-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: 

-“Kurbanlık fiyatları, hayvan başına, büyükbaşta 2 bin 850 lira ile 15 bin 200 lira, küçükbaşta ise 450 lira ile 1700 lira arasında değişecek”

-“Canlı ağırlık fiyatı da kilogram başına büyükbaş hayvanlarda 14 ile 22 lira, küçükbaş hayvanlarda 11 lira ile 20 lira arasında olacağını tahmin ediyoruz”

-“Ülke ortalamasına bakıldığında, büyükbaş hayvanların canlı kilogram fiyatının 16 lira 80 kuruş, küçükbaş canlı kilogram fiyatlarının ise 14 lira 80 kuruş olduğu görülmektedir”

-“Üç büyük ilimizden, İstanbul’da Avrupa yakasında 15 lira 50 kuruşla 18 lira, Anadolu yakasında 18 lira ile 20 lira, Ankara’da 16 lira ile 18 lira, İzmir’de 15 lira 50 kuruş ile 16 lira 50 kuruş arasında değişmektedir”

-“Küçükbaş hayvan fiyatları ise canlı kilogram olarak, İstanbul’da Avrupa yakasında 15 lira ile 16 lira, Anadolu yakasında 18 lira ile 19 lira, Ankara’da 14 lira ile 16 lira, İzmir’de 12 lira ile 18 lira düzeyinde seyretmektedir”

-“Ülke ortalamasında fiyatlar, geçen yıla göre, büyükbaşta yüzde 8,9, küçükbaşta ise yüzde 9,1 oranında artmıştır. Temmuz ayı itibarıyla yıllık enflasyonun yüzde 8,79 düzeyinde gerçekleştiği göz önüne alındığında fiyatlarda ciddi bir artış olmamıştır”

-“Bu yıl, kurbanlıklar için halkımızın ödeyeceği tutarın 7 milyar 535 milyon lirayı bulacağını hesaplıyoruz”

-“Kurban Bayramı’nda kesileceğini tahmin ettiğimiz büyükbaş hayvan sayısından 350 bin, küçükbaş hayvan sayısından 1 milyon 80 bin baş daha fazla kesilebilecek nitelikte kurbanlık hayvan mevcudumuz var”

-“Üreticilerimizin elinde yeterli sayının üzerinde kurbanlık hayvan vardır. Kimsenin, ‘hayvan bulabilir miyim acaba’ diye bir endişe yaşamasına gerek yoktur”

-“Onca ithalat söylemlerine rağmen, kurbanlık ihtiyacının ülke içinden karşılanacak şekilde bir üretimin yapılabilmiş olması da gelecek açısından bize umut vermektedir”

-“Üreticinin elinde satılamayan hayvan kalırsa, Et ve Süt Kurumu’nun bu hayvanları bayram sonrasında uygun bir fiyata almalı. Beklentimiz, alım fiyatlarını, maliyetlerin yanı sıra yapılan ek masrafları da dikkate alarak kurbana özel belirlemeleridir”

-“Hem kurban sayısında talebin üzerinde bir fazlalık var. Hem de fiyatlar makul düzeyde seyrediyor. Bütün bu veriler spekülatif söylemleri boşa çıkarıyor”

-“Bu ülkede ithalat hayvancılığa, hatta iddia ediyorum arz talep dengesinin sağlanmasına hiçbir zaman fayda sağlamamıştır”

Ankara – 28.08.2016 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, illere ve canlı ağırlığa göre farklılık göstermekle birlikte kurbanlık fiyatlarının hayvan başına, büyükbaşta 2 bin 850 lira ile 15 bin 200 lira arasında, küçükbaşta ise 450 lira ile 1700 lira arasında değişeceği; canlı ağırlık fiyatının da kilogram başına büyükbaş hayvanlarda kilogram başına 14 ile 22 lira, küçükbaş hayvanlarda 11 lira ile 20 lira arasında olacağını tahmin ettikleri bildirdi.

Bayraktar, Birlik Merkezi’nde düzenlediği basın toplantısında kurbanlık fiyatlarını açıkladı. Bu yıl 12 Eylül’de Kurban Bayramı’nın kutlanmaya başlanacağını hatırlatan ve hayırlı, huzurlu bir bayram dileyen Bayraktar, bilindiği gibi, kurbanlık satışlarının illere ve bölgelere göre farklılık arz ettiğini, kimi yerlerde canlı kilogram ve et fiyatı üzerinden, kimi yerlerde ise canlı hayvan üzerinden pazarlık yöntemiyle satış yapıldığını kaydetti.

Şemsi Bayraktar, Ziraat Odalarından aldıkları bilgilere göre, bu yıl Kurban Bayramı döneminde kurbanlık fiyatlarının; illere ve canlı ağırlığa göre farklılık göstermekle birlikte hayvan başına, büyükbaşta 2 bin 850 lira ile 15 bin 200 lira, küçükbaşta ise 450 lira ile 1700 lira arasında değişeceği; canlı ağırlık fiyatının da kilogram başına büyükbaş hayvanlarda 14 ile 22 lira, küçükbaşta kilogram başına 11 lira ile 20 lira arasında olacağı tahmin ettiklerini belirtti.

Görüldüğü gibi, kilogram fiyatının, büyükbaşta inek, düve, tosun, küçükbaşta koyun, keçi olmasına ve illere göre büyük farklılıklar arz ettiğini bildiren Bayraktar, bayram yaklaştıkça, gerçekleşecek taleple bu fiyatların değişebileceğine dikkati çekti.

-Kurbanlık fiyatları-

Bayraktar, şunları söyledi:

“Ülke ortalamasına bakıldığında, büyükbaş hayvanların canlı kilogram fiyatının 16 lira 80 kuruş, küçükbaş canlı kilogram fiyatlarının ise 14 lira 80 kuruş olduğu görülmektedir.

Canlı kilogram olarak büyükbaş hayvan fiyatları, satışların en fazla olduğu üç büyük ilimizden, İstanbul’da Avrupa yakasında 15 lira 50 kuruşla 18 lira, Anadolu yakasında 18 lira ile 20 lira, Ankara’da 16 lira ile 18 lira, İzmir’de 15 lira 50 kuruş ile 16 lira 50 kuruş arasında değişmektedir. Küçükbaş hayvan fiyatları ise canlı kilogram olarak, İstanbul’da Avrupa yakasında 15 lira ile 16 lira, Anadolu yakasında 18 lira ile 19 lira, Ankara’da 14 lira ile 16 lira, İzmir’de 12 lira ile 18 lira düzeyinde seyretmektedir.

Ülke ortalamasında fiyatlar, geçen yıla göre, büyükbaşta yüzde 8,9, küçükbaşta ise yüzde 9,1 oranında artmıştır.

Temmuz ayı itibarıyla yıllık enflasyonun yüzde 8,79 düzeyinde gerçekleştiği göz önüne alındığında fiyatlarda ciddi bir artış olmamıştır.”

-“3 milyon 550 bin civarında hayvan kesileceğini tahmin ediyoruz”-

Ülkemizde Kurban Bayramlarında; 2014 yılında 880 bin büyükbaş, 2 milyon 500 bin küçükbaş, 2015 yılında ise 867 bin büyükbaş, 2 milyon 700 bin küçükbaş hayvan kesildiğini hatırlatan Bayraktar, şöyle devam etti:

“2016 yılında da en az 850 bin büyükbaş, 2,7 milyon küçükbaş olmak üzere 3 milyon 550 bin civarında hayvan kesileceğini tahmin ediyoruz.

Bu tahminle, bu yıl, kurbanlıklar için halkımızın ödeyeceği tutarın 7 milyar 535 milyon lirayı bulacağını hesaplıyoruz.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızdan yapılan açıklamada; şu an itibarıyla kurbanlık vasfı taşıyan 1 milyon 200 bin büyükbaş, 3 milyon 780 bin küçükbaş hayvanımız olduğu ifade edilmektedir.

Bu demektir ki Kurban Bayramı’nda kesileceğini tahmin ettiğimiz büyükbaş hayvan sayısından 350 bin, küçükbaş hayvan sayısından 1 milyon 80 bin baş daha fazla kesilebilecek nitelikte kurbanlık hayvan mevcudumuz vardır.

Bu durum vatandaşlarımızın kurbanlık hayvan bulmada sıkıntı yaşamayacaklarını göstermektedir. Ziraat Odalarımızla yaptığımız görüşmeler de bu görüşü destekler niteliktedir. Üreticilerimizin elinde yeterli sayının üzerinde kurbanlık hayvan vardır. Kimsenin, ‘hayvan bulabilir miyim acaba’ diye bir endişe yaşamasına gerek yoktur.”

-“Kurbanlık ithal edilmemesi yerinde bir uygulama oldu”-

Bu yıl da geçmiş yıllardaki gibi kurbanlık ithal edilmemesinin, üreticilerimizin ellerindeki hayvanları satması, mağduriyet yaşamalarının önüne geçilmesi açısından yerinde bir uygulama olduğunu vurgulayan Bayraktar, “bu aynı zamanda hayvancılığımız açısından da önemli bir gelişmedir. Böylesine önemli bir dönemde, onca ithalat söylemlerine rağmen, kurbanlık ihtiyacının ülke içinden karşılanacak şekilde bir üretimin yapılabilmiş olması da gelecek açısından bize umut vermektedir” dedi.

-“Elde hayvan kalırsa Et ve Süt Kurumu uygun fiyata almalı”-

Görüldüğü üzere geçen yılki talebin üzerinde kurbanlık hayvan mevcudu bulunduğunu belirten Bayraktar, şöyle konuştu:

“Yine de üreticilerimiz; bu yıl bayram tatilinin çok uzun olması nedeniyle, birçok kişinin tatili tercih edip, kesim yapmayacakları, bunun da satışları olumsuz etkileyeceğini düşünmekte bu konuda endişe yaşamaktadırlar. İnşallah bu endişe yersiz çıkar, üreticilerimiz emeklerinin karşılığını alır ve hayvanlarını uygun fiyata satarlar.

Şayet satışlar beklendiği gibi olmazsa üreticilerimizin bayram döneminde satılamayan hayvanları, maliyetlerinin altında yok pahasına ellerinden çıkarmamaları, hayvancılıkta üretimin sürdürülebilirliği açısından zorunludur.

Böyle bir durum gerçekleşir de üreticinin elinde satılamayan hayvan kalırsa, Et ve Süt Kurumu’nun bu hayvanları bayram sonrasında uygun bir fiyata alması üreticimiz açısından çok önemlidir.

Bunun için yetkililerden beklentimiz, elinde kurbanlık kalan üreticilerimize yönelik belirleyecekleri alım fiyatlarını, maliyetlerin yanı sıra yapılan ek masrafları da dikkate alarak kurbana özel belirlemeleridir.

Bu durumda üreticilerimizin bir yıllık emekleri boşa çıkmayacak, mağdur olmaları engellenecektir.”

Kurban Bayramlarının, bu kadar çok hayvanın besiye alınması ve uzun süreyle bakılmaları dolayısıyla ekonomik olarak da ciddi bir hareketliliğe yol açtığını, besi amaçlı hayvan alımları için ödenen para, yem, veteriner hizmetlerinin önemli bir yekun tuttuğunu belirten Bayraktar, “bunun yanı sıra, hayvanların satış merkezlerine nakilleri, satış yerlerinde yer kiraları ve kişisel masraflar, kesimler için kasaplara ödenen para, sakatat ve derilerin satılmasına kadar birçok ticari faaliyet, bu dönemde söz konusu olmakta ve bütün bunlar ekonomik anlamda büyük meblağlara ulaşmaktadır” dedi.

-Besi yem masrafı 2 milyar 322 milyon lira-

Bayraktar, şunları söyledi:

“Bu yıl Kurban Bayramı döneminde tahmini olarak geçen yıla yakın, yani 850 bin baş büyükbaş, 2,7 milyon baş da küçükbaş hayvan kesileceği tahmininden yola çıkıldığında;

kurbanlık için besiye alınan büyükbaş hayvanların ortalama 6 ay beslendiği hesabıyla, 6 aylık yem masrafı hayvan başına 1620 lira olacaktır. Kesilecek olan 850 bin büyükbaş kurbanlık hayvan için toplam yem masrafı 1 milyar 377 milyon liraya ulaşmaktadır.

Yine ortalama 6 ay besiye alınma hesabıyla, küçükbaş hayvanlarda hayvan başına yem masrafı 350 lirayı, 2,7 milyon baş küçükbaş hayvan için yapılan toplam yem masrafı ise 945 milyon lirayı bulmaktadır.

Toplamda 3 milyon 550 bin baş kurbanlık canlı hayvan için üreticilerimizin 2 milyar 322 milyon lira civarında bir yem masrafı yaptıkları, dolayısıyla bu kadar bir paranın yem sektöründe kullanıldığı tahmin edilmektedir.

-Büyükbaşa 5,78, küçükbaşa 1 milyar 755 milyon lira ödenecek-

Ortalama 400 kilogram canlı ağırlığa sahip büyükbaş hayvanın canlı kilogramının 17 lira civarında satılacağı düşünüldüğünde bayram süresince kesilecek yaklaşık 850 bin büyükbaş hayvana halkımızın ödeyeceği para 5 milyar 780 milyon lirayı bulacaktır.

Bir küçükbaş hayvanın ortalama 650 liradan satılacağı tahminiyle, kesilecek yaklaşık 2,7 milyon küçükbaş hayvana halkımızın ödeyeceği para ise 1 milyar 755 milyon lira olacaktır.

Daha önce de belirttiğim gibi, toplamda halkımızın 3 milyon 550 bin kurbanlık için 7 milyar 535 milyon lira ödeyeceğini tahmin ediyoruz.

-Deri kaybı yüzde 20-

Standartlara uygun kesilmiş ve tuzlanmış yaş koyun derisi yaklaşık 10 liraya satılmaktadır. Ortalama 2,7 milyon koyun kesileceği hesap edildiğinde küçükbaş hayvanların derilerinin ekonomik değeri yaklaşık olarak 27 milyon lirayı bulacaktır.

400 kilogramlık bir sığırdan ortalama 30 kilogram deri çıkmaktadır. Standartlara uygun elde edilmiş, tuzlanmış sığır derisinin kilogramının 3 lira olduğu göz önüne alındığında kesilecek 850 bin baş büyük baş hayvandan elde edilecek derinin değeri 76 milyon 500 bin liraya ulaşacaktır.

Toplam olarak kurbanlıklardan standartlara uyulursa yaklaşık 103 milyon 500 bin liralık deri elde edilecektir.

Fakat kurbanlıklar çoğu yerde ehil olmayan kişiler tarafından kesildiği için deride ciddi olarak ekonomik kayıp oluşmaktadır. Bu kaybın yüzde 20'ler civarında olduğu ve toplam kaybın 20 milyon 700 bin lirayı bulduğu tahmin edilmektedir. Buna göre, kayıplar nedeniyle, Kurban Bayramında ekonomiye kazandırılan derinin değeri 82 milyon 800 bin lira civarında kalmaktadır.”

-Belediyelere rica-

Kurbanlık satmak isteyen üreticilerin, büyükşehirlerde her ilçede farklı olmak üzere satış yerlerine çadır kirası ödediklerini, fiyatların ilçelere göre farklı olduğu için net bir rakam vermek mümkün olmadığını bildiren Bayraktar, şöyle dedi:

“Masraf, kalınan sürede harcanacak paraları da dahil edecek olursak önemli bir miktarı bulmaktadır.

Satış yerleriyle ilgili buradan belediyelerimize seslenmek istiyorum; ülkenin birçok yerinde belediyeler, satış yerlerini özel sektöre ihale ediyorlar, onlar da çok fahiş fiyatlarla üreticilerimize kiralıyorlar. Üreticilerimize 3 bin-5 bin liraya kiralanan yerler var. Bu durum ciddi mağduriyetlere neden oluyor.

Üreticilerimiz zaten ne kazanıyorlar ki bir de buralara bu kadar para verebilsinler? Belediyelerden ricamız, lütfen buraları siz kiralayın ve uygun fiyattan üreticilerimize kullandırın.

-Nakliye masrafı-

Üreticilerimiz, Türkiye'nin dört bir yanından hayvanları şehirlerdeki kurban satış yerlerine nakletmek için nakliye parası ödemektedir.

Ayrıca üreticilerimiz, sattıkları hayvanları, alıcıların kesim yapacakları yerlere taşınmakta bunun için de para harcamaktadır. Kesilen hayvanların sayısal büyüklüğü dikkate alındığında net rakam verememekle birlikte önemli bir nakliye masrafı olduğu söylenebilir.

-Kasaplara ödenecek bedel 173 milyon 750 bin lirayı bulacak-

Kurban bayramları son yıllarda kasaplar için önemli bir gelir kapısı olmuştur.

Kasaplar, hayvanları kesme, yüzme, parçalama gibi işler için küçükbaşta 50 lira, büyükbaşta ise 250 lira civarında para almaktadır.

Büyükbaş hayvanlarının yarısının kasaplar tarafından ücret mukabilinde kesileceği tahminiyle, 425 bin büyükbaş hayvan için kasaplara ödenecek meblağ 106 milyon 250 bin lirayı bulacaktır.

Aynı şekilde küçükbaş hayvanların yarısının kasaplar tarafından kesileceği hesabıyla 1 milyon 350 bin baş küçükbaş hayvan için kasaplara ödenecek tutar 67 milyon 500 bin liraya ulaşacaktır.

Buna göre, kasaplara ödenecek bedel toplamda 173 milyon 750 bin lirayı bulacaktır.

Bunların yanı sıra kelle, paça, işkembe, bağırsak gibi sakatatlar kurban kesenler tarafından çoğunlukla alınmamakta, kasaplara veya toplayıcılara bırakılmaktadır. Bu da ciddi bir ekonomik değer oluşturmaktadır.”

-Vekaletle kesim ve denetimler-

Kurban Bayramı döneminde birçok dernek ve vakfın, hayır işlemeyi düşünen vatandaşların verdiği vekaletle onlar adına kurban kesmek için faaliyet içine girdiğine, vekaletle kesimde zaman zaman vatandaşların mağdur olabildiğine dikkati çeken Bayraktar, şunları söyledi:

“Dernek ve vakıflara yatırılan paraların kurban kesiminde kullanılması ve bunların iyi bir şekilde denetlenmesi çok önemlidir.

Vekaleten kurban kesmeyi taahhüt eden bu kuruluşların, bu dönemde ne kadar hayvanı nereden aldığı, hangi şartlarda ve nerelerde ne kadar kurbanlık kestiği, vekaleti veren kurban sahibinin vekaletinin yerine getirilip getirilmediği, yetkili kurumlar tarafından sıkı bir şekilde kontrol edilmelidir.

Aksi takdirde hem hayır işlemeyi düşünen vatandaşlarımızın hem de üreticilerimizin mağduriyeti söz konusu olabilecektir.

Bilindiği üzere hayvan pazarlarında kamu kuruluşlarınca, hayvanlar sağlık kontrolünden geçirilmektedirler. Bu kontrollerin yanı sıra hayvanların yaş uygunluğu, gebe olup olmadığı gibi vasıflar yönünden yapılan kontrollerde de titiz davranılması gerekmektedir.

Böylece halkımıza gönül rahatlığıyla kurbanlığını seçme imkanı getirilecek ve mağduriyeti önlenecektir.”

Ülkemizin sıkıntılı bir süreçten geçtiğine dikkati çeken Bayraktar, “yaşadığımız bu süreci, milletçe el ele, omuz omuza vererek kısa sürede atlatacağımıza yürekten inanıyor, ülkemize ve bütün İslam alemine barış ve huzur temennilerimle, Kurban Bayramınızı şimdiden kutluyorum. Milletimize ve bütün İslam âlemine huzurlu bir Kurban Bayramı diliyorum” dedi.

-Sorular-

Fiyatların geçen yıllara göre nasıl seyrettiğine ilişkin bir soru üzerine Bayraktar, şunları söyledi:

“Fiyatlar yıllar itibarıyla benzer bir eğilim izliyor. Sürekli basın toplantılarıyla rakamları duyuruyoruz. Kurban fiyatlarının enflasyonun çok üzerinde arttığını görmedik. Bu yıl da tespitimiz bu yönde. Bir takım spekülatif söylemlere rağmen görüyoruz ki fiyatlar makul. Özellikle ithal lobileri spekülasyon yaratıyorlar. İthalat yapmak için ‘kurbanda fiyatlar enflasyonun çok üzerinde artacak. Fiyat artışlarının önüne ithal hayvan getirerek geçebiliriz. Kurban kesecek olan insanlarımızın hem daha rahat kurbana ulaşmasını hem de daha uygun fiyatlarla kurban bulmalarını sağlarız’ şeklinde spekülatif söylemlerde bulunuyorlar. Bunu her Kurban Bayramı öncesi maalesef yaşıyoruz.

-“Veriler spekülatif söylemleri boşa çıkarıyor”-

Bakanlığımızın verdiği rakamlar ile bizim odalarımızdan aldığımız bilgiler örtüşüyor. Gördüğünüz gibi hem kurban sayısında talebin üzerinde bir fazlalık var. Hem de fiyatlar makul düzeyde seyrediyor. Bütün bu veriler spekülatif söylemleri boşa çıkarıyor.

İthalatın üreticimize ne kadar zarar verdiğini geçmiş dönemlerde gördük. Bu ülkede ithalat hayvancılığa, hatta iddia ediyorum arz talep dengesinin sağlanmasına hiçbir zaman fayda sağlamamıştır. İthalat olduğunda üretim azalmış, ahırlar boşalmıştır. Sürekli ithalat yapamazsınız. Bir zaman sonra fiyatlar yükselme eğilimine girmiş ama çarenin üretimi artırmak olduğu anlaşılmıştır. Son yıllarda verilen desteklerle üretim artmaya başlamış fiyatlar da dengeye gelmiştir. Hatta arz fazlalığı vardır. Kurbanlık açısından bir sıkıntı görünmüyor. Hedefimiz kırmızı ette 1,5 milyon tonluk yıllık üretimine ulaşmaktır. Bu hedefe emin adımlarla yürüyoruz.”

Bayraktar, bu saatten sonra kurbanlık ithalatı olup olmayacağına ilişkin bir soru üzerine de “Olmaz, Kurban Bayramı’na geldik zaten. Bundan sonra ithalat falan olmaz. Olması da mümkün değil. Olması için bir sebep de yok. Bir hayvan ihtiyacı yok ki? Fazlalık da görülüyor. Hatta elde kalacak hayvanları makul fiyattan, üreticimizin alın terini, emeğini değerlendirerek, Et ve Süt Kurumu tarafından alınmasını da talep ediyoruz.

Tatil uzun üreticilerimiz bir endişesi var. Tatile gidip de kurban kesmezler mi diye. İnşallah öyle bir şey olmaz. Herkes kurbanını keser, üreticimiz de mallarını rahat bir şekilde pazarlar diye umut ediyoruz. İnsanlarımız gittiği yerlerde de kurbanlarını keserler” dedi.

TABLOLAR

Bazı illerde 2016 yılı tahmini kurbanlık hayvan satış fiyatları:

Bazı illerde küçükbaş ve büyükbaş kurbanlık hayvanların canlı kilogram 2015 ve 2016 Kurban Bayramı ortalama fiyatları ve geçen yıl Kurban Bayramı’na göre değişimleri:

Kaynak: Ziraat Odaları