23 Mart Dünya Meteoroloji Günü

ANKARA- 23.03.2023- Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 23 Mart Dünya Meteoroloji Günü dolayısıyla yaptığı yazılı basın açıklamasında hava olaylarının tarım sektörü için oldukça önem taşıdığına dikkat çekerek Dünya Meteoroloji Günü’nün farkındalık oluşturması açısından önemli bir gün olduğunu ifade etti.

Birleşmiş Milletlere (BM) bağlı Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) kuruluş sözleşmesinin imzalandığı tarih olan 23 Mart gününün Dünya Meteoroloji Günü olarak kutlandığını belirten Bayraktar, açıklamasına şöyle devam etti:

“Her yıl güncel bir konu belirleyen Dünya Meteoroloji Örgütü 2023 yılının konusunu ‘Nesiller boyunca hava, iklim ve suyun geleceği’ olarak belirledi. Bu temayla, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine birebir tanık olduğumuz şu günlerde sürdürülebilirlik ilkesiyle geleceğin teminat altına alınmasına odaklanılıyor.

Sıcaklık, yağış, dolu, hortum gibi meteorolojik olaylardan, hava koşullarından birinci derecede etkilenen sektör tarımdır. Bu nedenle meteoroloji konusu tarım sektörü için fevkalade önemlidir.”

İklim değişikliği, doğal afetler ve tarım

“Normalde gelişen hava olayları doğayla çoğu zaman bir dost iken bu durum iklim değişikliğiyle daha çok doğal afetlere dönüşmeye başladı. Artan sera gazlarının bir sonucu olarak ortalama küresel sıcaklık 150 yıl öncesine göre 1 dereceden fazla yükseldi. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) bu sıcaklığı 1,5 derecenin altında tutmamız gerektiğini aksi takdirde iklim değişikliğinin etkilerinin tüm bölgelerde artacağını bildirmiştir.

Bu durumda en başta sera gazı emisyonlarının azaltılması için her türlü tedbirin alınması, gelecek nesillere bırakılacak en büyük mirastır.

Tarım hem iklim değişikliğini etkileyen hem de iklim değişikliğinden etkilenen bir sektördür. Açık alanda doğaya bağımlı olarak yapılan tarımsal üretim, sıcaklık ve yağış gibi unsurlar nedeniyle iklim değişikliğinden doğrudan etkileniyor.

Aşırı sıcaklık, şiddetli yağışlar, dolu, fırtına, don gibi doğal afetler iklim değişikliği ile birlikte çok daha yıkıcı boyutlara ulaştı.

Yapılan çalışmalara göre iklim değişikliği; bitkisel üretimde verim değişikliği, üretim miktarında ve kalitesinde azalma, üretim deseninde değişiklik, üretim dönemlerinde değişiklik, toprak verimliliğinde azalma, bitki hastalık ve zararlılarında artış, sulama sayısı ve miktarında artış, maliyetlerin yükselmesi gibi etkilere neden olabiliyor.

Bu olumsuz etkilerin gelir kayıpları, tarıma dayalı sanayide üretim kayıpları, işsizliğin artması, tarımsal kredi temininde zorluklar, çiftçi sayısında azalma, üretimde azalma, gıda güvencesinde sorunlar ve kalkınmanın yavaşlamasına neden olabileceği tahmin ediliyor.”

Meteorolojik veriler tarım sektörünün hava olaylarından aşırı etkilendiğini gösteriyor

“Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre 2022 yılı ortalama sıcaklığı 1991-2020 yılları arası ortalamasının 0,6 derece üzerinde gerçekleşti. Türkiye ortalama sıcaklıklarında 2007 yılından bu yana (2011 yılı hariç) pozitif sıcaklık farklılıkları bulunuyor.

2022 yılı 14,5 derece ile en sıcak yedinci yıl oldu. 2022 yılı ortalama sıcaklıklarına aylar itibarıyla bakıldığında mart ve mayıs ayları haricinde ortalamaların üzerinde gerçekleşti. 2022 yılı alansal ortalama yağış 503,8 mm ile uzun yıllar ortalamasının yüzde 12,1 altında gerçekleşti.

2022 yılı tam 1030 olağanüstü olay ile doğal afetlerin en fazla yaşandığı yıl oldu. 2022 yılında meydana gelen olağanüstü doğa olaylarının yüzde 33,6’sını şiddetli yağışlar, yüzde 21,4’ünü fırtına, yüzde 18,5’ini dolu, yüzde 11,7’sini kar, yüzde 4,1’ini yıldırım düşmesi, yüzde 2,7’sini heyelan, yüzde 2,5’ini don, yüzde 2,1’ini çığ, yüzde 1,9’unu hortum ve yüzde 1’in altında olan orman yangını, sis ve kum fırtınası gibi doğa olayları oluşturdu.”

İklim değişikliğinin azaltılmasına katkı: Yenilenebilir enerji

“Sera gazı salınımlarını azaltmanın bir yolu da yenilenebilir enerji kaynaklarına başvurmaktır. Yenilenebilir enerji, çevre dostu olmasının yanı sıra enerji kaynakları açısından zafiyet yaşayan ülkeler için de bir fırsattır.

Son yıllarda meydana gelen enerji fiyatlarındaki artış ve Rusya Federasyonu ve Ukrayna arasında cereyan eden savaş enerjiye ulaşımı kısıtladı. Türkiye’nin de yenilenebilir enerji konusuna ağırlık vermesi, bu sektörde çalışabilecek kalifiye eleman yetiştirmesi gerekiyor.

Yenilenebilir enerji konusunda teşvikler dünya genelinde artıyor. Dünya Meteoroloji Örgütü’ne göre 2010 yılından bu yana rüzgâr ve güneş enerjisi maliyetlerinde yüzde 85’lere varan oranda düşüşler oldu.

Gelinen noktada hemen herkes iklim değişikliğinin etkilerine maruz kalmış ve tecrübe kazanmıştır. 2022-2023 sezonunda yağışların geç gelmesi sebebiyle normalde ekim ayında olan ekimlerin daha çok kasım ayında yapılması buna örnektir.

Artık iklim değişikliğinin etkilerinin tartışılması yerine, iklim değişikliğine nasıl uyum sağlarım konusuna yoğunlaşılmalıdır. Çiftçilerimiz afet gerçeğini bilmeli, afetlerin zararını en aza indirebilmek için alınabilecek her türlü önlemi önemsemeli, teknoloji kullanımını artırıp yeniliklere açık olmalı, bilimin ışığında yapılan tavsiyelere kulak vermelidir.”