-Kurban fiyatları

-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Geçen yıla göre, kurban satış fiyatları fazla artmadı. Makul seviyede kaldı”

-“İllere göre ve canlı ağırlığa göre değişmekle birlikte hayvan başına büyükbaşta 2 bin lira ile 11 bin 200 lira arasında, küçükbaşta ise 350 lira ile 1350 lira arasında değişecek”

-“Canlı ağırlık fiyatı da büyükbaş hayvanlarda kilogram başına 11 ile 12 lira dolaylarında, küçükbaşta kilogram başına 12 ile 13 lira civarında olacağı tahmin edilmektedir”

-“Bu yıl kurbanlık büyükbaş hayvan sayımız, geçen yıl kesilen sayının yüzde 41,7’si, küçükbaş hayvan sayımız ise geçen yıl kesilenin yüzde 56,3’ü kadar daha fazladır”

-“1,2 milyonu büyükbaş, 3,65 milyonu küçükbaş olmak üzere 4,85 milyon hayvan, bayramda kesilmek üzere ahırlarda ve kurbanlık satış merkezlerinde yerlerini almıştır”

-“Veriler, bayramda kurbanlık hayvan sayısı açısından yeterli hayvanımız olduğunu ve vatandaşlarımızın hayvan temininde sıkıntı yaşamayacaklarını göstermektedir”

-“Böylesine önemli bir dönemde, onca ithalat söylemlerine rağmen, kurbanlık ihtiyacının ülke içinden karşılanacak şekilde bir üretimin yapılabilmiş olması, gelecek açısından da umut vermektedir”

-“Elde kalan malların değerlendirilmesi, maliyetin altında piyasaya sürülmemesi açısından Et ve Süt Kurumu’nun maliyeti dikkate alan bir fiyatla üreticilerimizin kurbanlık hayvanlarını satın almasını bekliyoruz”

-“Yaklaşık 850 bin büyükbaş hayvana 4 milyar 80 milyon lira, 2,3 milyon küçükbaş hayvana ise 1 milyar 380 milyon lira olmak üzere, toplam olarak halkımızın, 5 milyar 460 milyon lira gibi bir parayı kurbanlık almak için harcayacağı tahmin edilmektedir”

-“Yeterli hayvan var ve fiyatları da gayet makul. Hatta bazı bölgelerde geçen yıl ki fiyatlardan satıldığını da yem fiyatlarındaki artışın hayvan fiyatlarına yansımadığını da görüyoruz”

-“Bizim görüşlerimizde ne kadar haklı olduğumuz ortaya çıktı. Bu yıl ithalat yapılmadı. Dolayısıyla bu üretimin artmasına sebebiyet verdi. Ve fiyatlar makul seviyede kaldı”

Ankara – 26.09.2014 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, geçen yıla göre kurban satış fiyatlarının fazla artmadığını, makul seviyede kaldığını bildirerek, “İllere göre ve canlı ağırlığa göre değişmekle birlikte hayvan başına büyükbaşta 2 bin lira ile 11 bin 200 lira arasında, küçükbaşta ise 350 lira ile 1350 lira arasında değişecek. Canlı ağırlık fiyatı da büyükbaş hayvanlarda kilogram başına 11 ile 12 lira dolaylarında, küçükbaşta kilogram başına 12 ile 13 lira civarında olacağı tahmin edilmektedir” dedi.

Bayraktar, Kurban Bayramı öncesi düzenlediği basın toplantısında, kurbanlık sayılarını, bazı illerdeki kurbanlık satış fiyatlarını, üreticilerin beklentilerini açıkladı.

Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken önemli bir görev olan kurban ibadetinin, Allah’a yakınlaşmayı, insanlar arasında dayanışma ve paylaşımı amaçladığını vurgulayan Bayraktar, şunları söyledi:

“Kurban, komşusu açken tok yatmama davranışının, insan olmanın bir gereği olduğunu bize hatırlatır. Türkiye ve diğer Müslüman ülkelerde, Kurban Bayramı bu coşkuyla kutlanırken, bu dönem, Kurban kesimi dolayısıyla da et tüketiminin olağanüstü arttığı bir dönemdir. Çok kısa zamana yığılan canlı hayvan talebi de çeşitli sıkıntıları beraberinde getirmektedir. 3-4 gün içinde milyonlarca hayvan kurban olarak kesilmekte, bu talebi karşılamakta üreticiler zorlanmakta, ulaşım, barınma, kurban alanı sağlama gibi sorunlar da baş göstermektedir.  

Bütün bunlardan dolayı Kurban Bayramı’na hazırlanmak önemli bir olaydır ve ciddi bir organizasyonu ve çalışmayı gerektirmektedir. Kurban Bayramı besiciliği,  ülkemizde yıllardır yapılan geleneksel bir yetiştirme yöntemidir. Türkiye’de Kurban Bayramlarında ortalama olarak 2 milyondan fazla küçükbaş, 800 bin baştan fazla da büyükbaş hayvan kesilmektedir. Yani 4 günlük bayram süresince 3 milyon dolayında hayvanın kesimi yapılmaktadır.”

-Kilo başına kurbanlık fiyatları büyükbaşta 11-12, küçükbaşta 12-13 lira-

Kurbanlık satışlarının illere ve bölgelere göre farklılık arz ettiğini, kimi yerlerde canlı kilogram ve et fiyatı üzerinden, kimi bölgelerde ise canlı hayvan üzerinden pazarlık yöntemiyle satış yapıldığını bildiren Bayraktar, şöyle devam etti:

“Ziraat Odalarımızdan aldığımız bilgilere göre, bu yıl Kurban döneminde hayvan fiyatları, illere göre ve canlı ağırlığa göre değişmekle birlikte hayvan başına büyükbaşta 2 bin lira ile 11 bin 200 lira arasında, küçükbaşta ise 350 lira ile 1350 lira arasında değişeceği; canlı ağırlık fiyatının da büyükbaş hayvanlarda kilogram başına 11 ile 12 lira dolaylarında, küçükbaşta kilogram başına 12 ile 13 lira civarında olacağı tahmin edilmektedir.

Geçen yıla göre kurban satış fiyatlarının fazla artmadığını, makul seviyede kaldığını görüyoruz. Kurbanlık fiyatlarının maliyetlerdeki yükselişin altında kalmasında, kurbanlık hayvan sayısındaki artış etkili oldu. Bu yıl kurbanlık büyükbaş hayvan sayımız, geçen yıl kesilen sayının yüzde 41,7’si, küçükbaş hayvan sayımız ise geçen yıl kesilenin yüzde 56,3’ü kadar daha fazladır. Tabii bu fiyatlar, Kurban Bayramı öncesi tahmini fiyatlardır. Söz konusu fiyatlar ancak, kurban pazarında oluşacak fiyatlara referans olarak kabul edilebilir. Bayram yaklaştıkça, talebe göre fiyatlar da değişebilecektir.”

-4,85 milyon baş hayvan ahırlarda ve kurbanlık satış merkezlerinde-

Türkiye’de geçen yıl 851 bin 948 büyükbaş, 2 milyon 331 bin 917 küçükbaş hayvanın bayramda kurbanlık olarak kesildiğini, kesilen hayvan sayısı 3,2 milyon başa yaklaştığını belirten Bayraktar, “Bu yıl ise; 1 milyon 207 bin 608 büyükbaş, 3 milyon 645 bin 918 de küçükbaş olmak üzere toplamda 4 milyon 853 bin 526 baş hayvan, bayramda kesilmek üzere ahırlarda ve kurbanlık satış merkezlerinde yerlerini almıştır. Veriler, bayramda kurbanlık hayvan sayısı açısından yeterli hayvanımız olduğunu ve vatandaşlarımızın hayvan temininde sıkıntı yaşamayacaklarını göstermektedir” dedi.

-Kurbanlık ihtiyacının ülke içinden karşılanacak şekilde üretim yapılması-

Bu yıl, geçmiş yıllardaki gibi kurbanlık ithal edilmemesi, üreticilerimizin ellerindeki hayvanları satması, mağdur olmalarının önlenmesi açısından önemli bir durum olduğuna dikkati çeken Bayraktar, şöyle konuştu:

“Bu aynı zamanda hayvancılığımız açısından da fevkalade önemli bir gelişmedir. Böylesine önemli bir dönemde, onca ithalat söylemlerine rağmen, kurbanlık ihtiyacının ülke içinden karşılanacak şekilde bir üretimin yapılabilmiş olması, gelecek açısından da umut vermektedir.

Görüldüğü üzere, geçen yılki talebin çok üzerinde kurbanlık hayvanımız vardır. Ancak, üreticilerimizin, bayram döneminde satılamayan hayvanlarının da, maliyetlerin altında yok pahasına ellerinden çıkmaması gerekir.

Her platformda, hayvancılık için, bir müdahale kurumu kurulması gerektiğini savunduk. Bunun hayvancılıkta piyasa istikrarının korunması için, bir zorunluluk olduğunu ifade ettik. Sonuçta hükümetimiz, taleplerimize kulak verdi ve Et ve Süt Kurumu’nu bir müdahale kurumuna dönüştürdü.  Et ve Süt Kurumu’nun, müdahale kurumu olarak çalışması için gereken, ana statüsü, Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Hayvancılık sektörü için yararlı bir fonksiyon yerine getireceğine inanıyoruz.

Tabii kurumdan beklentimiz çok. Öncelikle şunu belirtelim ki, Et ve Süt Kurumu’nun, üreticilerimizin satılamayan hayvanlarını bayram sonrasında uygun bir fiyata alması önem kazanacaktır. Bunun için yetkililerden beklentimiz, kurbanlıkları satamayan ve elinde kalan üreticilerimize yönelik belirleyecekleri alım fiyatlarını, üreticilerimizin yaptıkları masrafları da dikkate alarak, kurbana özel tespit etmeleridir. Bu durumda, üreticilerimizin bir yıllık emekleri boşa çıkmayacak, mağdur olmaları engellenecektir.”

-“Ekonomik olarak da ciddi bir hareketliliği beraberinde getiriyor”-

Kurban Bayramı, bu kadar çok hayvanın besiye alınması ve uzun süreyle bakılmaları dolayısıyla ekonomik olarak da ciddi bir hareketliliği beraberinde getirdiğini bildiren Bayraktar, şunları söyledi:

“Beslenme amaçlı hayvan alımları için ödenen paradan, yem, veteriner hizmetleri, hayvanların satılması, satış yerlerinde yer kiraları ve kişisel masraflar, bu hayvanların nakilleri, kesimler için kasaplara ödenen para ve derilerin satılmasına kadar birçok ticari faaliyet, bu dönemde söz konusu olmakta ve bütün bunlar ekonomik anlamda önemli bir yekun tutmaktadır.

2014 yılı Kurban Bayramı döneminde, tahmini olarak geçen yıla yakın yani 850 bin baş büyükbaş, 2,3 milyon baş da küçükbaş hayvan kesileceğinden yola çıkıldığında; yem masrafları şöyledir:

Kurbanlık için besiye alınan büyükbaş hayvanların en az 6 ay beslendiği düşünüldüğünde, 6 aylık yem masrafı, hayvan başına tahmini olarak bin 550 lira olarak hesaplanmıştır. Kesilecek olan 850 bin baş kurbanlık hayvan için toplam 1 milyar 317 milyon 500 bin lira yem masrafı yapıldığı tahmin edilmektedir.

Kurbanlık için besiye alınan küçükbaş hayvanların en az 6 ay beslendiği düşünüldüğünde, 6 ay süreyle hayvan başına 738 lira yem masrafı yapıldığı, 2,3 milyon baş küçükbaş hayvan için yapılan yem masrafının ise 1 milyar 697 milyon 400 bin olduğu tahmin edilmektedir.

            Toplamda 3 milyon 150 bin baş kurbanlık canlı hayvan için üreticilerimizin 3 milyar 14 milyon 900 bin lira civarında bir yem masrafı yaptıkları, dolayısıyla bu kadar bir paranın yem sektöründe kullanıldığı tahmin edilmektedir.

Ortalama 400 kilogram canlı ağırlığa sahip büyükbaş hayvanın canlı kilosunun 12 lira civarında satılacağı düşünüldüğünde bayram süresince kesilecek yaklaşık 850 bin baş hayvana halkımızın ödeyeceği para 4 milyar 80 milyon lirayı bulacaktır.

Bir küçükbaş hayvanın ortalama 600 liradan satılacağı düşünülecek olursa, kesilecek yaklaşık 2,3 milyon küçükbaş hayvana halkımızın ödeyeceği para 1 milyar 380 milyon lirayı bulmaktadır. Toplam olarak halkımızın, 5 milyar 460 milyon lira gibi bir parayı kurbanlık almak için harcayacağı tahmin edilmektedir.”

-Kurban derileri, kasap ücretleri-

Bayraktar, kurban derilerinin de önemli olduğunu, standartlara göre kesilmiş ve tuzlanmış yaş koyun derisinin fiyatının yaklaşık 4 lira civarında satıldığını, ortalama 2,3 milyon koyun kesildiği hesap edildiğinde, küçükbaş hayvanların derilerinin ekonomik değerinin yaklaşık olarak 9 milyon 200 bin lirayı bulduğunu belirtti. 400 kilogram ağırlığındaki bir sığırdan, ortalama olarak, yaklaşık 60 kilogram civarında deri çıktığını bildiren Bayraktar, “derinin kilosu 2,5 lira olarak hesaplandığında kesilecek 850 bin büyük baş hayvandan elde edilecek derinin değeri 127 milyon 500 bin lirayı buluyor. Toplam olarak kurbanlıklardan, standartlara göre elde edilecek derilerin ekonomik değeri, yaklaşık 136 milyon 700 bin lirayı geçmektedir. Fakat kurbanlıklar çoğu yerde, ehil olmayan kişiler tarafından kesildiği için deride ciddi olarak ekonomik kayıp oluşmaktadır. Bu kaybın yüzde 20'ler civarında olduğu tahmin edilmekte, bunun da ekonomik değeri 27-27,7 milyon lirayı bulmaktadır. Deri kaybı düşülecek olursa Kurban Bayramı’nda ekonomiye kazandırılan derinin değeri 109 milyon lira civarında olacaktır” dedi.

Şemsi Bayraktar, hayvanların bağırsak gibi iç organlarının büyük bir kısmının da değerlendirilmeyip atıldığı için, buradan da ciddi ekonomik kayıplar oluştuğunu vurguladı.

Kurbanlıkları satmak isteyen üreticilerin metropol illerde her ilçede farklı olmak üzere kurbanlık satış yerlerine çadır kirası ödediğini bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

“Fiyatlar ilçelere göre farklı olduğu için net bir rakam verilememekle birlikte, kalınan sürede harcanacak paraları da dahil edecek olursak önemli bir miktarda para buralarda harcanmaktadır.

Üreticilerimiz, Türkiye'nin dört bir yanından hayvanları metropollerdeki kurban satış yerlerine nakletmekte, bunun için nakliye parası ödemektedir. Ayrıca satılan hayvanlar, bayramda kişilerin kesim yapacakları yerlere taşınmakta, bunun için de para ödemektedirler. Kesilen hayvanların sayısal büyüklüğü dikkate alındığında, net rakam verememekle birlikte, önemli bir nakil masrafının olduğu söylenebilir.

Kurban bayramları son yıllarda, kasaplar için önemli bir gelir kapısı olmuştur. Kasaplar, yüzme, parçalama gibi işler için küçükbaşta 50 lira, büyükbaşta ise 200 lira civarında para almaktadır. Büyükbaşın en az yarısının kasaplar tarafından ücret mukabilinde kesildiğini düşünecek olursak, 425 bin baş hayvan için ödenecek meblağ, 85 milyon lirayı bulmaktadır. Aynı şekilde küçükbaşların yarısının kasaplar tarafından kesildiği düşünüldüğünde, 1 milyon 150 bin baş küçükbaş hayvan için ödenecek meblağ 57-58 milyon lirayı bulmakta, kesim için kasaplara ödenecek toplam meblağ 142-143 milyon lira civarında olmaktadır.”

-Sorulara yanıtlar-

Bayraktar, basın mensuplarının sorularını da yanıtladı. “Kurban bayramına yaklaşan dönemlerde kasaptaki et fiyatlarında bir artış oluyordu. Bunun sebebini ne olarak görüyorsunuz?” şeklindeki bir soru üzerine Bayraktar, “Bizim ziraat odalarımızın marifetiyle yaptığımız tespitlerde, hayvan sayısındaki artışa bağlı olarak kurban fiyatlarında hem canlı hayvan, hem kilogram fiyatında geçen yıla göre ciddi manada bir artış olmadığını gördük. Şu ana kadar fiyatlar çok makul seviyede seyrediyor. Kurban bayramına 1 hafta var. Fiyatlar bir miktar değişir mi bilmiyorum. Ama hayvan sayısının geçen yıla göre arttığını görüyoruz. Bugün için önemli olan kurbanlık hayvandır. Herkes kurbanlık hayvan almaya çalışıyor. Bizim takip ettiğimiz ve önemli olan da bu.  Yeterli hayvan var ve fiyatları da gayet makul. Hatta bazı bölgelerde geçen yıl ki fiyatlardan satıldığını da görüyoruz. Yem fiyatlarındaki artışın hayvan fiyatlarına yansımadığını da görüyoruz. Kurban kesmek isteyen vatandaşlarımız için hem fiyat hem de hayvan temini açısından bir sıkıntı görmüyoruz” dedi.

Fiyatların semtlere göre değiştiği, alım gücü yüksek semtlerde fiyatların daha yüksek olduğu, aradaki farkın sebebinin sorulması üzerine Bayraktar, “Bu arz talebe bağlı olan bir hadisedir. Zaman zaman Et ve Süt Kurumu da elindeki hayvanlarla piyasa çok yükseldiği zaman piyasaya müdahale ediyor. Böyle bir görevi de var. Bazı semtlere göre fiyat farklılıkları olabilir ama çok ciddi bir sapmalar görmüyorum. Türkiye genelinde ciddi manada sapma yok. Çok yakın rakamlar bize geliyor” diye konuştu.

Et ve Süt Kurumu’nun kalan hayvanları satın alıp almayacağı, buna yönelik bir hazırlık olup olmadığı yönündeki soru üzerine, Bayraktar, “Et ve Süt Kurumu, kurban bayramı sonrası alım yapıyor. Bu yıl da yapacaktır. Zaten elde kalan malların değerlendirilmesi yani maliyetin altında piyasaya sürülmemesi açısından Et ve Süt Kurumunun maliyeti dikkate alan bir fiyatla üreticilerimizin kurbanlık hayvanlarını satın almasını bekliyoruz. Bu hem üreticilerimizi ekonomik olarak ta destekleyeceği gibi üretimin sürdürülebilir noktada olması açısından da fevkalade önemli” dedi.

Bayraktar, “Geçtiğimiz yıllardan farklı olarak, kurban ihtiyacının yurt içinden karşılanmasının nesnel bir sebebi var mı?” şeklindeki soru üzerine de şunları söyledi:

“Bu sene yurt içinden karşılanmasının sebebi şu; üretim artıyor. Her zaman söylüyoruz. Siz üretimi desteklediğinizde ve ithalat yapmadığınızda üretim artır. Üreticimiz ahırlarını doldurur. Ve ihtiyacın önemli bir kısmını karşılar. Hatta şu anda tamamını karşılıyoruz. Bizim bu görüşlerimizde ne kadar haklı olduğumuz ortaya çıktı. Ve bu yıl ithalat yapılmadı, biliyorsunuz. Dolayısıyla bu üretimin artmasına sebebiyet verdi. Ve bunun doğal sonucu olarak da fiyatlar makul seviyede kaldı. Ama siz ithalat yaptığınızda ahırları boşaltıyorsunuz. Burada önemli olan üretim. Üreticiyi üretimden çektiğinizde belli bir dönem için ithalat yaparsınız ama sürekli ithalat yapamazsınız. Yurt dışından nasıl et geldiği de belli değil. Siz içerideki tanıyorsunuz ve denetliyorsunuz. Yurt dışındaki üretimi denetleme şansınız yok. Çok değişik ülkelerden çok ucuz ve kalitesiz etlerde geliyor. Dolayısıyla biz bu yıl halkımıza yerli üretimle kaliteli üretimle et vermenin de gururunu yaşıyoruz.”

İslam dünyasının, sıkıntılı bir süreçten geçtiğine dikkatinizi çeken Bayraktar, milyonlarca Müslümanın, her gün çatışmanın, iç savaşın, katliamın, kanın, gözyaşının hüküm sürdüğü, barışa hasret kalan bir ortamda yaşadığını bildirerek, bir an önce barış, huzur temennisinde bulundu, tüm İslam alemine huzurlu bir Kurban Bayramı diledi.

Yıllar itibarıyla Türkiye’de kesilen ve mevcut kurbanlık hayvan sayıları:

Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Bazı illere göre 2013-2014 yılları tahmini üretici kurbanlık hayvan satış fiyatları

Büyükbaş kurbanlık fiyatları:

Küçükbaş kurbanlık fiyatları:

Kaynak: Ziraat Odaları