-Elmayı da don vurdu…
-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Isparta, Karaman, Niğde, Amasya, Konya, Osmaniye, Aksaray, Çankırı, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir, Sivas, Yozgat, Kayseri, Elazığ, Tunceli, Sakarya, Afyonkarahisar, Tokat, Çorum ve Ordu’da yüzde 20’den başlayıp, yüzde 100’e varan oranlarda don zararı meydana geldi”
-“Don zararı nedeniyle elma üretiminde beklenen düşüş, 49 milyon dolara ulaşan ihracatımızı da olumsuz etkileyecektir”
-“Sigortasını yaptırmış olan üreticilerimizden, ürünü ‘pembe gonca’ döneminde zarar görenlerin de, bu seneye mahsus olmak üzere sigorta kapsamında değerlendirilmesi mağduriyeti önleyecektir”
Ankara - 08.05.2014 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 29-30 Mart 2014 tarihlerinde yaşanan don olayının birçok ilde diğer meyve türlerinde olduğu gibi elma ağaçlarını da çok olumsuz etkilediğini bildirdi.
Bayraktar, “elmada da donun etkisi büyük. Isparta, Karaman, Niğde, Amasya, Konya, Osmaniye, Aksaray, Çankırı, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir, Sivas, Yozgat, Kayseri, Elazığ, Tunceli, Sakarya, Afyonkarahisar, Tokat, Çorum ve Ordu’da yüzde 20’den başlayıp, yüzde 100’e varan oranlarda don zararı meydana geldi” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, dondan en fazla zarar gören Isparta, Karaman, Niğde, Konya, Osmaniye, Aksaray, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir, Yozgat, Kayseri, Elazığ, Sakarya ve Çorum’da 2013 yılı toplam elma üretiminin yüzde 59’unun üretildiğini bildirdi.
-Elmada dünyada Türkiye üçüncü, Türkiye’de Isparta birinci-
Isparta’nın 634 bin 862 ton elma üretimiyle yüzde 20,3, Karaman’ın 571 bin 479 ton üretimle yüzde 18,3, Niğde’nin ise 349 bin 122 ton üretimle yüzde 11,2 pay aldığını vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
“Dünyada 4,8 milyon hektar alanda 76 milyon ton elma üretiliyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) 2012 yılı verilerine göre elma üretimi bakımından dünyada önde gelen ülkeler arasında olan ülkemiz, üretimde üçüncü sıradadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2013 yılında elma üretimimiz 3 milyon 128 bin 450 tona ulaştı. Elma üretimi, 17,9 milyon ton olan toplam meyve üretimimiz içinde yüzde 17’lik payla önemli bir yer tutuyor.
Son yıllarda üretimde kalitenin artmasıyla birlikte, 2012 yılında 68 bin 774 ton olan elma ihracatımız, 2013 yılında yüzde 82,8 artışla 125 bin 682 tona yükseldi. Üretimimiz bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 8 arttı. İthalatımız ise yüzde 42,1 azalarak 2 bin 153 tona geriledi. 2013 yılında 2 milyon 67 bin dolarlık ithalata karşın, 48 milyon 951 bin dolarlık ihracat yapıldı. ”
-“2013’te güzel bir yıl geçiren sektör, bu yıl zor duruma düştü”-
Üretim ve ihracattaki artışın yanı sıra, ithalattaki azalışla elma üretimi bakımından güzel bir yıl geçiren sektörün, ne yazık ki bu yıl, 29-30 Mart tarihlerinde yaşanan don afeti nedeniyle zor duruma düştüğünü bildiren Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Don zararı nedeniyle elma üretiminde beklenen düşüş, ihracatımızı da olumsuz etkileyecektir.
Don zararının sigorta kapsamına alınmış olması olumlu bir gelişme olmakla beraber, prim desteğine rağmen ödenen sigorta bedelleri üreticilerimize yüksek gelmektedir.
Diğer taraftan donda çiçeklenme dönemi sigorta kapsamındadır. Ancak bu sene yaşanan don, elma bahçelerinin çoğunu çiçekler henüz ‘pembe gonca’ dönemindeyken yakaladı. Bu nedenle sigortasını yaptırmış olan üreticilerimizden, ürünü ‘pembe gonca’ döneminde zarar görenlerin de, bu seneye mahsus olmak üzere sigorta kapsamında değerlendirilmesi mağduriyeti önleyecektir.”
-“Borçlar faizsiz olarak ertelenmeli”-
Ürünü dondan zarar gören üreticilerimizin mağduriyetlerinin giderilmesi ve üretimlerine devam edebilmeleri için Ziraat Bankası, özel bankalar ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan vadesi gelmemiş borçlarının, elektrik borçlarının ile SGK prim borçlarının faizsiz olarak ertelenmesi gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, “bir sonraki üretim dönemi için ihtiyaç duyulan maddi desteğin de sağlanması bir zorunluluk olarak ortadadır” dedi.
2013 yılında iller itibarıyla toplu meyveliklerin alanı, elma üretimi, ağaç başına ortalama verim, toplam ağaç sayısı ve illerin payı:
İller |
Toplu Meyveliklerin Alanı (Dekar) |
Toplu Meyveliklerin Alanında İllerin Payı (Yüzde) |
Elma Üretimi (Ton) |
Elma Üretiminde İllerin Payı (Yüzde) |
Ağaç Başına Ortalama Verim (Kg) |
Toplam Ağaç Sayısı |
Toplam Elma Ağacı Sayısında İllerin Payı (Yüzde) |
Isparta |
216.778 |
12,52 |
634.862 |
20,29 |
461 |
6.756.482 |
10,66 |
Karaman |
207.971 |
12,01 |
571.479 |
18,27 |
337 |
10.207.346 |
16,1 |
Niğde |
216.982 |
12,54 |
349.122 |
11,16 |
343 |
6.765.231 |
10,67 |
Denizli |
67.003 |
3,87 |
186.414 |
5,96 |
471 |
2.268.374 |
3,58 |
Antalya |
145.664 |
8,42 |
176.143 |
5,63 |
268 |
3.827.581 |
6,04 |
Kayseri |
59.852 |
3,46 |
126.307 |
4,04 |
364 |
2.861.254 |
4,51 |
Çanakkale |
38.806 |
2,24 |
118.453 |
3,79 |
468 |
1.178.312 |
1,86 |
Kahramanmaraş |
56.060 |
3,24 |
97.673 |
3,12 |
335 |
1.996.580 |
3,15 |
Mersin |
43.706 |
2,52 |
80.131 |
2,56 |
328 |
1.373.549 |
2,17 |
Konya |
95.028 |
5,49 |
75.666 |
2,42 |
160 |
3.572.775 |
5,64 |
Bursa |
39.194 |
2,26 |
58.129 |
1,86 |
258 |
1.420.583 |
2,24 |
Afyon |
29.474 |
1,7 |
45.071 |
1,44 |
348 |
709.597 |
1,12 |
Ankara |
34.182 |
1,97 |
36.310 |
1,16 |
217 |
1.025.403 |
1,62 |
Amasya |
15.420 |
0,89 |
33.118 |
1,06 |
350 |
651.532 |
1,03 |
Sakarya |
11.585 |
0,67 |
30.318 |
0,97 |
270 |
457.184 |
0,72 |
Iğdır |
20.409 |
1,18 |
24.355 |
0,78 |
403 |
285.545 |
0,45 |
Malatya |
28.744 |
1,66 |
24.246 |
0,78 |
223 |
554.165 |
0,87 |
Bolu |
19.416 |
1,12 |
23.759 |
0,76 |
186 |
423.800 |
0,67 |
Aydın |
28.032 |
1,62 |
22.856 |
0,73 |
151 |
765.768 |
1,21 |
Adana |
12.250 |
0,71 |
22.399 |
0,72 |
217 |
630.585 |
0,99 |
Kütahya |
6.624 |
0,38 |
20.665 |
0,66 |
228 |
553.311 |
0,87 |
Erzincan |
12.268 |
0,71 |
18.596 |
0,59 |
315 |
416.012 |
0,66 |
Samsun |
5.953 |
0,34 |
16.269 |
0,52 |
114 |
1.122.453 |
1,77 |
Tokat |
11.504 |
0,66 |
15.710 |
0,5 |
275 |
482.171 |
0,76 |
Burdur |
15.606 |
0,9 |
15.187 |
0,49 |
203 |
357.701 |
0,56 |
Gaziantep |
18.729 |
1,08 |
15.091 |
0,48 |
162 |
465.660 |
0,73 |
Bingöl |
12.124 |
0,7 |
14.431 |
0,46 |
203 |
328.165 |
0,52 |
Nevşehir |
8.913 |
0,51 |
14.261 |
0,46 |
160 |
519.371 |
0,82 |
Kastamonu |
8.312 |
0,48 |
14.199 |
0,45 |
169 |
541.865 |
0,85 |
Elazığ |
14.253 |
0,82 |
13.260 |
0,42 |
228 |
448.668 |
0,71 |
Yalova |
3.854 |
0,22 |
12.157 |
0,39 |
257 |
178.540 |
0,28 |
Balıkesir |
9.322 |
0,54 |
11.424 |
0,37 |
209 |
515.428 |
0,81 |
Hakkari |
11.995 |
0,69 |
10.869 |
0,35 |
245 |
436.470 |
0,69 |
Muğla |
13.870 |
0,8 |
10.205 |
0,33 |
193 |
316.316 |
0,5 |
Aksaray |
18.570 |
1,07 |
10.103 |
0,32 |
194 |
305.581 |
0,48 |
Uşak |
7.223 |
0,42 |
8.647 |
0,28 |
263 |
160.630 |
0,25 |
Çorum |
11.918 |
0,69 |
8.610 |
0,28 |
111 |
482.148 |
0,76 |
Çankırı |
10.776 |
0,62 |
8.462 |
0,27 |
128 |
388.481 |
0,61 |
Trabzon |
232 |
0,01 |
8.114 |
0,26 |
118 |
373.351 |
0,59 |
Manisa |
11.061 |
0,64 |
8.107 |
0,26 |
158 |
337.420 |
0,53 |
Yozgat |
12.260 |
0,71 |
7.665 |
0,25 |
175 |
640.995 |
1,01 |
Ordu |
155 |
0,01 |
7.524 |
0,24 |
85 |
334.940 |
0,53 |
Van |
22.025 |
1,27 |
7.001 |
0,22 |
175 |
518.347 |
0,82 |
Bitlis |
9.723 |
0,56 |
6.783 |
0,22 |
290 |
299.371 |
0,47 |
Düzce |
300 |
0,02 |
6.003 |
0,19 |
225 |
131.453 |
0,21 |
Erzurum |
3.838 |
0,22 |
5.913 |
0,19 |
233 |
166.752 |
0,26 |
Eskişehir |
4.418 |
0,26 |
5.685 |
0,18 |
189 |
181.887 |
0,29 |
Kocaeli |
4.817 |
0,28 |
5.439 |
0,17 |
186 |
162.624 |
0,26 |
Kırklareli |
1.443 |
0,08 |
5.418 |
0,17 |
159 |
244.063 |
0,39 |
Bartın |
3.153 |
0,18 |
5.271 |
0,17 |
146 |
218.139 |
0,34 |
Tekirdağ |
2.213 |
0,13 |
5.221 |
0,17 |
126 |
416.614 |
0,66 |
Sinop |
3.183 |
0,18 |
4.746 |
0,15 |
166 |
235.915 |
0,37 |
Giresun |
3.786 |
0,22 |
4.495 |
0,14 |
88 |
289.126 |
0,46 |
Bilecik |
4.246 |
0,25 |
4.270 |
0,14 |
142 |
214.296 |
0,34 |
Sivas |
5.979 |
0,35 |
4.238 |
0,14 |
117 |
348.615 |
0,55 |
Osmaniye |
2.193 |
0,13 |
4.170 |
0,13 |
194 |
161.432 |
0,25 |
İzmir |
7.123 |
0,41 |
4.074 |
0,13 |
127 |
160.718 |
0,25 |
Artvin |
2.129 |
0,12 |
3.938 |
0,13 |
186 |
127.473 |
0,2 |
Gümüşhane |
3.886 |
0,22 |
3.903 |
0,12 |
145 |
240.563 |
0,38 |
Kırşehir |
1.520 |
0,09 |
3.827 |
0,12 |
234 |
111.111 |
0,18 |
Zonguldak |
1.975 |
0,11 |
3.454 |
0,11 |
120 |
197.310 |
0,31 |
Hatay |
1.779 |
0,1 |
3.330 |
0,11 |
153 |
172.480 |
0,27 |
İstanbul |
1.135 |
0,07 |
2.784 |
0,09 |
119 |
115.022 |
0,18 |
Edirne |
2.538 |
0,15 |
2.778 |
0,09 |
126 |
214.405 |
0,34 |
Adıyaman |
3.894 |
0,22 |
2.590 |
0,08 |
127 |
154.855 |
0,24 |
Kilis |
4.195 |
0,24 |
2.487 |
0,08 |
159 |
85.452 |
0,13 |
Karabük |
1.146 |
0,07 |
2.107 |
0,07 |
91 |
161.236 |
0,25 |
Bayburt |
433 |
0,03 |
1.802 |
0,06 |
153 |
24.190 |
0,04 |
Diyarbakır |
4.615 |
0,27 |
1.715 |
0,05 |
89 |
102.250 |
0,16 |
Tunceli |
3.023 |
0,17 |
1.686 |
0,05 |
110 |
76.408 |
0,12 |
Muş |
2.131 |
0,12 |
1.381 |
0,04 |
136 |
62.110 |
0,1 |
Kırıkkale |
833 |
0,05 |
1.369 |
0,04 |
114 |
68.785 |
0,11 |
Mardin |
814 |
0,05 |
937 |
0,03 |
127 |
33.430 |
0,05 |
Rize |
171 |
0,01 |
897 |
0,03 |
60 |
83.227 |
0,13 |
Kars |
832 |
0,05 |
623 |
0,02 |
173 |
12.890 |
0,02 |
Şırnak |
581 |
0,03 |
465 |
0,01 |
83 |
61.213 |
0,1 |
Ardahan |
403 |
0,02 |
450 |
0,01 |
39 |
11.750 |
0,02 |
Batman |
1.339 |
0,08 |
332 |
0,01 |
45 |
29.070 |
0,05 |
Şanlıurfa |
700 |
0,04 |
257 |
0,01 |
62 |
26.388 |
0,04 |
Ağrı |
287 |
0,02 |
139 |
0 |
45 |
16.700 |
0,03 |
Siirt |
78 |
0 |
105 |
0 |
15 |
7.962 |
0,01 |
Toplam |
1.730.955 |
100 |
3.128.450 |
100 |
15.625 |
63.382.955 |
100 |
Kaynak: TÜİK
Yıllara göre elma ithalat ve ihracat rakamları:
Yıl |
Elma İhracatı (Ton) |
Elma İhracatı (Bin Dolar) |
Elma İthalatı (Ton) |
Elma İthalatı (Bin Dolar) |
2004 |
20.023 |
9.950 |
2.465 |
1.544 |
2005 |
29.043 |
11.960 |
4.021 |
3.000 |
2006 |
24.868 |
10.355 |
3.963 |
3.110 |
2007 |
9.644 |
5.432 |
5.037 |
4.401 |
2008 |
19.972 |
12.314 |
2.866 |
2.807 |
2009 |
59.945 |
22.862 |
4.237 |
4.081 |
2010 |
80.208 |
32.713 |
2.643 |
2.548 |
2011 |
87.302 |
36.605 |
5.592 |
5.383 |
2012 |
68.774 |
28.515 |
3.717 |
3.187 |
2013 |
125.682 |
48.951 |
2.153 |
2.067 |
Kaynak: TÜİK