2022 yılı ve Aralık ayı
üretici ile market fiyatları
ANKARA-
02.01.2023- Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı
Şemsi Bayraktar,
yaptığı görüntülü basın açıklamasında 2022 yılı ve Aralık ayı üretici ile
market arasındaki fiyat değişimlerini değerlendirdi.
Bayraktar, 2022 yılında markette takip edilen 42 ürünün
tamamında fiyat artışı olduğunu belirterek konuşmasına şöyle devam etti:
“2022 yılında, fiyatı en fazla artan ürün markette ve
üreticide kuru soğan oldu. Geçen yıla göre bu yıl markette, fiyat artışı en
fazla yüzde 314,6 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını,
yüzde 202,8 ile limon, yüzde 164,5 ile toz şeker, yüzde 163,7 ile yeşil soğan, yüzde
163,1 ile ıspanak, yüzde 159,2 ile lahana, yüzde 147,1 ile antepfıstığı, yüzde
142,8 ile marul, yüzde 141,7 ile portakal, yüzde 138,3 ile kuru kayısı, yüzde
130,8 ile karnabahar, yüzde 127 ile mandalina, yüzde 125,8 ile pirinç izledi.
2022 yılında, üreticide takip edilen 32 ürünün tamamında
fiyat artışı yaşandı. Geçen yıla göre bu yıl, üreticide en fazla fiyat artışı
yüzde 603,3 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 528,4
ile mandalina, yüzde 208,4 ile limon, yüzde 204,3 ile portakal, yüzde 202,3 ile
kuru fasulye, yüzde 175,7 ile antepfıstığı, yüzde 162,8 ile marul, yüzde 153,8
ile ıspanak, yüzde 151 ile lahana, yüzde 150 ile elma, yüzde 148,4 ile
karnabahar, yüzde 147,9 ile domates, yüzde 137 ile pirinç izledi.”
Üretici fiyatlarındaki artışların en önemli
sebebi girdi maliyetlerinin artması
“2022 yılında genel olarak üretici fiyatlarındaki artışta
en önemli etken artan üretim maliyetleri oldu. Girdilerde yüzde 100 ile yüzde
400 oranları arasında artışlar yaşandı.
Kuru soğanda arzın azalması da fiyat artışında diğer bir
faktör oldu. Turunçgillerdeki yaşanan don afeti nedeniyle üretimin azalması
fiyatların yükselmesine neden oldu. Kuru fasulyede üretimin düşmesi fiyatları
artırdı.”
Aralık ayı market ve üretici fiyatları
“Aralık
ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 274 ile kabakta
görüldü. Kabaktaki fiyat farkını yüzde 248,8 ile marul, yüzde 213,3 ile
ıspanak, yüzde 202,9 ile kırmızı mercimek, yüzde 199,4 ile pırasa, yüzde 185,1
ile portakal takip etti.
Kabak 3,7
kat, marul 3,5 kat, ıspanak 3,1 kat, kırmızı mercimek ve pırasa 3 kat, portakal
2,9 kat fazlaya tüketiciye satıldı.
Üreticide
4 lira 75 kuruş olan kabak 17 lira 75 kuruşa, 3 lira 89 kuruş olan marul 13
lira 57 kuruşa, 5, lira 71 kuruş olan ıspanak 17 lira 89 kuruşa, 13 lira 84
kuruş olan kırmızı mercimek 41 lira 92 kuruşa, 5 lira 42 kuruş olan pırasa 16
lira 23 kuruşa, 5 lira 63 kuruş olan portakal ise 16 lira 05 kuruşa markette
satıldı.
Aralık
ayında markette 37 ürünün 20’sinde fiyat artışı, 17’sinde fiyat azalışı
görüldü.
Markette
fiyatı en fazla artan ürün yüzde 15,8 ile tavuk eti oldu. Tavuk etindeki fiyat
artışını yüzde 13,5 ile kuru soğan, yüzde 12 ile zeytinyağı, yüzde 10,9 ile
dana eti, yüzde 10,5 ile kuzu eti takip etti.
Markette
fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 17,1 ile limon oldu. Limondaki fiyat
düşüşünü yüzde 12,8 ile sivri biber, yüzde 10,7 ile patates, yüzde 10 ile elma
izledi.
Aralık ayında üreticide fiyatı en fazla düşen
ürün, yüzde 32,8 ile yeşil soğan oldu. Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 30
ile kabak, yüzde 24,6 ile ıspanak, yüzde 19 ile kuru soğan, yüzde 14,4 ile
sivri biber izledi.
Üreticide
en fazla fiyat artışı yüzde 34,6 ile patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat
artışını yüzde 18 ile fındık, yüzde 14 ile dana eti, yüzde 13,6 ile kuzu eti,
yüzde 11,1 ile yeşil fasulye, yüzde 7 ile zeytinyağı takip etti.
Aralık
ayında üreticide 29 ürünün 9’unda fiyat artışı olurken, 12 üründe ise fiyat
düşüşü görüldü. 8 üründe de fiyat değişimi yaşanmadı.”
Fiyat
değişimlerinin sebepleri
“Yeşil
soğan, kuru soğan ve ıspanakta arz artışı fiyatların düşmesine sebep oldu.
Sivri biber ve kabakta talepteki azalma ürün fiyatlarını düşürdü.
|
SEÇİLMİŞ ÜRÜNLERDE ÜRETİCİ, HAL,
PAZAR VE MARKET FİYATLARI (TL/KG) |
|||||||
|
ÜRÜNLER |
Üretici |
Hal |
Pazar |
Market |
Hal/Üretici
|
Pazar/Üretici
|
Market/Üretici
|
|
Fiyatı
(TL/Kg) |
Fiyatı
(TL/Kg) |
Fiyatı
(TL/Kg) |
Fiyatı
(TL/Kg) |
Fiyat
Farkı (Yüzde) |
Fiyat
Farkı (Yüzde) |
Fiyat
Farkı (Yüzde) |
|
|
Kabak |
4,75 |
10,95 |
14,25 |
17,75 |
130,53 |
200 |
273,7 |
|
Marul (adet) |
3,89 |
7,5 |
9,67 |
13,57 |
92,66 |
148,32 |
248,8 |
|
Ispanak |
5,71 |
8,8 |
13,83 |
17,89 |
54 |
142,08 |
213,3 |
|
Kırmızı Mercimek |
13,84 |
20 |
26 |
41,92 |
|
87,86 |
202,9 |
|
Pırasa |
5,42 |
7,13 |
13,25 |
16,23 |
31,54 |
144,62 |
199,4 |
|
Portakal |
5,63 |
11 |
13,9 |
16,05 |
95,38 |
146,89 |
185,1 |
|
Elma |
5 |
11,45 |
12,75 |
13,94 |
129 |
155 |
178,8 |
|
Kuru Üzüm |
25 |
|
40 |
67,12 |
|
60 |
168,5 |
|
Havuç |
4,5 |
7,4 |
9,58 |
12,08 |
64,44 |
112,96 |
168,4 |
|
Maydanoz (adet) |
2,09 |
2,86 |
4,13 |
5,48 |
37,12 |
97,77 |
162,2 |
|
B. Lahana |
3,89 |
4,55 |
7,1 |
10,03 |
16,88 |
82,39 |
157,8 |
|
Kuru İncir |
55 |
|
130 |
140,8 |
|
|
156,0 |
|
Salatalık |
7 |
11,7 |
15,17 |
17,67 |
67,14 |
116,67 |
152,4 |
|
Sivri Biber |
8,13 |
15 |
17,58 |
19,13 |
84,62 |
116,41 |
135,3 |
|
Karnabahar |
6,21 |
7,4 |
13,08 |
13,94 |
19,08 |
110,54 |
124,5 |
|
Limon |
7 |
11 |
13,67 |
15,14 |
57,14 |
95,24 |
116,3 |
|
Domates |
8,75 |
14,2 |
15,42 |
18,52 |
62,29 |
76,19 |
111,7 |
|
Yeşil Soğan (Demet) |
5,71 |
6,3 |
9,83 |
12 |
10,25 |
72,08 |
110,2 |
|
Yeşil Mercimek |
18,2 |
26 |
29 |
38,2 |
|
59,34 |
109,9 |
|
Nohut |
19,75 |
28 |
30 |
40,24 |
|
51,9 |
103,7 |
|
Kuru Soğan |
6,33 |
8,44 |
11,04 |
12,77 |
33,33 |
74,43 |
101,7 |
|
Yeşil Fasulye |
15 |
23 |
26,25 |
29,81 |
53,33 |
75 |
98,7 |
|
Patlıcan |
8,75 |
12,35 |
15 |
16,75 |
41,14 |
71,43 |
91,4 |
|
Kuru Fasulye |
24 |
29 |
32,5 |
45,03 |
|
35,42 |
87,6 |
|
Kuru Kayısı |
90 |
|
120 |
164,41 |
|
|
82,7 |
|
Patates |
5,79 |
8,04 |
9,5 |
10,47 |
38,86 |
64,08 |
80,8 |
|
Antep Fıstığı |
165 |
|
180 |
293,96 |
|
|
78,2 |
|
Mandalina |
11,5 |
12,13 |
14,67 |
17,89 |
5,48 |
27,54 |
55,6 |
|
Pirinç |
23,7 |
26 |
29 |
36,83 |
|
22,36 |
55,4 |
|
Fındık (iç) |
118 |
|
150 |
170,3 |
|
|
44,3 |
|
Zeytinyağı |
79,4 |
|
|
121,14 |
|
|
|
|
Yumurta |
1,76 |
|
2,1 |
2,55 |
|
|
|
|
Dana Eti |
116,14 |
|
|
173,54 |
|
|
|
|
Kuzu Eti |
114,13 |
|
|
188,67 |
|
|
|
|
Beyaz peynir |
|
|
|
128,67 |
|
|
|
|
Kaşar peyniri |
|
|
|
162,81 |
|
|
|
|
Yoğurt |
|
|
|
30,13 |
|
|
|
|
Tereyağ |
|
|
|
178,54 |
|
|
|
|
Mısırözü yağı |
|
|
|
54,46 |
|
|
|
|
Ayçiçek yağı |
|
|
|
47,39 |
|
|
|
|
Tavuk Eti |
|
|
|
56,56 |
|
|
|
|
Toz şeker |
|
|
|
28,09 |
|
|
|
Not: Hal,
pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa
illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre
önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye,
nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış
fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep
fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır.
|
MARKET |
27.Kas.22 |
29.Ara.22 |
27 Kasım 2022/29 Aralık 2022 |
|
ÜRÜNLER |
Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg) |
Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg) |
Değişim (Yüzde) |
|
Tavuk Eti |
48,85 |
56,56 |
15,8 |
|
Kuru Soğan |
11,25 |
12,77 |
13,5 |
|
Zeytinyağı |
108,16 |
121,14 |
12,0 |
|
Dana Eti |
156,53 |
173,54 |
10,9 |
|
Kuzu Eti |
170,81 |
188,67 |
10,5 |
|
Yeşil Mercimek |
35,2 |
38,2 |
8,5 |
|
Marul (adet) |
12,63 |
13,57 |
7,4 |
|
Tereyağ |
168,36 |
178,54 |
6,0 |
|
Nohut |
37,98 |
40,24 |
6,0 |
|
Kaşar peyniri |
153,78 |
162,81 |
5,9 |
|
Salatalık |
16,72 |
17,67 |
5,7 |
|
Beyaz peynir |
121,2 |
127,67 |
5,3 |
|
Mısırözü yağı |
51,95 |
54,46 |
4,8 |
|
Ayçiçek yağı |
45,47 |
47,39 |
4,2 |
|
Patlıcan |
16,17 |
16,75 |
3,6 |
|
Yoğurt |
29,48 |
30,13 |
2,2 |
|
Toz şeker |
27,52 |
28,09 |
2,1 |
|
Havuç |
11,9 |
12,08 |
1,5 |
|
Yeşil Fasulye |
29,4 |
29,81 |
1,4 |
|
Kuru Fasulye |
44,83 |
45,03 |
0,4 |
|
Kuru Üzüm |
67,34 |
67,12 |
-0,3 |
|
Fındık (iç) |
172,13 |
170,3 |
-1,1 |
|
Ispanak |
18,14 |
17,89 |
-1,4 |
|
Kuru İncir |
143,03 |
140,8 |
-1,6 |
|
Kuru Kayısı |
168,22 |
164,41 |
-2,3 |
|
Kırmızı Mercimek |
42,97 |
41,92 |
-2,4 |
|
Domates |
19,06 |
18,52 |
-2,8 |
|
Antep Fıstığı |
302,96 |
293,96 |
-3,0 |
|
Yumurta |
2,64 |
2,55 |
-3,4 |
|
Maydanoz (adet) |
5,78 |
5,48 |
-5,2 |
|
Kabak |
19,03 |
17,75 |
-6,7 |
|
Yeşil Soğan (kg) |
12,89 |
12 |
-6,9 |
|
Pirinç |
40,45 |
36,83 |
-8,9 |
|
Elma |
15,49 |
13,94 |
-10,0 |
|
Patates |
11,73 |
10,47 |
-10,7 |
|
Sivri Biber |
21,94 |
19,13 |
-12,8 |
|
Limon |
18,26 |
15,14 |
-17,1 |
AY SONU ÜRETİCİ FİYATLARI
|
ÜRETİCİ |
27.Kas.22 |
29.Ara.22 |
27 Kasım
2022/29 Aralık 2022 |
|
ÜRÜNLER |
Ay Sonu
Üretici Fiyatı (TL/kg) |
Ay Sonu
Üretici Fiyatı (TL/kg) |
Değişim
(Yüzde) |
|
Patlıcan |
6,5 |
8,75 |
34,6 |
|
Fındık (iç) |
100 |
118 |
18,0 |
|
Dana Karkas |
101,91 |
116,14 |
14,0 |
|
Kuzu Karkas |
100,51 |
114,13 |
13,6 |
|
Yeşil Fasulye |
13,5 |
15 |
11,1 |
|
Zeytinyağı |
74,2 |
79,4 |
7,0 |
|
Havuç |
4,25 |
4,5 |
5,9 |
|
Marul (adet) |
3,75 |
3,89 |
3,7 |
|
Maydanoz (adet) |
2,06 |
2,09 |
1,5 |
|
Elma |
5 |
5 |
0,0 |
|
Kuru Fasulye |
24 |
24 |
0,0 |
|
Nohut |
19,75 |
19,75 |
0,0 |
|
Kırmızı Mercimek |
13,84 |
13,84 |
0,0 |
|
Yeşil Mercimek |
18,2 |
18,2 |
0,0 |
|
Pirinç |
23,7 |
23,7 |
0,0 |
|
Kuru Üzüm |
25 |
25 |
0,0 |
|
Kuru İncir |
55 |
55 |
0,0 |
|
Domates |
9 |
8,75 |
-2,8 |
|
Yumurta |
1,82 |
1,76 |
-3,3 |
|
Patates |
6 |
5,79 |
-3,5 |
|
Limon |
7,5 |
7 |
-6,7 |
|
Kuru Kayısı |
100 |
90 |
-10,0 |
|
Antep Fıstığı |
190 |
165 |
-13,2 |
|
Salatalık |
8,17 |
7 |
-14,3 |
|
Sivri Biber |
9,5 |
8,13 |
-14,4 |
|
Kuru Soğan |
7,81 |
6,33 |
-19,0 |
|
Ispanak |
7,57 |
5,71 |
-24,6 |
|
Kabak |
6,79 |
4,75 |
-30,0 |
|
Yeşil Soğan (kg) |
8,5 |
5,71 |
-32,8 |
SEÇİLMİŞ ÜRÜNLERDE MARKET FİYATLARINDAKİ YILLIK
FİYATLAR VE DEĞİŞİM ORANLARI
|
MARKET |
29.Ara.21 |
29.Ara.22 |
29 Aralık 2021/29 Aralık 2022 |
|
ÜRÜNLER |
Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg) |
Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg) |
Değişim (Yüzde) |
|
Kuru soğan |
3,08 |
12,77 |
314,6 |
|
Limon |
5,00 |
15,14 |
202,8 |
|
Toz şeker |
10,62 |
28,09 |
164,5 |
|
Yeşil soğan (kg) |
4,55 |
12,00 |
163,7 |
|
Ispanak |
6,80 |
17,89 |
163,1 |
|
Lahana |
3,87 |
10,03 |
159,2 |
|
Antep fıstığı |
118,98 |
293,96 |
147,1 |
|
Marul (adet) |
5,59 |
13,57 |
142,8 |
|
Portakal |
6,64 |
16,05 |
141,7 |
|
Kuru kayısı |
68,98 |
164,41 |
138,3 |
|
Karnabahar |
6,04 |
13,94 |
130,8 |
|
Mandalina |
7,88 |
17,89 |
127,0 |
|
Pirinç |
16,31 |
36,83 |
125,8 |
|
Beyaz peynir |
60,02 |
128,67 |
114,4 |
|
Kabak |
8,28 |
17,75 |
114,4 |
|
Kuru fasulye |
21,58 |
45,03 |
108,7 |
|
Pırasa |
7,86 |
16,23 |
106,5 |
|
Domates |
8,98 |
18,52 |
106,2 |
|
Kaşar peyniri |
79,07 |
162,81 |
105,9 |
|
Tavuk eti |
28,11 |
56,56 |
101,2 |
|
Patates |
5,35 |
10,47 |
95,7 |
|
Kırmızı mercimek |
21,52 |
41,92 |
94,8 |
|
Zeytinyağı |
62,27 |
121,14 |
94,5 |
|
Mısırözü yağı |
28,20 |
54,46 |
93,1 |
|
Havuç |
6,40 |
12,08 |
88,8 |
|
Tereyağ |
94,77 |
178,54 |
88,4 |
|
Dana eti |
92,28 |
173,54 |
88,1 |
|
Yoğurt |
16,06 |
30,13 |
87,6 |
|
Nohut |
21,47 |
40,24 |
87,4 |
|
Salatalık |
9,56 |
17,67 |
84,8 |
|
Kuru üzüm |
36,79 |
67,12 |
82,4 |
|
Elma |
7,78 |
13,94 |
79,2 |
|
Sivri Biber |
10,83 |
19,13 |
76,6 |
|
Süt (litre) |
12,35 |
21,33 |
72,7 |
|
Yeşil mercimek |
22,48 |
38,2 |
69,9 |
|
Kuzu eti |
113,05 |
188,67 |
66,9 |
|
Maydanoz (adet) |
3,3 |
5,48 |
66,1 |
|
Fındık (iç) |
102,98 |
170,3 |
65,4 |
|
Kuru incir |
87,58 |
140,8 |
60,8 |
|
Yumurta |
1,61 |
2,55 |
58,4 |
|
Ayçiçek yağı |
33,4 |
47,39 |
41,9 |
|
Patlıcan |
12,85 |
16,75 |
30,4 |
SEÇİLMİŞ ÜRÜNLERDE ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ YILLIK
FİYATLAR VE DEĞİŞİM ORANLARI
|
Üretici |
29 Aralık
2021 |
29 Aralık
2022 |
29 Aralık
2021/ 29 Aralık
2022 |
|
Ürünler |
Ay Sonu
Üretici Fiyatı (TL/Kg) |
Ay Sonu
Üretici Fiyatı (TL/Kg) |
Değişim
(Yüzde) |
|
Kuru soğan |
0,90 |
6,33 |
603,3 |
|
Mandalina |
1,83 |
11,50 |
528,4 |
|
Limon(Dikenli) |
2,27 |
7,00 |
208,4 |
|
Portakal |
1,85 |
5,63 |
204,3 |
|
Kuru fasulye |
7,94 |
24,00 |
202,3 |
|
Antep fıstığı |
59,85 |
165,00 |
175,7 |
|
Marul (adet) |
1,48 |
3,89 |
162,8 |
|
Ispanak |
2,25 |
5,71 |
153,8 |
|
Lahana |
1,55 |
3,89 |
151,0 |
|
Elma |
2,00 |
5,00 |
150,0 |
|
Karnabahar |
2,50 |
6,21 |
148,4 |
|
Domates |
3,53 |
8,75 |
147,9 |
|
Pirinç |
10,00 |
23,70 |
137,0 |
|
Nohut |
8,40 |
19,75 |
135,1 |
|
Yeşil soğan (kg) |
2,44 |
5,71 |
134,0 |
|
Pırasa |
2,32 |
5,42 |
133,6 |
|
Yeşil mercimek |
8,18 |
18,20 |
122,5 |
|
Maydanoz (adet) |
1,03 |
2,09 |
102,9 |
|
Fındık (iç) |
60,00 |
118,00 |
96,7 |
|
Sivri Biber |
4,25 |
8,13 |
91,3 |
|
Dana eti |
60,81 |
116,14 |
91,0 |
|
Zeytinyağı |
43,16 |
79,00 |
83,0 |
|
Havuç |
2,50 |
4,50 |
80,0 |
|
Patates |
3,28 |
5,79 |
76,5 |
|
Kuru üzüm |
14,50 |
25,00 |
72,4 |
|
Kuru incir |
32,00 |
55,00 |
71,9 |
|
Yumurta |
1,07 |
1,76 |
64,5 |
|
Kuzu eti |
70,08 |
114,13 |
62,9 |
|
Kabak |
2,95 |
4,75 |
61,0 |
|
Patlıcan |
5,50 |
8,75 |
59,1 |
|
Salatalık |
4,54 |
7,00 |
54,2 |
|
Kırmızı mercimek |
9,17 |
13,84 |
50,9 |
|
Kuru kayısı |
70,00 |
90,00 |
28,6 |
Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Yumurta fiyatları Yumbir, Başmakçı ve Kaytaş verilerinin ortalaması alınarak derlenmektedir.