-TZOB Genel Başkanı Bayraktar:
-“Ayçiçeği üreticisi, yurtdışı fiyatlarının aşırı düşmesinin
sıkıntısını yaşıyor”
-“Geçen sezon kilogramı 1 lira 50 kuruş olan ayçiçeği
fiyatı, bugünlerde 95 kuruş ile 1 lira 8 kuruş arasında
değişiyor”
-“Ayçiçeğinde üretici sezona buruk başladı. Hasat
döneminde ithal fiyatlarının çok aşağı inmesi,
üreticiyi olağanüstü zorluyor”
-“Gerekli tedbirler alınmadığı takdirde, düşük fiyat nedeniyle
mağdur olan üreticinin önümüzdeki sezon ayçiçeği ekiminden
vazgeçmesi durumunda, ithalat miktarı artacak ve yağ
açığımızla ilgili sorun daha da derinleşecektir”
-“Bu durum sadece yağ sektörünü değil, küspe ihtiyacı
nedeniyle hayvancılığımızı da olumsuz etkileyecektir”
-“Yurtdışından ülkemize yönelik ucuz ithalattan
çiftçimizin korunması gereklidir”
-“Yağlık ayçiçeğinde kilogram başına 24 kuruş olan destek
artırılmalı, üreticinin maliyetleri düşürülmelidir”
-“Üretici fiyatlarındaki düşüşün önlenmesi bakımından
birlik ve ayçiçeği alan kurumlar tarafından maliyetlerdeki
artış da göz önüne alınarak, geçen yılın gerisinde kalmayacak
şekilde bir fiyat bir an önce ilan edilmelidir”
-“Dahilde işleme rejimi ve sıfır gümrük vergisiyle ithal
edilen ayçiçeği ham yağının başka amaçlarla kullanılması
önlenmelidir”
-“İthal edilen 783 bin ton ham ayçiçeği yağının sadece
81 bin tonuna gümrük vergisi uygulanması piyasa
dengelerini açıkça bozmaktadır”
-“Ayçiçeğinde yaşanan sorunların çözümü için Ekonomi
Bakanlığı ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nezdinde
girişimlerde bulunduk, sorunun çözümüne yönelik
taleplerimizi ilettik”
Ankara – 24.08.2013 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ayçiçeğinde rekolte sevincinin hüzne dönüştüğünü bildirerek, “Ayçiçeği üreticisi, yurtdışı fiyatlarının aşırı düşmesinin sıkıntısını yaşıyor. Geçen sezon kilogramı 1 lira 50 kuruş olan ayçiçeği fiyatı, bugünlerde 95 kuruş ile 1 lira 8 kuruş arasında değişiyor” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, ayçiçeği hasadının yeni başlamasına rağmen üreticinin oluşan fiyat nedeniyle sezona buruk başladığını, hasat döneminde ithal fiyatlarının çok aşağı inmesinin, üreticiyi olağanüstü zorladığını belirtti. Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinin yağlı tohumlar üretimine elverişli iken, halen yağlı tohumlu ürünlerde net ithalatçı ülke konumunda olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Ülkemizde üretilen yağlı tohumlardan elde edilen yağ miktarı 655 bin ton iken, toplam yağ tüketimimiz 2 milyon 145 bin tonu bulmaktadır. Yağ ihtiyacının sadece yüzde 30,5’i ülkemizde üretilen yağlı tohumlarla karşılanmaktadır. Yağ ihtiyacımızın karşılanması amacıyla her yıl yağ ve yağlı tohumlar ithalatı gerçekleştirilmektedir.
2012 yılında yağlı tohum ithalatı 2 milyon 131 bin ton, bitkisel yağ ithalatı 1 milyon 325 bin ton ve bunların işlenmesi sonucu arta kalan küspelerin ithalatı ise 1 milyon 880 bin ton olarak gerçekleşmiştir.”
-Yağlı tohumlara ödenen döviz miktarı yıllık 3,6 milyar dolar-
Yağlı tohum, bitkisel yağ ve küspe ithalatına ödenen döviz miktarının yıllık 3,6 milyar doları bulduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:
“Her yıl ithalata çok büyük miktarlarda döviz ödemekteyiz. Çiftçimizin yararlanması gereken milyarlarca dolarlık kaynağın yurtdışına aktarılmasının kabul edilebilir bir yanı yoktur. Yağlı tohumlu bitkilerdeki açığın kapatılmasına yönelik alınan tedbirler ile birlikte en önemli ilerleme ayçiçeğinde yaşanmış, ayçiçeği üretiminde önemli artışlar kaydedilmiştir. Nitekim, 2000 yılında 800 bin ton ayçiçeği üretiminin 2012 yılında 1 milyon 200 bin tonu yağlık, 170 bin tonu çerezlik olmak üzere 1 milyon 370 bin tona yükselmiştir. 2013 yılında ise üretimin 1 milyon 350 bin tonu yağlık, 150 bin tonu çerezlik olmak üzere toplam 1 milyon 500 bin tona çıkacağı beklenmektedir.”
Geçen yıla göre yağlık ayçiçeği üretiminin yüzde 12,5 artış gösterdiğini bildiren Bayraktar, geçen sezon kilogramı 1 lira 50 kuruş düzeyinde gerçekleşen fiyatın, bugünlerde piyasada 95 kuruş ile 1 lira 8 kuruş arasında değiştiğine dikkati çekti.
-“Çiftçimiz korunmalı”-
Ayçiçeği hasadının yeni başlamasına rağmen üreticinin oluşan fiyat nedeniyle sezona buruk başladığını bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Gerekli tedbirler alınmadığı takdirde, düşük fiyat nedeniyle mağdur olan üreticinin önümüzdeki sezon ayçiçeği ekiminden vazgeçmesi durumunda, ithalat miktarı artacak ve yağ açığımızla ilgili sorun daha da derinleşecektir. Bu durum sadece yağ sektörünü değil, küspe ihtiyacı nedeniyle hayvancılığımızı da olumsuz etkileyecektir. Önümüzdeki günlerde hasadın yoğunlaşmasıyla birlikte fiyatların daha aşağı düşmesi halinde üreticilerimiz perişan olacaktır.
Ayçiçeği üreticilerimizin mağdur olmalarının engellenmesi bakımından, gerekli tedbirlerin alınması zorunluluğu vardır. Yurtdışından ülkemize yönelik ucuz ithalattan çiftçimizin korunması gereklidir. Yağlık ayçiçeğinde kilogram başına 24 kuruş olan destek artırılmalı, üreticinin maliyetleri düşürülmelidir.”
-“675 dolarlık gözetim uygulaması sorunu çözemeyecek”-
Ekonomi Bakanlığı’nın 22 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yer alan yağlık ayçiçeği, ayçiçeği tohumu unu, kaba unlarında tonuna CIF (mal bedeli, sigorta ve navlun dahil) 675 dolar, ayçiçeği tohumu yağına 1500 dolar gözetim uygulaması belirlemesinin sorunu çözemeyeceğini vurgulayan Bayraktar, şu görüşlere yer verdi:
“Dahilde işleme rejimi ve sıfır gümrük vergisiyle ithal edilen ayçiçeği ham yağının başka amaçlarla kullanılması önlenmelidir. İthal edilen 783 bin ton ham ayçiçeği yağının sadece 81 bin tonuna gümrük vergisi uygulanması piyasa dengelerini açıkça bozmaktadır. 783 bin ton ithalatın 81 bin tonu gümrük vergisi ödenerek, 40 bin tonu özellikle boya sanayinde kullanılmak üzere sıfır gümrükle, 662 bin tonu ise dahilde işleme rejimi kapsamında ithal edilmiş. Yem sanayinde yüzde 15, margarinde yüzde 15 ayçiçeği yağı kullanıldığı söyleniyor. Bunlar iyi bir şekilde denetlenmeli. İthal edilen ham ayçiçeği yağının ithal amacı dışında iç piyasaya başka amaçlarla verilmesi engellenmeli. Yine ithal edilen ham ayçiçeği yağı yerine, ayçiçeği yağı kullanıldığı söylenmesine rağmen keten tohumu, soya, pamuk, kanola yağı kullanıldığı iddiaları araştırılmalı. Dahilde işleme rejimi kapsamında önce ihracat bağlantısı, sonra ithalat koşulu istisnasız uygulanmalı. Yurtiçinde fiyatları düşüren dahilde işleme rejimi ve serbest ticaret anlaşması kapsamındaki ithalat dahil, ithalat 1 Ocak 2014 tarihine kadar önlenmelidir.”
Bayraktar, ayçiçeğinde yaşanan sorunların çözümü için Ekonomi Bakanlığı ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nezdinde girişimlerde bulunduklarını, sorunun çözümüne yönelik taleplerini ilettiklerini bildirdi.
Türkiye’de üretilen yağlı tohumlu bitkiler içinde ayçiçeğinin payının (çiğit dahil) yüzde 41 olduğuna dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“Üretimde olduğu kadar bitkisel yağlar tüketimimizde yüzde 60-70 civarında pay alması ve yüzde 40 civarındaki yüksek yağ oranıyla da ülkemizin en önemli yağlı tohumlu bitkisi konumundadır. Ülkemizde halkın genelde bitkisel yağ olarak ayçiçeğini tercih etmesinin yanı sıra, özellikle Trakya bölgesinde ekim nöbetinde temel bitki oluşu (buğday-ayçiçeği) ayçiçeğinin önemini daha da artırmaktadır. Ayrıca ayçiçeği tohumunun işlenmesinden sonra geriye kalan küspe de hayvancılığımız için yem olarak kullanılması ayrıca önem arz etmektedir.
-“Üreticimizin üretimi artırma gayretleri desteklenmelidir”-
Net ithalatçı olduğumuz ayçiçeğinde üreticimizin üretimi artırma gayretleri desteklenmelidir. Yağ açığımızın kapatılabilmesi bakımından üretimin artırılması gerektiğini her fırsatta dile getirdiğimiz bir ortamda, yaşanan durum büyük bir çelişki olduğu gibi bizleri de ziyadesiyle üzmüştür.”
2012/2013 sezonunda yüzde 40 standart yağ oranlı ayçiçeği ürünü için kilogram başına 1 lira 40 kuruş, yüzde 45 yağ oranlı ayçiçeği için 1 lira 50,5 kuruş, yüzde 50 yağ oranlı ayçiçeği ürünü için 1 lira 61 kuruş fiyat açıklandığını belirten Bayraktar, “2013/2014 sezonu için birlik ve ayçiçeği alan kurumlar tarafından henüz fiyat açıklamamıştır. Üretici fiyatlarındaki düşüşün önlenmesi bakımından birlik ve ayçiçeği alan kurumlar tarafından maliyetlerdeki artış da göz önüne alınarak, geçen yılın gerisinde kalmayacak şekilde bir fiyat bir an önce ilan edilmelidir” dedi.
Bayraktar, üreticilerin alın terlerinin karşılığını almalarının en büyük temennileri olduğuna dikkati çekti.