-Bitkisel üretimin 8,5 milyon tonu tüketilmeden kaybediliyor
-TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar: “Üretilen 103 milyon 197 bin tonluk bitkisel üretimin, 3 milyon 476 bin tonu üretimde, 4 milyon 988 bin tonu kullanımda yitirildi”
-“Üretim ve kullanımda 1 milyon 813 bin ton buğday, 1 milyon 336 bin ton domates, 635 bin ton arpa, 485 bin ton şeker pancarı, 480 bin ton karpuz, 373 bin ton üzüm, 304 bin ton elma kayıplar nedeniyle tüketiciye ulaştırılamadı”
-“Bu büyük bir servet kaybıdır. Toplam 12 milyon 195 bin ton bitkisel ürünün ihraç edildiği, 9 milyon 941 bin ton bitkisel ürünün ithal edildiği ülkemizde 8 milyon 464 bin ton ürünün tüketilemeden veya ihraç edilemeden kaybedilmesi kabul edilebilir bir durum değildir”
-“Acilen üretim ve kullanımdaki kayıpların en aza indirilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır”
-“Kayıp nedenleri arasında, hastalık ve zararlılarla yetersiz ve yanlış mücadele, yanlış hasat, ambalajlamada eksiklik ve
yetersizlik, yanlış depolama ve uygun olmayan depo koşulları, nakliye sırasındaki hatalar, ürünün satışa sunum koşullarındaki
eksiklik, hatalar, hububat ve baklagilde biçer döver kayıpları başta geliyor”
Ankara – 19.12.2013 - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, bitkisel üretimin 8 milyon 464 bin tonunun tüketilemeden kaybedildiğini bildirerek, “üretilen 103 milyon 197 bin tonluk bitkisel üretimin, 3 milyon 476 bin tonu üretimde, 4 milyon 988 bin tonu kullanımda yitirildi” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, üretim ve kullanımda önemli miktarda ürünün kaybedildiğini, 1 milyon 813 bin ton buğdayın, 1 milyon 336 bin ton domatesin, 635 bin ton arpanın, 485 bin ton şeker pancarının, 480 bin ton karpuzun, 373 bin ton üzümün, 304 bin ton elmanın kayıplar nedeniyle tüketiciye ulaştırılamadığını belirtti.
Kayıp miktarının mısırda 248 bin, biberde 217 bin, yaş çayda 217 bin, patateste 216 bin, kavunda 204 bin, hıyarda 202 bin tonu buluyor.
-Üretimin yüzde 8,2’si kaybediliyor-
Oransal olarak belli başlı ürünlerde üretilen 103 milyon 197 bin tonluk bitkisel ürünün yüzde 8,20’sinin üretim ve kullanımda kaybedildiğini bildiren Bayraktar, “üretim ve kullanımda buğdayın yüzde 8,32’si, domatesin yüzde 12,15’i, arpanın yüzde 8,35’i, şeker pancarının yüzde 3,01’i, karpuzun yüzde 12,42’si, üzümün yüzde 8,68’i, elmanın yüzde 11,34’ü, mısırın yüzde 5,91’i, biberde yüzde 10,98’i, yaş çayda yüzde 17,59’u, patateste yüzde 4,64’ü, kavunda yüzde 12,40, hıyarda yüzde 11,56’i yitirildi” dedi.
Şemsi Bayraktar, erikte yüzde 21,67’yi, sarımsakta yüzde 21,88’i, soyada ise yüzde 23,83’ü bulan kaybedilen ürün miktarının, incirde yüzde 2,99’a, fındıkta yüzde 1,53’e kadar indiğini vurguladı.
-Yaş meyve ve sebzede kayıplar yüzde 10’ları aşıyor-
Kayıpların özellikle yaş meyve ve sebzede yüzde 10’ları aştığını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“8 milyon 464 bin tonluk bitkisel ürün kaybı bu büyük bir servet kaybıdır. Toplam 12 milyon 195 bin ton bitkisel ürünün ihraç edildiği, 9 milyon 941 bin ton bitkisel ürünün ithal edildiği ülkemizde 8 milyon 464 bin ton ürünün tüketilemeden veya ihraç edilemeden kaybedilmesi kabul edilebilir bir durum değildir. Acilen üretim ve kullanımdaki kayıpların en aza indirilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.”
-Kayıpların nedenleri-
Bitkisel üretimde, üretimden tüketime kadar olan süreçte önemli kayıpların meydana geldiğini bildiren Bayraktar, kayıp nedenleri hakkında şu bilgileri verdi:
“Hastalık ve zararlılarla yetersiz ve yanlış mücadele,
- Yanlış hasat,
- Ambalajlamada eksiklik ve yetersizlik,
- Yanlış depolama ve uygun olmayan depo koşulları,
- Nakliye sırasındaki hatalar,
- Ürünün satışa sunum koşullarındaki eksiklik, hatalar,
- Hububat ve baklagilde biçer döver kayıpları.”
Belli başlı bitkisel ürünlerin 2011/2012 üretim sezonundaki üretim miktarları, üretim ve kullanım kayıpları ile toplam kayıpların üretime oranı şöyle:
|
Ürünler |
Üretim (Ton) |
Üretim Kayıpları (Ton) |
Kullanım Kayıpları (Ton) |
Toplam Kayıp (Ton) |
Kayıpların Üretime Oranı (Yüzde) |
1 |
Buğday |
21.800.000 |
1.199.000 |
614.392 |
1.813.392 |
8,32 |
2 |
Domates |
11.003.433 |
385.120 |
951.329 |
1.336.449 |
12,15 |
3 |
Arpa |
7.600.000 |
456.000 |
178.600 |
634.600 |
8,35 |
4 |
Şeker pancarı |
16.126.489 |
0 |
484.969 |
484.969 |
3,01 |
5 |
Karpuz |
3.864.489 |
104.341 |
375.610 |
479.951 |
12,42 |
6 |
Üzüm |
4.296.351 |
124.594 |
248.435 |
373.029 |
8,68 |
7 |
Elma |
2.680.075 |
139.364 |
164.533 |
303.897 |
11,34 |
8 |
Mısır |
4.200.000 |
126.000 |
122.220 |
248.220 |
5,91 |
9 |
Biber |
1.975.269 |
37.379 |
179.512 |
216.891 |
10,98 |
10 |
Yaş çay |
1.231.141 |
184.671 |
31.918 |
216.589 |
17,59 |
11 |
Patates |
4.648.081 |
79.017 |
136.826 |
215.843 |
4,64 |
12 |
Kavun |
1.647.988 |
44.496 |
159.791 |
204.287 |
12,40 |
13 |
Hıyar |
1.749.174 |
43.729 |
158.497 |
202.226 |
11,56 |
14 |
Kuru soğan |
2.141.373 |
89.938 |
95.407 |
185.345 |
8,66 |
15 |
Portakal |
1.730.146 |
62.285 |
108.559 |
170.844 |
9,87 |
16 |
Pamuk |
1.527.360 |
30.547 |
70.523 |
101.070 |
6,62 |
17 |
Patlıcan |
821.770 |
10.683 |
79.978 |
90.661 |
11,03 |
18 |
Lahana |
621.590 |
16.161 |
60.380 |
76.541 |
12,31 |
19 |
Taze fasulye |
614.948 |
13.529 |
60.310 |
73.839 |
12,01 |
20 |
Ayçiçeği |
1.335.000 |
10.680 |
62.695 |
73.375 |
5,50 |
21 |
Havuç |
602.078 |
12.644 |
53.908 |
66.552 |
11,05 |
22 |
Şeftali |
545.902 |
20.198 |
39.627 |
59.825 |
10,96 |
23 |
Erik |
268.696 |
41.110 |
17.121 |
58.231 |
21,67 |
24 |
Marul |
424.252 |
11.879 |
41.354 |
53.233 |
12,55 |
25 |
Kiraz |
438.550 |
21.489 |
28.859 |
50.348 |
11,48 |
26 |
Armut |
386.382 |
19.705 |
28.538 |
48.243 |
12,49 |
27 |
Mandalina |
872.251 |
9.595 |
31.574 |
41.169 |
4,72 |
28 |
Muz |
206.501 |
5.782 |
33.790 |
39.572 |
19,16 |
29 |
Kayısı |
676.138 |
28.398 |
9.874 |
38.272 |
5,66 |
30 |
Limon |
790.211 |
13.434 |
24.761 |
38.195 |
4,83 |
31 |
Kabak |
317.705 |
8.896 |
29.288 |
38.184 |
12,02 |
32 |
Çilek |
302.416 |
8.468 |
20.820 |
29.288 |
9,68 |
33 |
Diğer meyveler |
236.394 |
10.628 |
17.737 |
28.365 |
12,00 |
34 |
Pırasa |
246.144 |
5.169 |
23.110 |
28.279 |
11,49 |
35 |
Ispanak |
221.632 |
5.098 |
21.297 |
26.395 |
11,91 |
36 |
Soya |
102.260 |
818 |
23.555 |
24.373 |
23,83 |
37 |
Pirinç |
540.000 |
5.400 |
17.375 |
22.775 |
4,22 |
38 |
Vişne |
182.234 |
8.565 |
13.818 |
22.383 |
12,28 |
39 |
Kırmızı mercimek |
380.000 |
9.880 |
9.070 |
18.950 |
4,99 |
40 |
Taze soğan |
153.823 |
3.538 |
15.039 |
18.577 |
12,08 |
41 |
Nohut |
487.477 |
6.337 |
11.833 |
18.170 |
3,73 |
42 |
Sarımsak |
79.203 |
871 |
16.460 |
17.331 |
21,88 |
43 |
Turp |
157.588 |
1.654 |
15.340 |
16.994 |
10,78 |
44 |
Ayva |
127.767 |
7.666 |
8.814 |
16.480 |
12,90 |
45 |
Çavdar |
365.750 |
4.755 |
10.830 |
15.585 |
4,26 |
46 |
Nar |
217.572 |
3.699 |
11.859 |
15.558 |
7,15 |
47 |
Bezelye |
103.787 |
1.557 |
13.561 |
15.118 |
14,57 |
48 |
Dut |
76.643 |
6.131 |
5.720 |
11.851 |
15,46 |
49 |
Ceviz |
183.240 |
4.398 |
5.075 |
9.473 |
5,17 |
50 |
Yulaf |
218.040 |
1.744 |
6.489 |
8.233 |
3,78 |
51 |
Kuru fasulye |
200.673 |
2.207 |
5.946 |
8.153 |
4,06 |
52 |
İncir |
260.508 |
5.731 |
2.052 |
7.783 |
2,99 |
53 |
Greyfurt |
218.988 |
4.818 |
2.370 |
7.188 |
3,28 |
54 |
Antep fıstığı |
112.000 |
2.800 |
4.243 |
7.043 |
6,29 |
55 |
Fındık |
430.000 |
3.870 |
2.729 |
6.599 |
1,53 |
56 |
Diğer tahıllar |
118.283 |
1.893 |
3.492 |
5.385 |
4,55 |
57 |
Kestane |
60.270 |
3.737 |
1.590 |
5.327 |
8,84 |
58 |
Kolza |
91.239 |
1.186 |
3.632 |
4.818 |
5,28 |
59 |
Bakla |
41.962 |
587 |
4.124 |
4.711 |
11,23 |
60 |
Bamya |
36.662 |
293 |
3.634 |
3.927 |
10,71 |
61 |
Badem |
69.838 |
1.257 |
1.673 |
2.930 |
4,20 |
62 |
Yeşil mercimek |
25.952 |
675 |
1.024 |
1.699 |
6,55 |
63 |
Semizotu |
5.501 |
55 |
544 |
599 |
10,89 |
|
Toplam |
103.197.189 |
3.476.149 |
4.988.033 |
8.464.182 |
8,20 |