-Tarımda üretici fiyatları düştü
-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Tarımda Eylül ayında üretici fiyatları yüzde 2,78 gerilerken, tüketici fiyatlarında gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,74 arttı”
-“Tarımda üretici fiyatları 9 aylık dönemde yüzde 0,36, son bir yıllık dönemde yüzde 3,66, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 2,17 geriledi”
-“Üreticide tarım genel enflasyonu hem aylık, hem 9 aylık, hem yıllık, hem de 12 aylık ortalamalara göre geri çekti”
-“Sanayideki yüzde 1,58 artışa rağmen, tarımdaki düşüş, Eylül ayı üretici enflasyonunu yüzde 0,88’e çekti”
-“Tarımda, üretici fiyatlarındaki düşüş, gıda fiyatlarına, tüketici fiyatlarına yansımamıştır”
-“Eylül ayında market fiyatlarına bakıldığında; 8 üründe fiyat değişimi olmazken, 8 üründe azalma, 21 üründe ise fiyat artışı görüldü”
-“Üretici fiyatlarına bakıldığında ise 9 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 10 üründe azalma, 14 üründe ise fiyat artışları meydana geldi”
-“Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü yüzde 18,11 ile limonda, en fazla fiyat artışı yüzde 59,24 ile sivri biberde görüldü”
-“Üretici fiyatlarında ise kuru incir fiyatı yüzde 33,33 düşerken, sivri biberin fiyatı yüzde 90,83 arttı”
-“Sivri biber, salatalık, yeşil fasulye, patlıcan, kabak, karpuz gibi ürünlerde, tarla ürünlerinde mevsimsel olarak hasat edilen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak fiyat artışları oldu”
-“Antep fıstığı, iç fındık ve kuru üzümde ise bu yıl rekoltenin düşük olması fiyat artışına yol açtı”
-“Baklagillerde hasat ve pazarlama dönemi olması nedeniyle bir miktar düşüş yaşandı. Armut, elma, limon, kuru soğan gibi ürünlerde de pazara sunulan ürün miktarındaki artış, fiyatlarda düşüşe yol açtı
Ankara – 03.10.2013 - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımda Eylül ayında Üretici Fiyatları Endeksinde (ÜFE) düşüş olduğunu bildirerek, “Tarımda Eylül ayında üretici fiyatları yüzde 2,78 gerilerken, tüketici fiyatlarında gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,74 arttı” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklama yapmaya devam ettiklerini bildirdi.
Şemsi Bayraktar, Eylül ayı genel enflasyonun üretici fiyatlarında yüzde 0,88, tüketici fiyatlarında yüzde 0,77 arttığını vurguladı. Bayraktar, “Tarımda üretici fiyatları 9 aylık dönemde yüzde 0,36, son bir yıllık dönemde yüzde 3,66, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 2,17 geriledi. Buna karşın genel üretici fiyatları enflasyonunun Ocak-Eylül dönemini kapsayan 9 ayda yüzde 4,43, son bir yıllık dönemde yüzde 6,23, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 3,58 arttı. Üreticide tarım genel enflasyonu hem aylık, hem 9 aylık, hem yıllık, hem de 12 aylık ortalamalara göre geri çekti” dedi.
Üretici fiyatları Eylül ayında madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 1,78, imalat sanayinde yüzde 1,48, elektrik, gaz ve suda yüzde 2,58 arttı. Neticede toplam sanayide yüzde 1,58 artarken, tarımda yüzde 2,78 geriledi. Sanayideki artışa rağmen, tarımdaki düşüş, Eylül ayı üretici enflasyonu yüzde 0,88’e çekti” dedi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, genel TÜFE’nin Eylül ayında yüzde 0,77, geçen yılın Aralık ayına göre (9 aylık) yüzde 5,01, yıllık bazda yüzde 7,88, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7,32 arttığını, gıda ve alkolsüz içeceklerde fiyatlarının Eylül ayında Ağustos ayına göre yüzde 0,74, Aralık ayına göre yüzde 5,44, geçen yıl Eylül ayına göre yüzde 8,73, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7,90 arttığını bildirdi.
Yıllık üretici enflasyonunun genel tarımda yüzde 3,66, tarım ve avcılıkta yüzde 4,29, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 7,68 gerilediğini, balıkçılıkta yüzde 32,69 arttığına dikkati çeken Bayraktar, “Eylül ayında aylık bazda tarım, avcılıkta yüzde 2,45, balıkçılıkta yüzde 18,76 düşerken, ormancılık, tomrukçulukta yüzde 4,46 arttı” dedi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, tarımda, üretici fiyatlarındaki düşüşün, gıda fiyatlarına, tüketici fiyatlarına yansımadığına dikkati çekti.
Bayraktar, Eylül ayında hem marketlerde hem de üreticide fiyatı en fazla artan ürünlerin sivri biber ve salatalık olduğunu, bu ürünleri, fiyat artışında, marketlerde patlıcan, karpuz, yeşil fasulye, yeşil soğan ve kabağın, üreticide ise yeşil fasulye, yumurta, kuru üzüm, patlıcan ve kabağın izlediğini belirtti.
Şemsi Bayraktar, “Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü yüzde 18,11 ile limonda, en fazla fiyat artışı yüzde 59,24 ile sivri biberde görüldü. Üretici fiyatlarında ise kuru incir fiyatı yüzde 33,33 düşerken, sivri biber fiyatı yüzde 90,83 arttı” dedi.
-Market fiyatlarındaki değişimler-
Bayraktar, Eylül ayı itibarıyla market fiyatlarına bakıldığında; 8 üründe bir ay öncesine göre fiyat değişimi görülmezken, 8 üründe azalma, 21 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirtti.
Eylül ayında, maydanoz, toz şeker, ayçiçeği yağı, elma, yeşil mercimek, kuru incir, fındık ve tavuk eti fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 18,11 ile en fazla limonda olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 16,16 ile kuru soğan, yüzde 5,48 ile havuç, yüzde 3,97 ile mısır özü yağı, yüzde 3,88 ile armut, yüzde 3,09 ile nohut, yüzde 2,01 ile kuzu eti, yüzde 1,40 ile patates izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 59,24 oran ile sivri biberde görülmüştür.
Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 53,89 ile salatalık, yüzde 48,58 ile patlıcan, yüzde 38,01 ile karpuz, yüzde 36,86 ile yeşil fasulye, yüzde 35,56 ile yeşil soğan, yüzde 33,47 ile kabak, yüzde 13,12 ile kavun, yüzde 10,90 ile marul, yüzde 8,35 ile Antep fıstığı, yüzde 5,08 ile kırmızı mercimek, yüzde 3,85 ile süt, yüzde 2,89 ile zeytin, yüzde 2,58 ile domates, yüzde 2,36 ile yumurta, yüzde 1,98ile kuru üzüm, yüzde 1,86 ile zeytinyağı, yüzde 1,86 ile kuru kayısı, yüzde 1,09 ile kuru fasulye, yüzde 0,67 ile dana eti, yüzde 0,60 ile pirinç takip etti.”
-Üretici fiyatlarındaki değişimler-
Eylül ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında; 9 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 10 üründe azalma, 14 üründe ise fiyat artışları olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:
“Eylül ayında, domates, maydanoz, yeşil soğan, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, süt, zeytin, zeytinyağı fiyatlarında değişim meydana gelmedi.
Fiyat düşüşü yüzde 33,33 oran ile en fazla kuru incirde görüldü. Kuru incirdeki fiyat düşüşünü yüzde 28,67 ile kuru soğan, yüzde 20,43 ile limon, yüzde 19,23 ile havuç, yüzde 13,45 ile elma, yüzde 10,64 ile nohut, yüzde 10 ile armut, yüzde 8,79 ile kuru fasulye, yüzde 4,49 ile kuzu eti, yüzde 4,11 ile kırmızı mercimek izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 90,83 oran ile sivri biberde görüldü. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 69,17 ile salatalık, yüzde 62,75 ile yeşil fasulye, yüzde 29,45 ile yumurta, yüzde 19,05 ile kuru üzüm, yüzde 18,52 ile patlıcan, yüzde 13,89 ile kabak, yüzde 13,24 ile karpuz, yüzde 12,50 ile marul, yüzde 6,85 ile kavun, yüzde 3,29 ile patates, yüzde 2,82 ile dana eti, yüzde 2,56 ile Antep fıstığı, yüzde 2,07 ile iç fındık takip etti.”
-Fiyat değişimlerinin nedenleri-
Bayraktar, sivri biber, salatalık, yeşil fasulye, patlıcan, kabak, karpuz gibi ürünlerde, tarla ürünlerinde mevsimsel olarak hasat edilen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak fiyat artışları olduğunu belirtti. Antep fıstığı, iç fındık ve kuru üzümde ise bu yıl rekoltenin düşük olmasının fiyat artışına yol açtığına dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda, baklagillerde hasat ve pazarlama dönemi olması nedeniyle bir miktar düşüş yaşandı. Benzer durum, armut, elma, limon, kuru soğan gibi ürünlerde de söz konusu. Pazara sunulan ürün miktarındaki artış fiyatlarda düşüşe yol açtı. Kuru incirde üretici fiyatı yeni mahsule aittir. Fiyat düşüşü geçen yılın ürünüyle kıyaslama yapılmasından kaynaklanmaktadır. Geçen yılın aynı ayına göre kıyasladığımızda üretici fiyatı değişmemiştir.
Genel olarak değerlendirdiğimizde arz ve talepteki değişime bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalışların meydana geldiği görülmektedir.”
Seçilmiş ürünlerde market, üretici fiyatlarındaki aylık değişim ile üretici, hal, pazar, market fiyatları şöyle:
Seçilmiş Ürünlerde Market Fiyatlarındaki Aylık Değişim: (TL/Kg)
Ürünler |
29 Ağustos 2013 Market Fiyatları (TL/Kg) |
30 Eylül 2013 Market Fiyatları (TL/Kg) |
29 Ağustos/ 30 Eylül 2013 Değişim (Yüzde) |
Sivri Biber |
2,39 |
3,81 |
59,24 |
Salatalık |
1,62 |
2,50 |
53,89 |
Patlıcan |
1,72 |
2,56 |
48,58 |
Karpuz |
1,01 |
1,39 |
38,01 |
Yeşil Fasulye |
3,22 |
4,41 |
36,86 |
Yeşil Soğan |
2,58 |
3,50 |
35,56 |
Kabak |
1,99 |
2,66 |
33,47 |
Kavun |
1,50 |
1,70 |
13,12 |
Marul (Adet) |
1,68 |
1,87 |
10,90 |
Antep Fıstığı |
29,95 |
32,45 |
8,35 |
Kırmızı Mercimek |
3,93 |
4,13 |
5,08 |
1 Litre Süt |
2,88 |
2,99 |
3,85 |
Zeytin |
11,94 |
12,28 |
2,89 |
Domates |
2,17 |
2,22 |
2,58 |
Yumurta |
0,33 |
0,34 |
2,36 |
Kuru Üzüm |
10,52 |
10,73 |
1,98 |
Zeytinyağı |
13,53 |
13,78 |
1,86 |
Kuru Kayısı |
13,48 |
13,73 |
1,86 |
Kuru Fasulye |
6,40 |
6,47 |
1,09 |
Dana Eti |
27,94 |
28,13 |
0,67 |
Pirinç |
5,23 |
5,26 |
0,60 |
Maydanoz (Adet) |
0,78 |
0,78 |
0,00 |
Toz Şeker |
3,27 |
3,27 |
0,00 |
Ayçiçek yağı |
5,64 |
5,64 |
0,00 |
Elma |
3,12 |
3,12 |
0,00 |
Yeşil Mercimek |
4,58 |
4,58 |
0,00 |
Kuru İncir |
14,76 |
14,76 |
0,00 |
Fındık (İç) |
21,97 |
21,97 |
0,00 |
Tavuk Eti |
6,22 |
6,22 |
0,00 |
Patates |
1,74 |
1,72 |
-1,40 |
Kuzu Eti |
36,57 |
35,84 |
-2,01 |
Nohut |
5,63 |
5,46 |
-3,09 |
Armut |
3,66 |
3,52 |
-3,88 |
Mısırözü Yağı |
6,82 |
6,55 |
-3,97 |
Havuç |
1,76 |
1,66 |
-5,48 |
Kuru Soğan |
1,53 |
1,28 |
-16,16 |
Limon |
3,58 |
2,93 |
-18,11 |
Seçilmiş Ürünlerde Üretici Fiyatlarındaki Aylık Değişim: (TL/Kg)
Ürünler |
29 Ağustos 2013 Market Fiyatları (TL/Kg) |
30 Eylül 2013 Market Fiyatları (TL/Kg) |
29 Ağustos/ 30 Eylül 2013 Değişim (Yüzde) |
Sivri Biber |
0,60 |
1,15 |
90,83 |
Salatalık |
0,44 |
0,75 |
69,17 |
Yeşil Fasulye |
1,02 |
1,66 |
62,75 |
Yumurta |
0,16 |
0,21 |
29,45 |
Kuru Üzüm |
4,20 |
5,00 |
19,05 |
Patlıcan |
0,54 |
0,64 |
18,52 |
Kabak |
0,54 |
0,62 |
13,89 |
Karpuz |
0,34 |
0,39 |
13,24 |
Marul (Adet) |
0,56 |
0,63 |
12,50 |
Kavun |
0,49 |
0,52 |
6,85 |
Patates |
0,71 |
0,73 |
3,29 |
Dana Eti |
16,30 |
16,76 |
2,82 |
Antep Fıstığı |
19,50 |
20,00 |
2,56 |
Fındık (İç) |
12,56 |
12,82 |
2,07 |
Domates |
0,61 |
0,61 |
0,00 |
Maydanoz (Adet) |
0,13 |
0,13 |
0,00 |
Yeşil Soğan |
1,48 |
1,48 |
0,00 |
Yeşil Mercimek |
1,60 |
1,60 |
0,00 |
Pirinç |
1,85 |
1,85 |
0,00 |
Kuru Kayısı |
4,50 |
4,50 |
0,00 |
1 Litre Süt |
1,00 |
1,00 |
0,00 |
Zeytin |
4,00 |
4,00 |
0,00 |
Zeytinyağı |
5,00 |
5,00 |
0,00 |
Kırmızı Mercimek |
1,46 |
1,40 |
-4,11 |
Kuzu Eti |
20,94 |
20,00 |
-4,49 |
Kuru Fasulye |
3,30 |
3,01 |
-8,79 |
Armut |
1,25 |
1,13 |
-10,00 |
Nohut |
2,35 |
2,10 |
-10,64 |
Elma |
0,74 |
0,64 |
-13,45 |
Havuç |
0,87 |
0,70 |
-19,23 |
Limon |
1,15 |
0,92 |
-20,43 |
Kuru Soğan |
0,48 |
0,34 |
-28,67 |
Kuru İncir |
6,00 |
4,00 |
-33,33 |
Seçilmiş Ürünlerde 30 Eylül 2013 Tarihi İtibarıyla Ortalama Üretici, Hal, Pazar ve Market Fiyatları: (TL/Kg)
Ürünler |
Üretici Fiyatı (TL/Kg) |
Hal Fiyatı (TL/Kg) |
Pazar Fiyatı (TL/Kg) |
Market Fiyatı (TL/Kg) |
Hal/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Pazar/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Market/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Domates |
0,61 |
1,17 |
1,36 |
2,22 |
92,04 |
123,59 |
265,76 |
Salatalık |
0,75 |
1,30 |
1,56 |
2,50 |
73,33 |
107,78 |
232,74 |
Sivri Biber |
1,15 |
2,17 |
3,10 |
3,81 |
89,23 |
170,74 |
232,46 |
Yeşil Fasulye |
1,66 |
2,37 |
3,35 |
4,41 |
42,57 |
101,81 |
165,66 |
Patlıcan |
0,59 |
1,15 |
1,99 |
2,56 |
94,92 |
237,57 |
333,15 |
Kabak |
0,62 |
1,22 |
2,18 |
2,66 |
97,83 |
255,01 |
332,25 |
Havuç |
0,70 |
0,89 |
1,39 |
1,66 |
27,14 |
98,57 |
137,43 |
Marul (Adet) |
0,63 |
0,95 |
1,46 |
1,87 |
50,79 |
131,48 |
196,21 |
Maydanoz (Adet) |
0,13 |
0,25 |
0,58 |
0,78 |
94,23 |
348,72 |
500,00 |
Yeşil Soğan (Kg) |
1,48 |
1,92 |
2,88 |
3,50 |
29,73 |
94,26 |
136,32 |
Kuru Soğan |
0,34 |
0,65 |
1,13 |
1,28 |
91,18 |
230,88 |
276,31 |
Patates |
0,73 |
1,08 |
1,35 |
1,72 |
47,27 |
84,09 |
134,32 |
Limon |
0,92 |
1,75 |
2,78 |
2,93 |
91,26 |
203,28 |
220,40 |
Elma |
0,64 |
1,28 |
2,25 |
3,12 |
98,96 |
249,74 |
384,97 |
Armut |
1,13 |
2,18 |
2,75 |
3,52 |
93,78 |
144,44 |
212,95 |
Kavun |
0,52 |
1,02 |
1,30 |
1,70 |
96,15 |
150,00 |
226,60 |
Karpuz |
0,39 |
0,76 |
0,90 |
1,39 |
97,40 |
133,77 |
260,61 |
Kuru Fasulye |
3,01 |
4,35 |
5,40 |
6,47 |
44,52 |
79,40 |
115,04 |
Nohut |
2,10 |
3,00 |
5,15 |
5,46 |
42,86 |
145,24 |
159,97 |
Kırmızı Mercimek |
1,40 |
1,95 |
3,33 |
4,13 |
39,29 |
137,50 |
194,86 |
Yeşil Mercimek |
1,60 |
2,25 |
3,50 |
4,58 |
40,63 |
118,75 |
186,25 |
Pirinç |
1,85 |
2,95 |
2,97 |
5,26 |
59,46 |
60,54 |
184,14 |
Kuru Kayısı |
4,50 |
|
9,00 |
13,73 |
- |
100,00 |
205,00 |
Kuru Üzüm |
5,00 |
|
10,00 |
10,73 |
- |
100,00 |
114,65 |
Kuru İncir |
4,00 |
|
12,00 |
14,76 |
- |
200,00 |
269,00 |
Fındık (İç) |
12,82 |
|
17,75 |
21,97 |
- |
38,46 |
71,35 |
Antep Fıstığı |
20,00 |
|
20,00 |
32,45 |
- |
0,00 |
62,23 |
Yumurta |
0,21 |
|
0,30 |
0,34 |
- |
42,18 |
60,08 |
1 Litre Süt |
1,00 |
|
|
2,99 |
- |
- |
199,44 |
Dana Eti |
16,76 |
|
|
28,13 |
- |
- |
67,85 |
Kuzu Eti |
20,00 |
|
|
35,84 |
- |
- |
79,20 |
Zeytin |
4,00 |
|
|
12,28 |
- |
- |
207,06 |
Zeytinyağı |
5,00 |
|
- |
13,78 |
- |
- |
175,63 |
Mısırözü Yağı |
- |
- |
- |
6,55 |
- |
- |
- |
Ayçiçek Yağı |
- |
- |
- |
5,64 |
- |
- |
- |
Toz Şeker |
- |
- |
- |
3,27 |
- |
- |
- |
Tavuk Eti |
- |
- |
- |
6,22 |
- |
- |
- |
Not: Hal, pazar ve market fiyatları, İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bursa ve Mersin illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç, kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları, Gimat toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Kurutulmuş ürünlerden kuru üzüm ve incirde sezon yeni başlamış olup, piyasada yer alan ürünler yeni sezona aittir. Baklagil fiyatları yeni sezona ait fiyatlardır. Süt fiyatı, Edirne, Malkara, Kırklareli, Çanakkale, Balıkesir ve Ödemiş’te üreticiden alım fiyatlarının ortalamasıdır.