üretici makul bir gelirle üretimine devam edemezse süt sığırları kasaba gider. Sürecin sonunda hem süt hem de et sektörü darbe yer. Ramazana yakın son 20 günlük fiyatlara bakıldığında dana etinde, kuzu etinde, tavuk etinde çok büyük bir artış yoktur, hatta son bir yılı değerlendirdiğimizde tavuk eti fiyatları geriye gitmiştir. Ramazan boyunca tüketicimiz çok rahatlıkla dana, kuzu ve tavuk etini tüketebilir. Biz bir artış beklemiyoruz.

Bu konuda gerekli hassasiyetin gösterileceğine inanıyoruz.

Et fiyatlarının Ramazan ayında yükselmesi için bir sebep yok. Piyasada yeterli hayvan bulunmaktadır.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızın da talebimiz doğrultusunda ithalata sıcak bakmamasını memnuniyetle karşılıyor ve kendilerine de teşekkür ediyoruz."

-Tarla üretimine geçilmemesi nedeniyle bir miktar fiyat artışı oldu”-

Sivri biber, kabak ve salatalıkta örtü altı yetiştiriciliğinin sonuna gelinmesi ve tarla üretimine geçilmemesi nedeniyle bir miktar fiyat artışı olduğunu vurgulayan Bayraktar, kayısı, fındık, kiraz gibi bazı meyve fiyatlarının da doğal afetler nedeniyle arttığını anımsattı. Bayraktar, "Önümüzdeki günlerde tarla ürünlerine geçilmesiyle domates, taze fasulye, kabak, patlıcan, patates, karpuz ve kavun gibi ürünlerde üretim artışı olacak ve fiyatlar da daha makul seviyeye oturacak. Kuru gıdalarda artış beklemiyoruz. Tavuk, kuzu ve dana etinde bir artış beklemiyoruz. Bu saydığım ürünlerde fiyatlarda bir artış görüldüğü takdirde bu artışın spekülasyona bağlı bir artış olduğu kanaatimiz hasıl olacak. Özellikle ürünler fiyatları Ramazan boyunca takip edeceğiz ve spekülatif artış varsa, kamuoyunu ve ilgili kurum ve kuruluşları bilgilendireceğiz, uyaracağız" ifadelerini kullandı.

Bayraktar, bu süreçte halkın sağlığıyla oynayanlara izin verilmemesi, bunun için gıda denetimlerin artırılması gerektiğini de belirterek, Ramazan boyunca piyasaların nabzını tutmaya devam edeceklerini söyledi.

TZOB Başkanı Bayraktar 2012 yılında saman krizi yaşandığını anımsatarak, "Bir saman krizi yaşamamız muhtemel görünüyor" dedi. Bayraktar, bu konuda önlem alınmasını istedi.

Bayraktar, şunları kaydetti:

“Bütün bu bilgilerin ardından Ramazan ayı öncesinde, son yirmi günü dikkate alarak Mayıs ayı sonuna göre, dana, kuzu, tavuk etinde önemli bir artış olmadı. Ahırlarımız dolu. Üretim hem büyükbaşta, hem küçükbaşta yeterli, tavukçuluk sektörü de rahatlıkla tüketimi karşılayabilir. Tavuk eti ucuz. Halkımız rahatlıkla protein ihtiyacını karşılayabilir.

-Market fiyatları-

Aynı dönemde, market fiyatlarına baktığımızda, 5 üründe fiyat değişimi görülmezken, 13 üründe azalma, 18 üründe ise fiyat artışı olmuştur.

Fiyat değişimi görülmeyen ürünler; maydanoz, ayçiçeği yağı, toz şeker, çilek ve kuru kayısıdır. Fiyat düşüşü, yüzde 34,3 ile en fazla karpuzda görülmüştür. Bu düşüşü yüzde 14,06 ile patlıcan, yüzde 12,31 ile yeşil fasulye, yüzde 11,09 ile havuç takip etmiştir.

Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 12,03 ile kirazda görülmüştür. Kirazı yüzde 11,60 ile marul, yüzde 11,35 ile kuru fasulye, yüzde 11,13 ile limon, yüzde 10,15 ile yeşil soğan izlemiştir.

            -Üretici fiyatları-

Üretici fiyatlarına baktığımızda ise; 8 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 11 üründe azalma, 13 üründe ise fiyat artışları olmuştur.  Maydanoz, kuru soğan, kuru fasulye, nohut, yeşil mercimek, pirinç, kuru incir ve zeytinyağı fiyatlarında değişim meydana gelmemiştir.

Fiyat düşüşü yüzde 27,78 oran ile en fazla karpuzda görülmüştür. Karpuzu yüzde 26,92 ile havuç, yüzde 23,40 ile patlıcan, yüzde 19,25 ile yeşil fasulye, yüzde 18,67 ile çilek, yüzde 16,67 ile domates, yüzde 16 ile patates, yüzde 14,86 ile Antep fıstığı takip etmiştir.

Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 38,78 ile sivri biberde görülmüştür. Sivri biberi yüzde 36,36 ile kabak, yüzde 32,80 ile limon, yüzde 30,06 ile yeşil soğan, yüzde 26,86 ile yumurta, yüzde 22,30 ile kırmızı mercimek, yüzde 17,04 ile elma, yüzde 10,92 ile marul izlemiştir.

Fiyatı artan ürünlerin hangi nedenle yükseldiğine baktığımızda, sivri biber, kabak, salatalık gibi ürünlerde örtü altı yetiştiriciliğinin sonuna gelinmesi tarla ürünlerinin de tam olarak piyasaya çıkmaması etkili olmuştur. Elma ve limonda ise ürün depolardan temin edilmektedir. Arzdaki daralma fiyatları yükseltmiştir.

Et, süt ve yumurtada ise fiyatların az da olmasının yükselmesinin nedeni, artan üretim maliyetlerdir. Kırmızı mercimek fiyatı yeni sezon ürününe aittir. Geçen sezon ürünü ile kıyaslandığında fiyatlarda bir miktar artış görülmüştür.

Patates, domates, çilek, yeşil fasulye, patlıcan, karpuz gibi ürünlerde hasat edilen ürün miktarındaki artışa bağlı olarak fiyatlarda gerileme yaşanmıştır. Havuçta görülen fiyat düşüşünde ise talepteki daralma etkili olmuştur.

Kayısı, fındık, kiraz gibi bazı meyvelerde fiyat artışının nedeni doğal afetlerdir.

Önümüzdeki günlerde tarla ürünlerinin tam olarak piyasaya çıkmasıyla birlikte domates, taze fasulye, patlıcan, biber, salatalık, kabak, patates, karpuz, kavun gibi ürünlerde üretim artışı olacaktır. Üretim artışının fiyatlara olumlu yansıması beklenmektedir. Son 20 günde, baklagillerde kuru fasulyede yüzde 11,35’lik bir artış olmuştur. Bunun dışında, kırmızı mercimekte yüzde 0,61’lik bir artış, nohutta yüzde 4,35, yeşil mercimekte yüzde 0,3’lük bir fiyat düşüşü görülmektedir. Kuru fasulyede bu yıl üretim artışı olacağı tahmin ediliyor.

Kuru gıdalarda bir fiyat artışı beklemiyoruz.

Tavuk etinde yüzde 0,11’lik bir artış olmuştur. Dana ve kuzu etinde yüzde 1,1’lik bir artış meydana gelmiştir. Dana, kuzu ve tavuk etinde üretim yeterli, ciddi bir fiyat artışı beklemiyoruz. Ramazan ayı boyunca halkımız bu ürünlerden rahatlıkla tüketebilir.

Kuru gıdalarda, tavuk, dana ve kuzu etinde fiyat artışı olursa spekülatif olduğu ortaya çıkar. Tespit edip ilgili yerleri uyarırız.”

-Bu yıl ve geçen yıl Ramazan öncesi fiyatlarının karşılaştırılması-

Bu yıl ve geçen yıl Ramazan öncesi fiyatları karşılaştırdığında, market fiyatlarında 9 üründe azalma, 28 üründe ise fiyat artışı olduğunu bildiren Bayraktar, şöyle devam etti:

“Markette en fazla fiyat düşüşü yüzde 48,52 ile domateste görülmüştür. Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 31,46 ile sivri biber, yüzde 10,53 ile kuru soğan izlemiştir.

Buna karşılık, fiyatı en fazla artan ürün yüzde 154,50 oran ile kuru kayısı olmuştur. Kuru kayısıdaki fiyat artışını yüzde 70,80 ile Antep fıstığı, yüzde 64,24 ile fındık, yüzde 56,53 ile kuru fasulye, yüzde 41,65 ile kiraz, yüzde 38,10 ile şeftali, yüzde 34,38 ile pirinç, yüzde 28,82 ile kavun, yüzde 26,75 ile limon, yüzde 21,50 ile havuç, yüzde 19,77 ile patates, yüzde 17,26 ile zeytinyağı, yüzde 17,25 ile elma, yüzde 17,17 ile kırmızı mercimek, yüzde 12,70 ile yeşil fasulye, yüzde 11,25 ile karpuz takip etmiştir.

Ramazan ayları öncesinde son bir yılda,  üretici fiyatlarında, 3 üründe fiyat değişimi olmazken, 12 üründe azalma, 18 üründe ise fiyat artışı olmuştur.

Maydanoz, kavun ve nohut fiyatlarında değişim meydana gelmemiştir. Fiyat düşüşü yüzde 53 oran ile en fazla sivri biberde görülmüştür. Sivri biberdeki fiyat düşüşünü yüzde 51,22 ile domates, yüzde 38,61 ile kuru soğan, yüzde 31,12 ile patlıcan, yüzde 21,25 ile kuru üzüm, yüzde 18,87 ile yeşil soğan, yüzde 16,67 ile kuru incir, yüzde 13,06 ile marul, yüzde 10 ile kabak izlemiştir.

Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 180 oran ile kuru kayısıda görülmüştür. Kuru kayısıdaki fiyat artışını yüzde 104 fındık, yüzde 77,46 Antep fıstığı, yüzde 57,93 kiraz, yüzde 54,90 elma, yüzde 49,43 ile karpuz, yüzde 39,13 ile kuru fasulye, yüzde 35,37 ile yumurta, yüzde 30,77 ile kırmızı mercimek, yüzde 30,20 ile limon, yüzde 30 ile zeytinyağı, yüzde 28,85 ile şeftali, yüzde 27,78 ile süt, yüzde 26,51 ile patates, yüzde 23,31 ile dana eti, yüzde 15,68 ile pirinç takip etmiştir.

Bildiğiniz gibi Ramazan ayları bir önceki yıla göre on gün önce başlamaktadır. Fiyatlara bu durumun da etki edebildiği gözden kaçırılmamalı, ayrıca bazı ürünlerin fiyatlarındaki artışların doğal afetlerden kaynaklandığı unutulmamalıdır. Geçen yıl Ramazan öncesine göre üretici ve marketlerde fiyatı artan ürünlere baktığımızda, kuru kayısı, Antep fıstığı, fındık yaşanan don nedeniyle rekoltedeki kayba bağlı olarak fiyatlar artış göstermiştir. Kuru fasulyede görülen fiyat artışı ise dolar kurundaki yükseliş, önemli üretici ülkelerde fiyat artışları yaşanması ithal fiyatlarının artırmıştır. Bu da iç piyasaya yansımıştır. Bu yıl kuru fasulye üretiminde artış olacağı tahmin edilmektedir. Üretimdeki artışa paralel olarak fiyatların gerilemesi beklenmektedir.

Sektörde faaliyet gösteren büyük firmalar özellikle hububat ve baklagillerde, Ramazan ayında bir fiyat artışı yaşanmayacağı, aksine yeni sezon yaklaştığı için kuru gıdalarda yüzde 10 ile yüzde 30 arasında düşüş beklendiğini ifade etmektedirler. Ayrıca, Ramazan’da zam olur endişesi ile ihtiyaç fazlası ürün alınmaması ve spekülasyona dikkat edilmesi gerektiğini de belirtilmişlerdir. Bu açıklamaları fevkalade önemli buluyor, destekliyor ve teşekkür ediyoruz. Şu anda üreticinin elinde kuru fasulye bulunmamaktadır. Son yirmi günde yüzde 11,35'lik fiyat artışının sebebi değildir.”

            -Tüm taraflar gereken hassasiyeti göstermeli-

Ramazan ayının başlamasına sayılı günler kala tüm gözlerin gıda fiyatlarına çevrildiğini, tüketicilerin yeterli ve güvenilir gıdaya uygun fiyatla erişebilmesinin herkesin dileği olduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

“Üreticiden tüketiciye varıncaya kadar tüm taraflar bu hususta gereken hassasiyeti göstermelidir.

Üretici, esnaf, halk, Ramazan ayını dört gözle beklemektedir. Tüm taraflar Ramazan ayının anlam ve önemine yakışır şekilde hareket etmeli, halkımız mağdur edilmemelidir. Gıda denetimleri artırılmalı, halkın sağlığıyla oynanmamalıdır. Bu şekilde hareket etmeyenler öncelikle karşılarında bizi bulacaklardır. Bundan kimsenin kuşkusu olmasın.

Ramazan yaklaşırken üretici, hal, pazar ve market fiyatlarını takibe devam ediyoruz. “Ramazan fırsatçılığı yapılmasın” diyoruz. Tüketicilerimizin yeterli ve güvenilir gıdaya uygun fiyatla erişebilmesinin sağlanmasını istiyoruz. Üreticiden tüketiciye varıncaya kadar tüm taraflar, bu hususta gereken hassasiyeti göstermesini bekliyoruz.

Ramazan ayı boyunca da piyasaların nabzını tutacağız, tespitlerimizin sonuçlarını da siz değerli basın mensuplarımız aracılığıyla kamuoyunun dikkatine sunacağız. Basınımızın çok değerli temsilcileri, üreticilerimiz, tüketicilerimiz ve her kesim için çok önemsediğimiz konuları ele aldığımız basın toplantısına katıldığınız için en samimi duygularımla teşekkürlerimi sunuyor, Ramazan ayının milletimiz ve tüm İslam alemi için hayırlara vesile olmasını Cenabı Allah'tan diliyorum.”

-Buğday üretiminde düşüş-

Bayraktar, bir basın mensubunun buğday fiyatlarını sorması üzerine de "Buğdayda üretimde düşme var. TMO'nun fiyat açıklayıp açıklamayacağını bilmiyorum. Eğer TMO fiyat açıklayacaksa, doğal afetleri ve üreticimize yüklediği maliyeti dikkate almak suretiyle bir fiyat açıklamak zorunda. Eğer açıklayacaklarsa  'üreticiyi tatmin edecek bir fiyat açıklar' diye ümit ediyorum" dedi.

Yardım paketlerinin içinde hileli ürünlerin olduğuna ilişkin iddialara yönelik soru üzerine de Bayraktar, böyle bir tespitte bulunmadıklarını ancak tespit etmeleri halinde ilgili kurumları uyaracaklarını da belirtti.

Seçilmiş ürünlerde market fiyatlarındaki aylık değişim(TL/Kg)

Seçilmiş ürünlerde üretici fiyatlarındaki aylık değişim (TL/Kg)

Seçilmiş ürünlerde 2013 ve bu yılki Ramazan öncesi market fiyatlardaki değişim (TL/Kg)

 Seçilmiş ürünlerde 2013 ve bu yılki Ramazan öncesi üretici fiyatlardaki değişim (TL/Kg)

Yem ve yem hammadde fiyatları (TL/Ton)