Türkiye Ziraat Odaları Birliği

Vatan Hürriyet Ekmek

ZOBİS
ZOBİS
Türkiye Ziraat Odaları Birliği > Haberler > Büyükşehir belediyeleri tarıma da kaynak ayırmalı…

Büyükşehir belediyeleri tarıma da kaynak ayırmalı…

-Büyükşehir belediyeleri tarıma da kaynak ayırmalı…

-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Büyükşehir belediyesi sayısının 16’dan 30’a çıkması ve sınırlarının tüm ili kapsaması ve 30 Mart seçimleri sonrası, bu illerdeki belde ve köylerin hukuki statülerinin mahalleye dönüşmesiyle tarım da belediyelerin hizmet götüreceği alanlar içine girdi”

-“2012 yıl sonunda 17 milyon 178 bin 953 olan belde ve köy nüfusu, 30 büyükşehir belediyesinin sınırlarının il sınırı olması, belde ve köylerin yerlerine mahallelerin kurulması dolayısıyla 2013’te 6 milyon 633 bin 451’e indi”

-“59 milyon nüfusla ülke nüfusunun yüzde 77’sini kapsayan 30 büyükşehir belediyesi, Adana,  Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Hatay, Mersin, İzmir, Konya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Şanlıurfa gibi ülke tarımının en önemli merkezlerini de içinde barındırıyor”

-“30 büyükşehir belediyesinin 135 milyon 270 bin 869 dekar tarım alanı bulunuyor. Bu alan, İngiltere’nin yarısından fazla, Güney Kore’nin 1,5 katından, İsrail’in 6 katından büyük bir alana denk geliyor”

-“Büyükşehir belediyeleri, toplam tarım arazilerinin yüzde 56,81’ine, tahıllar ve diğer bitkisel ürünler ekilen alanların yüzde 54,30’una, nadas alanlarının yüzde 49,66’sına, sebze bahçelerinin yüzde 69,84’üne, meyveler, içecek ve baharat bitki alanlarının yüzde 74,81’ine, süs bitkileri alanlarının yüzde 85,31’ine sahip durumdalar”

-“Demokratik hukuk devletinin vazgeçilmez ana unsuru olan seçimlerin ülkemiz için hayırlı olmasını temenni ediyorum”

-“Büyükşehir belediye başkanlarımız tarıma sahip çıkmalı, tarımla ilgili birim kurmalı, verimli tarım arazileri ve sulak alanları korumalıdır”

-“Çiftçiye hizmet ibadettir mantığıyla hareket ederlerse, hem illerini kalkındırırlar hem de kentlere hızlı göçün önüne geçerek, nüfusu kırsalda tutmayı başarırlar, kamu hizmetini aksatmadan yürütürler”

 

Ankara – 03.04.2014 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, büyükşehir belediyesi sayısının 16’dan 30’a çıkması ve sınırlarının tüm ili kapsaması ve 30 Mart 2014 Mahalli İdareler Genel Seçimleri sonrası, bu

illerdeki belde ve köylerin hukuki statülerinin mahalle haline dönüşmesiyle tarımın da belediyelerin hizmet götüreceği alanlar içine girdiğine dikkati çekti.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, 2012 yıl sonunda 17 milyon 178 bin 953 olan belde ve köy nüfusunun, 30 büyükşehir belediyesinin sınırlarının il sınırı olması, belde ve köylerin yerlerine mahallelerin kurulması dolayısıyla 2013’te 6 milyon 633 bin 451’e indiğini belirtti. 30 büyükşehir belediyesinde 2012 yılı sonunda 58 milyon 53 bin 547 olan nüfusun 2013 yılı sonunda 58 milyon 999 bin 801’e yükseldiğini bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

“30 büyükşehirde il ve ilçe merkezlerinde yaşayan 47 milyon 650 bin 285 nüfus, kanuni düzenlemeyle 58 milyon 999 bin 801 olan il nüfusu seviyesine çıktı. 2012 yılı sonunda 10 milyon 403 bin 262 olan 30 olan belde ve köy nüfusu ise 30 Mart 2014 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimiyle belde ve köylerin hukuki statüleri sona erdiği için sıfıra indi. Kırsaldaki bu nüfus mahalle kapsamında ilçe belediyelerine, ilçe belediyeleri de büyükşehir belediyelerine bağlandılar. Türkiye nüfusunun 59 milyonunun yaşadığı 30 büyükşehirde hukuken bir tane bile belde ve köy kalmadı. Tabii hukuken belde ve köy kalmasa da burada tarım yapılmayacak değil. Köy ve belde hayatı, kırsal nüfus fiilen devam edecek.”

 

-“30 büyükşehir ülke nüfusunun yüzde 77’sini barındırıyor”-

 

59 milyonla ülke nüfusunun yüzde 77’sini kapsayan Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, Mersin, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van’dan oluşan 30 büyükşehir belediyesi içinde, Adana,  Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Hatay, Mersin, İzmir, Konya,  Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Şanlıurfa gibi büyükşehirlerin tarımın en önemli merkezlerini de içinde barındırdığını vurgulayan Bayraktar, şöyle devam etti:

“30 büyükşehir belediyesinin 135 milyon 270 bin 869 dekar tarım alanı bulunuyor. Bu alan, İngiltere’nin yarısından fazla; Güney Kore’nin 1,5 katından, İsrail’in 6 katından büyük bir alana denk geliyor.

Büyükşehir belediyeleri, 238 milyon 106 bin 715 dekar olan Türkiye toplam tarım alanının 135 milyon 270 bin 869 dekarını, 156 milyon 180 bin 591 dekar olan tahıllar ve diğer bitkisel ürünler ekilen alanların 84 milyon 813 bin 229 dekarını, 41 milyon 475 bin 865 dekar olan nadas alanlarının 20 milyon 594 bin 862 dekarını, 8 milyon 84 bin 876 dekar olan sebze bahçeleri alanının 5 milyon 646 bin 647 dekarını, 32 milyon 320 bin 346 dekar olan meyveler, içecek ve baharat bitki alanlarının 24 milyon 177 bin 709 dekarını, 45 bin 37 dekar olan süs bitkileri alanının 38 bin 422 dekarını sınırları içinde barındırıyor.

30 büyükşehir belediyesi, toplam tarım arazilerinin yüzde 56,81’ine, tahıllar ve diğer bitkisel ürünler ekilen alanların yüzde 54,30’una, nadas alanlarının yüzde 49,66’sına, sebze bahçelerinin yüzde 69,84’üne, meyveler, içecek ve baharat bitki alanlarının yüzde 74,81’ine, süs bitkileri alanlarının yüzde 85,31’ine sahip durumda. Bu illerimizin büyük çoğunluğunda iç ve dış pazara yönelik modern tarım yapılıyor. Hayvancılıkta da çok ileriler. Bundan dolayı ülke tarımı için vazgeçilmez önemdeler.” 

  

-“Seçilenlere görevlerinde başarılar diliyorum”-

 

Demokratik hukuk devletinin vazgeçilmez ana unsuru olan seçimlerin ülkemiz için hayırlı olmasını temenni eden, 30 Mart 2014 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimi’nde yeni seçilen veya seçimlerle halktan görevini sürdürme yetkisini alan bütün belediye başkanlarına, belediye meclis üyelerine, il genel meclisi üyelerine ve muhtarlara görevlerinde başarılar dileyen Bayraktar, şunları kaydetti:

“Özellikle de son yasayla sorumluluk alanları bir kat daha artan büyükşehir belediye başkanlarımızın ve belediye meclis üyelerimizin gece gündüz demeden çalışmaları gerektiğine dikkati çekmek istiyorum. Çünkü tüketim alışkanlıkları değişen, gittikçe artan dünya nüfusu ve ülke nüfusumuz göz önüne alındığında her geçen gün daha da fazla önem kazanan gıda ve tarım konusu faaliyet alanları içine ister istemez girecektir. Büyükşehir belediye başkanlarımız, ülkemizin tarıma sahip çıkmalı, çiftçiyi korumalı, tarımla ilgili birim kurmalı, verimli tarım arazilerini ve sulak alanları korumalıdır.

Çiftçiye hizmet ibadettir mantığıyla hareket ederlerse, hem illerini kalkındırırlar hem de kentlere hızlı göçün önüne geçerek, nüfusu kırsalda tutmayı başarırlar, kamu hizmetini aksatmadan yürütürler.”

 

-“Kırsal kalkınma olmazsa nüfus kentlere akın eder”-

 

Büyükşehir belediye başkanlarının nüfusu kırsalda tutamamaları halinde, kırsaldan kopan nüfusun kentlere akın edeceğine dikkati çeken Bayraktar, “bu durumda kıt kaynaklarla hizmet götürmeleri gereken milyonlarca kişi daha varoşlara yerleşecektir. Bu durumu kentlerin altyapısı kaldıramayacak, kırsalda nüfus azalması da ülke tarımına büyük hasar verecektir. Bu insanların kırsal kalkınma yoluyla yaşadıkları yerlerde tutulması, hem kentler hem de kırsal için hayati bir konudur. Kırsalda tarıma yönelik sanayiye ağırlık verilmeli, kentle kır arasında kamu hizmetleri açısından bir fark olmamalı, insanlar doğduğu yerde doyabilmelidir” dedi.

            30 büyükşehir belediyesi ve 51 ilde 2012 ve 2013 yılı toplam nüfusları, il ve ilçe merkezi nüfusları, belde ve köy nüfusları şöyle:

 

İller

2012 Yılsonu Nüfusu

2013 Yılsonu Nüfusu

2012 İl ve İlçe Merkezi Nüfusu

2013 İl ve İlçe Merkezi Nüfusu

2012 Belde ve Köy Nüfusu

2013 Belde ve Köy Nüfusu

Adana

2.125.635

2.149.260

1.886.624

2.149.260

239.011

-

Ankara

4.965.542

5.045.083

4.842.136

5.045.083

123.406

-

Antalya

2.092.537

2.158.265

1.492.674

2.158.265

599.863

-

Aydın

1.006.541

1.020.957

611.846

1.020.957

394.695

-

Balıkesir

1.160.731

1.162.761

711.743

1.162.761

448.988

-

Bursa

2.688.171

2.740.970

2.402.012

2.740.970

286.159

-

Denizli

950.557

963.464

670.812

963.464

279.745

-

Diyarbakır

1.592.167

1.607.437

1.155.258

1.607.437

436.909

-

Erzurum

778.195

766.729

509.474

766.729

268.721

-

Eskişehir

789.750

799.724

710.830

799.724

78.920

-

Gaziantep

1.799.558

1.844.438

1.604.933

1.844.438

194.625

-

Hatay

1.483.674

1.503.066

742.590

1.503.066

741.084

-

Mersin

1.682.848

1.705.774

1.327.870

1.705.774

354.978

-

İstanbul

13.854.740

14.160.467

13.710.512

14.160.467

144.228

-

İzmir

4.005.459

4.061.074

3.661.930

4.061.074

343.529

-

Kayseri

1.274.968

1.295.355

1.116.393

1.295.355

158.575

-

Kocaeli

1.634.691

1.676.202

1.527.407

1.676.202

107.284

-

Konya

2.052.281

2.079.225

1.563.863

2.079.225

488.418

-

Malatya

762.366

762.538

504.793

762.538

257.573

-

Manisa

1.346.162

1.359.463

904.513

1.359.463

441.649

-

Kahramanmaraş

1.063.174

1.075.706

675.589

1.075.706

387.585

-

Mardin

773.026

779.738

458.112

779.738

314.914

-

Muğla

851.145

866.665

373.937

866.665

477.208

-

Ordu

741.371

731.452

423.295

731.452

318.076

-

Sakarya

902.267

917.373

680.637

917.373

221.630

-

Samsun

1.251.722

1.261.810

840.399

1.261.810

411.323

-

Tekirdağ

852.321

874.475

589.049

874.475

263.272

-

Trabzon

757.898

758.237

426.882

758.237

331.016

-

Şanlıurfa

1.762.075

1.801.980

975.455

1.801.980

786.620

-

Van

1.051.975

1.070.113

548.717

1.070.113

503.258

-

30 İl

58.053.547

58.999.801

47.650.285

58.999.801

10.403.262

-

 

 

 

 

 

 

 

Adıyaman

595.261

597.184

365.381

373.183

229.880

224.001

Afyonkarahisar

703.948

707.123

377.845

396.621

326.103

310.502

Ağrı

552.404

551.177

292.525

294.705

259.879

256.472

Amasya

322.283

321.977

211.474

215.997

110.809

105.980

Artvin

167.082

169.334

93.673

94.316

73.409

75.018

Bilecik

204.116

208.888

154.952

160.798

49.164

48.090

Bingöl

262.507

265.514

150.166

150.556

112.341

114.958

Bitlis

337.253

337.156

182.939

184.454

154.314

152.702

Bolu

281.080

283.496

181.613

190.276

99.467

93.220

Burdur

254.341

257.267

157.690

165.970

96.651

91.297

Çanakkale

493.691

502.328

278.055

288.770

215.636

213.558

Çankırı

184.406

190.909

115.415

119.476

68.991

71.433

Çorum

529.975

532.080

365.526

369.163

164.449

162.917

Edirne

399.708

398.582

276.579

279.508

123.129

119.074

Elazığ

562.703

568.239

418.991

406.131

143.712

162.108

Erzincan

217.886

219.996

129.439

126.120

88.447

93.876

Giresun

419.555

425.007

248.957

251.811

170.598

173.196

Gümüşhane

135.216

141.412

67.514

70.667

67.702

70.745

Hakkari

279.982

273.041

156.109

149.217

123.873

123.824

Isparta

416.663

417.774

283.459

289.203

133.204

128.571

Kars

304.821

300.874

131.235

129.458

173.586

171.416

Kastamonu

359.808

368.093

202.006

207.045

157.802

161.048

Kırklareli

341.218

340.559

232.154

232.309

109.064

108.250

Kırşehir

221.209

223.498

161.978

165.717

59.231

57.781

Kütahya

573.421

572.059

375.267

382.126

198.154

189.933

Muş

413.260

412.553

154.472

156.411

258.788

256.142

Nevşehir

285.190

285.460

162.228

168.771

122.962

116.689

Niğde

340.270

343.658

173.480

182.097

166.790

161.561

Rize

324.152

328.205

207.631

204.194

116.521

124.011

Siirt

310.879

314.153

191.703

193.282

119.176

120.871

Sinop

201.311

204.568

109.787

109.864

91.524

94.704

Sivas

623.535

623.824

428.426

439.564

195.109

184.260

Tokat

613.990

598.708

358.494

358.155

255.496

240.553

Tunceli

86.276

85.428

57.737

53.388

28.539

32.040

Uşak

342.269

346.508

233.659

238.563

108.610

107.945

Yozgat

453.211

444.211

266.090

264.470

187.121

179.741

Zonguldak

606.527

601.567

287.305

355.771

319.222

245.796

Aksaray

379.915

382.806

236.177

239.740

143.738

143.066

Bayburt

75.797

75.620

40.564

40.836

35.233

34.784

Karaman

235.424

237.939

165.564

168.686

69.860

69.253

Kırıkkale

274.727

274.658

232.959

231.831

41.768

42.827

Batman

534.205

547.581

399.042

420.833

135.163

126.748

Şırnak

466.982

475.255

298.929

296.790

168.053

178.465

Bartın

188.436

189.139

68.151

72.995

120.285

116.144

Ardahan

106.643

102.782

37.522

36.214

69.121

66.568

Iğdır

190.409

190.424

101.483

102.154

88.926

88.270

Yalova

211.799

220.122

149.421

155.016

62.378

65.106

Karabük

225.145

230.251

172.945

172.756

52.200

57.495

Kilis

124.320

128.586

88.934

93.640

35.386

34.946

Osmaniye

492.135

498.981

363.067

374.867

129.068

124.114

Düzce

346.493

351.509

201.434

210.127

145.059

141.382

51 İl

17.573.837

17.668.063

10.798.146

11.034.612

6.775.691

6.633.451

Türkiye

75.627.384

76.667.864

58.448.431

70.034.413

17.178.953

6.633.451

            Kaynak: TÜİK

           

30 büyükşehir ve 51 ilin toplam tarım, tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin ekilen, nadas, sebze bahçeleri, meyveler, içecek ve baharat bitkileri ile süs bitkileri alanları dekar olarak şöyle:

 

 

30 Büyükşehir

Toplam Alan (Dekar)

Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı (Dekar)

Nadas Alanı (Dekar)

Sebze Bahçeleri Alanı (Dekar)

Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı (Dekar)

Süs Bitkileri Alanı (Dekar)

1

Konya

19.018.385

12.588.987

5.865.622

176.516

385.753

1.507

2

Şanlıurfa

12.199.207

8.973.607

1.875.700

201.793

1.148.097

10

3

Ankara

12.037.055

7.944.818

3.321.444

448.267

322.198

328

4

Kayseri

6.052.006

3.470.611

2.161.974

265.280

154.127

14

5

Diyarbakır

6.015.635

5.470.389

120.766

169.481

254.999

0

6

Eskişehir

5.736.395

3.747.097

1.848.555

96.339

44.363

41

7

Manisa

5.010.556

2.640.133

119.797

341.932

1.907.930

764

8

Adana

4.755.116

3.710.851

82.545

300.491

661.085

144

9

Balıkesir

4.242.721

2.843.348

147.545

306.994

944.358

476

10

Mersin

3.961.557

2.201.986

242.700

306.713

1.209.647

511

11

Denizli

3.692.584

2.525.002

207.011

131.479

828.975

117

12

Samsun

3.692.414

2.233.367

191.132

331.581

935.683

651

13

Aydın

3.683.380

1.361.458

39.293

115.955

2.166.574

100

14

Antalya

3.646.281

2.077.195

382.196

469.056

712.197

5.637

15

Gaziantep

3.630.592

1.501.418

34.499

85.452

2.009.223

0

16

Kahramanmaraş

3.595.778

2.472.257

327.346

103.956

692.201

18

17

Erzurum

3.594.065

2.560.311

1.008.485

9.591

15.676

2

18

Van

3.278.631

2.086.214

1.129.653

17.619

45.145

0

19

İzmir

3.275.177

1.358.925

37.470

411.021

1.457.092

10.669

20

Mardin

3.224.019

2.686.923

58.094

91.290

387.712

0

21

Tekirdağ

3.208.515

3.059.231

1.042

51.318

96.889

35

22

Bursa

3.103.375

1.537.255

246.105

445.638

871.207

3.170

23

Malatya

2.856.090

1.118.163

825.533

53.725

858.642

27

24

Ordu

2.558.287

227.394

41.604

11.836

2.277.417

36

25

Hatay

2.550.108

1.374.961

2.167

329.052

843.787

141

26

Muğla

2.280.667

786.724

162.628

192.140

1.138.877

298

27

Sakarya

1.813.651

861.708

16.929

85.469

837.001

12.544

28

Trabzon

997.536

152.648

0

27.859

816.997

32

29

Kocaeli

852.104

596.830

95.224

32.609

126.783

658

30

İstanbul

708.986

643.418

1.803

36.195

27.074

496

 

30 Büyükşehir

135.270.869

84.813.229

20.594.862

5.646.647

24.177.709

38.422

 

30 Büyükşehirin Payı (Yüzde)

56,81

54,30

49,66

69,84

74,81

85,31

 

 

 

 

 

 

 

 

 

51 İl

 

 

 

 

 

 

1

Sivas

7.967.693

4.674.250

3.256.575

7.993

28.875

0

2

Yozgat

6.005.413

4.323.401

1.576.087

28.597

77.328

0

3

Çorum

5.529.196

3.436.704

1.902.203

82.533

107.756

0

4

Afyonkarahisar

4.709.422

3.659.863

789.796

75.278

184.478

7

5

Aksaray

3.866.543

2.365.835

1.361.607

92.927

46.174

0

6

Kırşehir

3.838.965

2.253.481

1.523.771

22.126

39.587

0

7

Ağrı

3.593.802

2.492.274

1.092.602

7.983

943

0

8

Karaman

3.376.827

2.483.691

430.155

138.900

324.081

0

9

Nevşehir

3.300.813

2.262.405

640.894

178.785

218.729

0

10

Kütahya

3.169.280

2.607.801

420.118

64.600

76.755

6

11

Kırıkkale

3.055.609

1.735.745

1.264.754

25.504

29.606

0

12

Tokat

3.045.214

2.374.920

327.108

196.917

145.889

380

13

Edirne

2.920.114

2.779.302

2.731

77.747

57.834

2.500

14

Çanakkale

2.788.332

1.847.184

207.151

204.382

529.615

0

15

Niğde

2.779.982

1.627.090

795.448

55.340

302.104

0

16

Muş

2.653.259

2.109.576

499.887

35.422

8.374

0

17

Adıyaman

2.410.815

1.922.141

12.460

61.327

414.886

1

18

Uşak

2.313.571

2.145.413

10.172

71.919

86.067

0

19

Amasya

2.235.364

1.788.742

243.451

141.001

62.170

0

20

Kırklareli

2.117.312

2.029.891

38.707

26.545

22.165

4

21

Kars

2.116.395

2.092.113

17.382

0

6.900

0

22

Isparta

2.115.250

1.273.762

399.452

51.763

389.787

486

23

Çankırı

2.076.458

1.276.017

710.708

65.017

24.716

0

24

Giresun

1.651.139

275.956

140.007

23.803

1.211.372

1

25

Burdur

1.646.485

1.315.174

119.304

63.322

148.659

26

26

Elazığ

1.577.315

1.035.611

242.031

61.281

238.254

138

27

Kastamonu

1.493.306

1.077.088

268.458

49.006

98.650

104

28

Bitlis

1.327.796

1.086.049

181.731

17.237

42.779

0

29

Erzincan

1.327.229

996.646

260.751

34.114

35.718

0

30

Bolu

1.211.995

946.959

215.997

10.044

38.973

22

31

Batman

1.175.609

1.017.696

8.531

48.498

100.884

0

32

Osmaniye

1.149.078

951.940

3.056

36.613

157.469

0

33

Bayburt

1.082.973

733.154

342.848

6.425

546

0

34

Kilis

1.053.163

361.648

43.444

60.901

587.170

0

35

Şırnak

1.013.083

943.231

42.021

8.016

19.815

0

36

Sinop

931.607

543.151

327.516

31.211

29.729

0

37

Bilecik

879.813

533.704

151.422

78.787

115.900

0

38

Siirt

817.008

570.521

8.219

18.612

219.656

0

39

Düzce

741.631

104.903

52

7.181

629.319

176

40

Iğdır

689.771

483.140

115.687

47.760

43.184

0

41

Gümüşhane

660.623

458.721

179.661

6.279

15.962

0

42

Tunceli

616.993

321.937

268.682

4.351

22.023

0

43

Ardahan

588.632

542.204

45.631

110

687

0

44

Zonguldak

558.280

268.074

8.411

29.727

252.068

0

45

Rize

549.854

3.932

0

3.502

542.368

52

46

Karabük

500.978

268.937

215.634

10.742

5.665

0

47

Bartın

454.844

363.757

0

17.412

73.672

3

48

Bingöl

345.266

231.502

63.818

15.720

34.226

0

49

Artvin

343.021

76.861

64.579

10.857

190.724

0

50

Hakkari

333.432

254.355

24.503

15.586

38.988

0

51

Yalova

129.294

38.910

15.790

8.526

63.358

2.710

 

51 İl

102.835.846

71.367.362

20.881.003

2.438.229

8.142.637

6.615

 

51 İlin Payı (Yüzde)

43,19

45,70

50,34

30,16

25,19

14,69

 

Türkiye

238.106.715

156.180.591

41.475.865

8.084.876

32.320.346

45.037

            Kaynak: TÜİK